19. yüzyılın ünlü düşünürü hakkında az ya da çok; hepimiz bir şeyler biliyoruz. En azından onun adını duyduğumuzda, aklımıza gelmesi gereken ilk şeyin komünizm olduğunun farkındayız. Peki, Karl Marx kimdir sorusuna verilebilecek daha başka cevaplar neler? Hakkında en çok eser yazılan kişiler listesinde ilk sırada yer alan ünlü isim, filozofluğun yanında siyasetçi, tarihçi, ekonomist, gazeteci, entelektüel ve sosyolog olarak da anılmaktadır.
Fikirleriyle kendisinden sonra gelen pek çok kişiyi etkilemiş, farklı şekillerde yorumlansa da Marksizm pek çok devrimciye yön veren felsefe olmuştur. Vladimir Lenin, Troçki, Mao, Sartre ve Che Guevara gibi! En bilinenleri Komünist Manifesto ve Kapital olmak üzere pek çok kitap kaleme alan ünlü, hayatı boyunca felsefesini geliştirmek için araştırmış, burjuvazi ve proletarya arasındaki çatışma sonucunda kurulacak sınıfsız –komünist- toplum fikrini savunmuştur.
Evet, konu Karl Marx olduğunda binlerce kelime daha yazılabileceğini elbette biliyoruz. Ancak gelin listemizde; hem sizi sıkmadan ünlü kişiliğin hayatından kısaca bahsedelim hem de en sevilen sözleri hakkında fikir edinelim.
1 Karl Marx Kimdir?
5 Mayıs 1818’de Prusya’nın Ren Bölgesi’ndeki Trier’de zengin denilebilecek kültürlü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş.
Hukukçu olan babası Heinrich, Kant ve Voltaire’nin düşüncelerini destekleyen ve Prusya’da reform yapılması için çalışmalara katılan bir aydınmış. Yarı-aydın olarak gösterilen Yahudi kökenli annesi Henrietta Pressburg de zengin bir aileye mensupmuş.
2 Gençliği ve Eğitimi
Çocukluğu hakkında çok fazla bilgi bulunmayan ünlünün, ailenin 9 çocuğundan biri olduğu bilinmektedir. Klasik eğitimini Trier’de tamamladıktan sonra Bonn ve Berlin üniversitelerine gitmiş, bir yandan hukuk eğitimi alırken diğer yandan da felsefe, edebiyat ve tarihle ilgilenmiştir.
3 Babasının Yolundan Gitmeyi Denese de Kendini Farklı Yerlerde Bulur!
Akciğerlerindeki rahatsızlık yüzünden askerlikten muaf tutulan gencin hukuk okumasında en büyük etken babası olmuştur. Fakat o üniversite döneminde hukuk dışında felsefeyle de ilgilenmiş, ileride oluşacak düşüncelerinin temelleri Berlin’deyken atılmıştır. Özellikle de Alman filozof Hegel’in düşüncelerine yoğunlaşmıştır.
4 1838: Babasını Kaybediyor!
1838 yılında babasını kaybettikten sonra hem maddi hem de manevi anlamda yoksun kalmış ve Heinrich Marx’ın anısına her zaman saygı duymuştur.
5 Duygusal Tarafı!
Karl Marx’ın 1836’da nişanlısına yazdığı bu dizeler, Jenny’ye adanmış aşk şiirleri arasındadır. Bir dönem edebiyatla ilgilense de daha sonra belli bir konuya odaklanmaya karar vermiştir. Eğitimli barones Jenny von Westphalen ile 7 yıl nişanlı kalması ise, Jenny’nin ailesinin bu evliliğe karşı çıkmasından dolayıdır. Çünkü çiftin, hem etnik hem de sınıf kökenleri farklıdır.
6 Berlin’deki Çalışmaları!
1840’da Bruno Bauer’le birlikte Hegel’in Din Felsefesi eserini düzenlemeye başlamış, 1841 yılında da Demokritos’çu ve Epikür’cü Doğa Felsefeleri Arasında Fark isimli doktora tezini bitirmiştir.
7 Bauer’le Bonn Yolculuğu!
Ateist olan arkadaşı Bauer ile 1841 yılının Temmuz ayında Bonn’a yolculuk yaparlar. Ve buradayken, sarhoş olmaktan kilisede uygunsuz davranışlar sergilemeye varana kadar muhafazakarların dikkatini çekebilecek aşırılıklarıyla anılırlar.
8 Yazarlık Dönemi!
Üniversitede girdiği ortamlar ve tanıştığı radikallerin etkisiyle hukuktan ziyade felsefe alanında çalışmak istediği için gazetecilikle uğraşmaya başlamıştır. Sosyalizme dair ilk fikirlerini kaleme aldığı gazete ise 1942’de Köln’de yazmaya başladığı Rheinische Zeitung (Rhineland News) olmuştur. Avrupa hükümetlerinin sağ kanatlarını da bazı liberalleri de etkisiz kaldıkları için eleştirdiği buradaki yazıları nedeniyle, dikkatleri üzerine çekmiştir.
9 Yine Sansür, Yine Sürgün!
Prusya Sansür Kurulu tarafından denetlenen gazete, Çar I. Nikolay’ın da dikkatini çekmiş ve sonunda yasaklanmıştır.
