Pip Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Uluslararası döviz piyasalarında en sık karşılaşılan terimler arasında yer alan pip kavramı da yer alır. Pip en kısa haliyle yatırım araçlarının fiyatlarındaki en küçük değişimi ifade etmektedir. Bu değişimler sonucuna göre kar veya zarar edilmektedir. Bu nedenle pip nedir, nasıl hesaplanır konusu özellikle forex yatırımcıları için son derece önemlidir.

Yatırımcının kar ve zarar hesaplamasında etkili olarak rol oynayan pip kavramının hesaplanması için çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Ancak forex işlemlerini gerçekleştirdiğiniz platformlarda zaten bu değişimleri görebiliyorsunuz. Bu değişimlere göre alım ya da satış yapmaya karar veriyorsunuz.

Şimdi pip nedir, nasıl hesaplanır sorularının cevaplarına detaylıca göz atalım:

Pip Nedir?

Price Interest Point kelimelerinin kısaltılmış hali olan pip, paritelerin en küçük fiyat hareketini ölçen birimdir. Yani takip ettiğiniz enstrümanın fiyatında görülen en küçük değişim pip ile ölçülür. Tüm yatırım araçları için fiyat hareketleri pip ile tanımlanır.

Pip değerinin bilinmesi;

• Alım satım fiyatları arasındaki makasın (spread) ölçülmesinde,
• İşlem maliyetlerinin belirlenmesinde,
• Fiyat grafikleri ve göstergelerin oluşmasında önemlidir.

Önemli bir kavram olması nedeniyle pip değerinin belirlenmesinde hangi faktörlerin etkili olduğunu, nasıl hesaplandığını ve yatırım araçlarında nasıl farklılık gösterdiğini bilmelisiniz. Pip değerinin belirlenmesi üç faktöre bağlıdır. Bunlar;

• Döviz çifti,
• İşlem büyüklüğü
• Piyasanın likiditesi şeklinde sıralanır.

Piyasanın likiditesi, işlem gören döviz çiftlerinin ait olduğu ülkelerin ekonomik, siyasi ve merkez bankalarının uyguladığı politikaya bağlı olarak değişim gösterir.

Pip kavramı özellikle fiyat grafikleri ve göstergeleri üzerinde kullanılmaktadır. Böylece yatırım araçlarının değeri yükselecek mi, yoksa düşecek mi belirlenmektedir. Buna göre yatırımcı, beklentisini karşılamak için hangi yolu izleyeceğine karar vermektedir. Forex grafikleri nelerdir, nasıl okunur konusunda bilgiler paylaşmıştık.

Pip değerinin bilinmesi ise forex gibi kaldıraçlı piyasalarda oldukça önemlidir. Çünkü kaldıraç etkisiyle 1 piplik değişim büyük etkilere neden olabilmektedir. Dolar kurunun 26,9500 olduğunu ve 1000 dolar alan bir yatırımcı olduğunu düşünelim. Dolar kurunun 26,9600 liraya yükselmesiyle birlikte 100 piplik bir hareket gerçekleşir ve yatırımcı 10 lira kazanç sağlar.

Aynı işlem 1’e 10 kaldıraç ile yapıldığı zaman, 1000 dolar yerine 10 bin dolar ile işlem yapılmış olunur ve 100 piplik hareketten 100 lira kâr edilmiş olunur.

Pip Nasıl Hesaplanır?

Forex piyasasında kar ve zarar genellikle yatırım enstrümanlarının virgülden sonraki dört basamağı üzerinden hesaplanır. Örneğin, 1,2343 seviyesinde açtığınız pozisyonu 1,2344 seviyesinde kapatmışsanız aradaki farktan 1 pip kazanç sağlamışsınız anlamına gelir.

Forex piyasasında genellikle döviz kotasyonları virgülden sonra beş basamak üzerinden hesaplanır. Yani “a,bcdef” ile temsil edilir ve bir pip 0,0001 değerine eşittir. Burada son rakam için değişim ise Point olarak tanımlanır. Point, pip değerinin 0,1 katıdır.

Forex piyasasında pip genellikle Amerikan doları üzerinden hesaplanmaktadır. Fakat bu da hangi döviz cinsi ile işlem yaptığınızla alakalıdır. Örneğin; paritelerle işlem yaptığınızda doları seçmediyseniz baz olan döviz üzerinden pip hesaplanır.

