Gerçek Altın Nasıl Anlaşılır?

Altın hepimiz için en değerli takılardan birisidir. Elbette yalnızca takı olarak kullanılmıyor. Endüstride de sıklıkla kullanılır ve en değerli madenlerden birisidir. Ama birçoğumuzun aklına altın dediğimiz zaman; kolyeler, bilezikler, takılar, yatırım yaptığımız gram, çeyrek, yarım, tam diye adlandırdığımız altın gelir. Hediye almak istediğimizde, elimize geçen toplu bir para olduğunda ve maaşımızdan arta kalanı değerlendirmeyi düşündüğümüzde, gider bir kuyumcudan altın alırız. Bu aşamada ise birçoğumuzun aklına şu gelir; “aldığım altın gerçek mi?”

Daha önce yaşanmış olan sahte altın vakaları nedeniyle birçoğumuz kuyumculara güvenmiyoruz. Bilindik kuyumculuk markalarından sertifikalı alınan altın ise birçoğuna göre daha pahalıya satılıyor. Pahalı olarak nitelendirdiğimiz bu altın, belki de gerçek fiyatı yüzünden böyle düşündürüyor olamaz mı? Çünkü has altının belli bir değeri vardır ve bu değer hemen her yerde aynıdır. İşin içine takı girdiğinde ise altın yanında; gümüş, bakır, platin gibi karışımlar da kullanılmaktadır. İşin hile kısmı ise altın kaplama dediğimiz noktada ortaya çıkıyor. Sadece altın kaplama iken gerçek altın diye satılan ürünler, bir süre sonra kendini belli ediyor; ama iş işten geçmiş oluyor.

Yatırım veya süs amaçlı aldığınız altının sahte çıkması, yaşayacağınız en kötü anlardan birisidir. Yaptığınız yatırım değersizleşir ve birikiminiz boşa gider. Elbette satın aldığınız yerden tam bilgileri almak ve biraz da gerçek altın nasıl olur bilmek gerekiyor. Unutmayın, gerçek altının bir değeri vardır ve bu değer üzerinden fiyatında değişik görülür. Eğer bu değerin altında bir fiyattan alım yapıyorsanız, mutlaka aklınızda soru işareti olmalı ve aldığınız altının gerçek olup olmadığını test etmelisiniz.

Aldığınız altının % 100 gerçek olduğunu anlamak için iyi bir deneyim gerekiyor, ama birkaç basit yöntemle herkes bunu anlayabilir. Şimdi sizlerle bu yöntemleri paylaşmak istiyoruz:

Damga ve İşaretlerin İncelenmesi

Satın alacağınız altın çeşidini öncelikle iyi bir şekilde incelemelisiniz. Görsel açıdan yapacağınız bu incelemede, üreticinin damgasını ve karatını görmeniz gerekiyor. Bir büyüteçle bu işi kolaylaştırabilirsiniz. Ürünün üzerindeki resmi damgayı aramalısınız. Çeyrek, yarım, tam gibi altınlarda Atatürk resmi ve TC yazısı olmalıdır. Bilezik, kolye gibi takılarda ise altının kaç ayar olduğu ile ilgili damgalar bulunmaktadır. Altının üzerindeki damga ve işaretlerde herhangi bir döküm hatası varsa, orijinal damgalar ile karşılaştırılmalıdır. Orijinal damga ile altın eşya üzerindeki damgada farklılıklar görülüyorsa, sahte olma olasılığı yüksektir. Bu yöntemin güvenilirliği az bile olsa ilk uygulanandır.

Kullanılmış bir altın eşya üzerinde de aşınmalardan kaynaklı olarak damga ve işaretlerde silinme olabilir. Bu aşamada, renk farklılıklarına da bakılmalıdır. Orijinal altın sürtünmelerden etkilenmez ve saf altında renk değişimi yaşanmaz. Kaplama altınlarda ise üst kısmındaki kaplamanın soyulmasıyla birlikte farklı renkte bir malzeme görünür.

Isırma Testi

Yıllardır filmlerde güldüğümüz bu işlem, aslında gerçek bir uygulama. Altın, yumuşak ve kolay işlenen bir metaldir. Altının orijinal olup olmadığını anlamak için bu özelliğini de dikkate alabilirsiniz. Altın takıyı dişleriniz arasına alarak hafif bir baskı uygularsanız, dişinizin izi geçecektir. Elbette bu saf altın ve altın oranı yüksek takılar için geçerlidir. Diğer metallerle oluşturulan karışımlarda bu izi görme olasılığınız da düşebilir.