10 7 Yıllık Nişanlılık ve Nihayetinde Evlilik!
Kendisiyle birlikte olmak için aristokrat nişanlısından ayrılan Jenny ile 19 Haziran 1843’te bir Protestan kilisesinde evlenmiştir.
11 Paris Dönemi!
Alman sosyalist Arnold Ruge tarafından kurulan sol görüşlü radikal bir gazetede eş editörlük yapmaya başlayan yazar, 1843’te karısıyla birlikte Paris’e taşınır. Vaneau Caddesi 23 numaralı küçük dairede Ruge ve karısıyla birlikte yaşamaya başlar. Ama kızları dünyaya geldikten sonra ailesiyle başka bir yere geçer. Ruge’nin gazetenin ilk sayısından sonra para desteğini kesmesi üzerine de hem arkadaşlıkları hem de iş ilişkileri sona erer.
12 Friedrich Engels ile Tanışması
Hem Komünist Manifesto’yu birlikte yazacağı hem de ömür boyu arkadaş kalacağı Engels ile 1844 yılında Café de la Régence isimli bir mekanda tanışır. Sonrasında Engels ile eski arkadaşı Bruno Bauer’in düşüncelerini ortak bir bakış açısıyla eleştirirler. İşte bu eleştiriler, ikilinin ilk eseri olan Kutsal Aile’yi ortaya çıkarır.
13 1844 (Paris) Elyazmaları
1844 yılında yazmış olduğu notlardan oluşmaktadır. İlk kez SSCB araştırmacıları tarafından 1932’de yayımlanmıştır.
14 Komünist Manifesto!
1846 yılında Brüksel’de gizli bir örgüt olan Adalet için Birlik’te çalışmaya devam eder. Çünkü örgütün, işçi sınıfı devrimini harekete geçirmek için gerekli olduğunu düşünmektedir. Daha sonra Engels ile Birlik’ten doğan yeni siyasal topluluk Komünist Birlik için çalışmaya başlar. Marksizm’in temel düşüncesini ifade eden Komünist Manifesto ise ilk kez 1848 yılında yayımlanır.
15 1848 Devrimleri!
Avrupa’nın çeşitli yerlerinde özgürlük hareketleri ve ayaklanmalar çıkar. İtalya, Fransa, Avusturya, Polony ve Macarsitan gibi ülkeler bu ayaklanmalardan fazlasıyla etkilenir. Ayrıca devrim yapacak işçilere silah sağlayacağı gerekçesiyle suçlanır. Bu nedenle daha güvende olacağını düşündüğü Fransa’ya kaçar.
16 Yeniden Paris!
Paris’te de çalışmalarına devam eder ve burada Alman sosyalistlerle Alman İşçiler Kulübü’nü kurar. Kapitalizmin toplumu burjuvazi ve proletarya olmak üzere ikiye böldüğüne inanan filozof, Köln’e geçerek, burada işçi sınıfının düzeni değiştirecek devrimi başlatması için uğraşmaya devam eder. Fakat IV. Friedrich Wilhelm’in emriyle Prusya’dan sürülür. Paris’e dönse de burada kalmasına da izin verilmez ve karısıyla çocuklarını da yanına alarak Londra’ya iltica eder.
17 Londra Dönemi!
1849 yılında Londra’ya taşınır ve hayatının sonuna kadar burada kalır. Londra’da maddi açıdan çok zor günler geçirir ve Engels’in desteğiyle ailesinin geçimini sağlayabilir. Daha sonra yine Engels ile birlikte farklı gazetelere yazmaya başlar.
18 Aile Hayatı ve Çocukları!
Jenny von Westphalen’den 7 tane çocuğu olan ünlü düşünürün 4 çocuğu kötü şartlar yüzünden küçük yaşlarda hayata veda eder. Ayrıca yanlarında çalışan Helene Demuth isimli kadından da bir çocuğu olduğu söylenmektedir.
19 Karl Marx’ın Ölümü!
Karısı Jenny’nin 1881’deki ölümünden sonra ağır bir nezleye yakalanarak , 14 Mart 1883’te bronşit ve plörezi nedeniyle hayata veda eder. Vatansız bir insan olarak ölerek 7 Mart 1883’te Londra’daki Highgate Mezarlığı’na defnedilir.
20 Nasıl Biriydi?
Esmer teni yüzünden Moor (Mağripli) lakabını alan ünlü hakkında yıkanmayı sevmediği, hem aşırı alkol hem de sigara tükettiği ve düzensiz bir hayat yaşadığı söylenmektedir. Ayrıca çocuklarına Shakespeare okur, onları kötü kalpli efendilere karşı zafer kazanan yoksul kahramanlı masallar anlatırmış.
Evet, bu listede Karl Marx hakkında kısaca konuştuk. Ve bir yandan hayatı hakkında bilgi edinirken bir yandan da ünlü ismin sözlerini inceledik. Sonuçta; o gelmiş geçmiş en büyük düşünürlerden bir tanesi. Hatta pek çok kişiye göre felsefenin kilometre taşı! Peki, ya sizin için ne ifade ediyor?
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