JPY/EUR paritesinde baz döviz Japon yenidir. Bu nedenle kar/zarar yen üzerinden hesaplanmaktadır. Fakat burada farklı bir durum vardır. Normalde virgülden sonraki dört basamak üzerinden hesaplanan pip, yende iki basamak üzerinden hesaplanmaktadır. Bunun nedeni kotasyonla alakalıdır. Bu nedenle yatırım yapacağınız enstrümanda pip nasıl hesaplanır bilmelisiniz.

Forex piyasasında pip hesaplaması yapmadan önce oluşturulan lot hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Çünkü işlem hacminin büyüklüğüne göre elde edilen getirinin miktarı değişecektir. Bu yatırım araçlarının fiyat kotasyonları ile de bağlantılı bir konudur.

Eğer yatırım aracının değeri virgülden sonraki dört basamağın değişimine göre hesaplanıyor ise kotasyon hassasiyeti 1/10.000 şeklinde hesaplanır. Ondalık dilimde 0,0001 şeklinde gösterilir ve 1 pip’i ifade eder. Japon yeni gibi 2 basamak üzerinden pip hesaplaması yapılanlarda da 1/100 yani 0,01, 3 basamak için 1/1000 için de 0,001 kotasyon değişimi baz alınır.

Hesaplamaların genellikle dolar üzerinden yapıldığını söylemiştim. Fakat doların paritedeki yerine göre pip farklı şekillerde hesaplanır. Örneğin, baz döviz iken yani paritenin başında yer alırken; USD/TRY, USD/JPY, USD/ EUR gibi çiftler üzerinde kar/zarar hesabı yapılacaksa katosyonda meydana gelen en ufak fark kur miktarına bölünerek, çıkan sonucun lot miktarı ile çarpılmasıyla pip hesaplanır. Örnek vermek gerekirse;

USD/EUR paritesine yatırım yaptığınızda değerinin 0,8802 olduğunu ve 100.000 lotluk işlem hacmi oluşturduğunuzu düşünelim. Burada pip hesabını hesaplamak için kotasyondaki değişim için 0,001 değerini, 0,8802 değerine bölüyoruz. (0,001 : 0,8802 0 0,0011) Sonuç 0,0011 çıkıyor.

Ardından işlem hacmi ile çıkan sonucu çarpıyoruz. (0,0011 * 100.000 = 0,11) Bu durumda 1 pip 0,11 karşılığında olacaktır. Buna göre 5 pip kazanç elde etmişseniz 5 ile 100 pip kazanç sağlamışsanız da 100 ile 0,11 ile çarparak hesabınıza yansıtılacak olan tutarı bulabilirsiniz. Eğer bu örnekte USD/EUR değil, USD/JPY paritesi baz alınsaydı; kotasyon miktarını 0,01 olarak formüle yerleştirecektik.

Amerikan dolarının baz değil karşıt döviz olduğunda yani EUR/USD, GBP/USD, TRY/USD gibi paritede yer aldığında pip hesaplaması, oluşturulan lot birimi ile kotasyon miktarının birbiriyle çarpılması sonucu bulunur.

Yukarıdaki verileri kullanırsak; 1 pip değeri 100.000 * 0,0001 sonucunda çıkan değere eşit olacaktır. Yani, 1 pip 10 dolara karşılık gelecektir. Buna göre de alım – satım arasında fiyat değişimi ile sonuç çarpılarak kar/zarar belirlenecektir.

Forex piyasasında çoğu enstrüman dolar üzerinden işlem görür. Bu nedenle mutlaka paritede dolar yer almaktadır. İstisnai durumlarda ise o aracın kotasyon değeri göz önüne alınarak pip hesaplanır. Bu değeri belirlemek için aracı kurumlarının geliştirmiş oldukları uygulamaları kullanabilirsiniz.

Aynı şekilde internet üzerinden pip hesaplama sorgulaması yaptığınızda lot miktarınızı girerek 1 pip’in değerini bulabilirsiniz. Böylece günümüz imkanlarından faydalandığınız sürece elinizde hesap makinesi ile gezmenize gerek kalmayacaktır. Sizin yerinize uygulamalar istediğiniz aracın değerini kolayca öğrenmenizi sağlar.