Mıknatıs Testi

Altının gerçek olup olmadığının anlaşılması için mıknatıs testi de uygulanabilecek geçerli yöntemlerdendir. Tek başına yeterli olmasa bile size iyi bir bilgi verecektir. Elinize bir mıknatıs alarak altın takıya tutmanız yeterli olacaktır. Eğer mıknatıs takıyı çekiyorsa, sahte altın olma olasılığı yüksektir. Bunun nedeni ise altının manyetik bir madde olmamasıdır.

Yoğunluk Testi

Altın, özgül ağırlığı yüksek bir elementtir ve bu ağırlığı geçen birkaç element bulunmaktadır. Gerçek altın bir takı, aynı boyut ve hacimdeki sahte bir takıdan daha ağır olacaktır. Bunu hassas terazi kullanarak ölçebilir ve diğerleriyle de karşılaştırabilirsiniz. Altının yoğunluğunu hesaplamak için kütlesini ve hacmini bulmalısınız. Kütlesini bulmak için hassas bir tartı kullanabilirsiniz. Hacmi içinse su dolu bir ölçülü kap yeterli olacaktır. Kaba attıktan sonra seviyenin nereye geldiğine bakmalısınız. Ardından kütleyi hacme bölersiniz ve sonuç g/ml olacaktır. Saf altının yoğunluğu 19,3 g/ml’dir. Bulduğunuz sonucun bu seviyeye yakın olması, altının gerçek olduğunu size söyleyecektir. Elbette bu yöntem, üzerinde taş olan altın takılar için geçerli değildir.

Seramik Tabak Testi

Uygulayabileceğiniz basit yöntemlerden birisi de seramik tabakla yapılandır. Altın takıyı, beyaz bir seramik tabağa sürtün. Eğer siyah bir çizgi oluşturuyorsa, altının sahte olduğunu anlayabilirsiniz.

Ses Testi

Altının saf olup olmadığını anlama konusunda ses testi de uzman kişiler tarafından tercih edilmektedir. Saf altın bir eşyayı, metal bir cisme vurduğunuz zaman tok bir ses çıkmalıdır. Eğer ince bir ses çıkıyorsa, sahte olduğunu anlayabilirsiniz. Biri gerçek diğeri sahte olan iki altın bileziğe, aynı cisimle vurduğunuzda bu farkı daha da iyi anlayabilirsiniz. Aynı boyut ve ağırlıklarda gerçek altından iki bileziğe bir cisimle vurulduğunda ses farkı olmayacaktır veya insan kulağının ayırt edemeyeceği bir fark olacaktır.

Oksitlenme Testi

Bir testten ziyade gözlem diyebileceğimiz bu yöntem de bize altının saflığı konusunda bilgi verir. Altın, tozdan ve nemden etkilenmemelidir. Eğer altın takınız nem ve tozdan dolayı oksitlenme yapıyorsa, saf olmadığını anlayabilirsiniz. Saf altın, hava veya su ile etkileşime girmeyen son derece kararlı bir kimyasal yapıya sahiptir. Özellikle 24 ayar altın takılar, uzun yıllar boyunca dış ortamdan etkilenmeden ilk günkü görünümlerini korurlar.

Mihenk Taşı ve Ayar Asidi Testi

Kullanımdan dolayı altının üzerindeki ayar yazısı silinmiş olabilir. Kuyumcular böyle bir durumla karşılaştıkları zaman, taşa sürtme yöntemini kullanırlar. Buradaki taş, mihenk taşıdır ve altının ayarı hakkında bilgi verir. Her kuyumcuda bu testin yapıldığını görebilirsiniz. Yöntemde, mihenk taşına altın sürtülür ve bir çizgi oluşturulur. Daha sonra bu çizginin üzerine asit damlatılır. Asit, mihenk taşının üzerindeki çizgiyi siliyorsa altının ayarı düşüktür veya gerçek altın değildir anlamı çıkarılır.

Nitrik Asit Testi

Evde uygulamak için tehlikeli bir yöntemdir, ama altınınızın gerçek olup olmadığını anlayabilirsiniz. Çelik bir kaba altını koyup üzerine 1 damla nitrik asit damlatılır. Yeşil renkli bir reaksiyon meydana gelirse, takınızın kaplama olduğunu anlayabilirsiniz. Sarı bir reaksiyon meydana geliyorsa, pirinçten yapıldığını; süt rengi bir reaksiyon meydana gelmesi ise altın kaplamalı gümüş olduğunu gösterir. Gerçek altın ise herhangi bir reaksiyona girmemektedir.