Girişimcilik Nedir? Girişimcilik Türleri Nelerdir?

Yeni bir işe atılmak ya da mevcut fikri geliştirmek için girişimcilik hakkında bilgi sahibi olmak kritik önem taşımaktadır. Çünkü girişimciliğin tam olarak ne anlama geldiği ve türlerinin neler olduğu, başarıya giden yolda önemli bir adım olacaktır.

Üzerine sayfalarca makaleler yazılan ve çok konuşulan kavram hakkında birçok bilinmeyen vardır. Pek çok kişi girişimciliği yalnızca kâr amacıyla bir iş başlatma olarak düşünürken bu alanda ticaret dışında birçok amaç güdülmektedir. İşte bu nedenlerden dolayı sözcüğün geniş anlamını ve farklı türlerini ele aldık.

Girişimcilik Nedir?

Girişimcilik, TDK tarafından “girişimci olma durumu” ifadeleriyle açıklanmaktadır. Bununla birlikte sözcüğe ilişkin daha birçok farklı tanım ya da açıklama vardır ki yüzlerce yıllık geçmişe sahip olduğu düşünüldüğünde bu gayet normaldir.

Kelimenin kullanımı orta çağa kadar uzanmakta ve o dönemde iş yapan anlamı taşıyan “entreprendere” kelimesinden gelmektedir.

En basit tanımıyla kişinin kendi işini kurmasıyken yeni bir eylemi başlatmak için tüm riski ve ödülü üstlenen kişiye girişimci denir.

Temel anlamda girişimcilik, finansal risk alırken kâr elde etmek için yeni bir iş geliştirme, organize etme ve yürütme sürecidir. Daha geniş anlamda ise yenilikçi bir ürün-hizmet veya yeni pazarlar yaratma yoluyla toplumdaki en acil sorunları çözerek durumu dönüştürme sürecini ifade eder.

En dikkat çekici girişimcilik tanımlarından birisi de Apple tarafından şöyle yapılmıştır:

“Eski kuralları, çağdaş yeniliklerle yorumlayan ve aksiyona geçiren beceri.”

Başarılı Girişimcilerin Ortak Özellikleri

İşin aslı girişimcilik için tam ve net bir tanım yapmanın mümkün olmadığıdır. Karşılığı kısaca iş kurmak olsa da onu başarılı kılmak için bazı “girişimcilik” özelliklerine sahip olunması gerekir.

Birçok girişimci adayı kendi işinin sahibi olmak ister, birçoğu da bunun için harekete geçer. Ancak başaranlar, küçük bir kısmı oluşturur. Peki, başarılı ve başarısız girişimciler arasındaki fark nedir? İşte soruyu yanıtlayan, her başarılı girişimcide olan nitelikler:

1) İleri Görüşlülük

Bugünün koşulları bir yana gelecek için hareket ederler. Geleceğin trendlerini bugünden görüp henüz ihtiyaç duyulmamış ama duyulacak konulara çözüm olacak projeler üretirler. Projesinin yarının şartlarına uyumluluğunu ve başarı derecesini rahatlıkla kestirebilirler.

2) Motivasyon

Girişimci motivasyonunu yitirdiği zaman başarısızlığını ilan etmiş olur. Çünkü belli bir yerde maaşla çalışmıyorsunuz ve motivasyonunuz, başarı için ana unsur. Başarılı girişimciler, ihtiyaç duydukları motivasyonu kendileri yaratır ve her gün aynı şevkle çalışırlar.

3) Zaman Yönetimi

Daha çok çalışmak yerine çalıştığınız süreyi tam performanslı bir şekilde yönetebilmelisiniz. Eğer çok çalışıyor ama zamanınızı doğru bir şekilde yönetemiyorsanız, günler size yetersiz gelecektir. Başarılı girişimciler zaman yönetimi konusunda iyi iş çıkartırlar.

4) Özgüven

Özgüven eksikliği, girişimcinin alması gereken riski alamamasına neden olacaktır. Özgüveniniz eksikse, tereddütlü hareket edecek ve başarısız girişimcilerin çoğu gibi fırsatları kaçıracaksınız.

5) Yönetim Becerisi

Bir iş için birlikte çalışacağınız ekibe sahipseniz şanslı girişimcilerdensiniz. Tek başınıza bir işi yapmaktansa bu şekilde daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz. Ama bu ekibi her daim canlı tutmak ve verimini yükseltmek gibi bir işiniz de olacak. Başarılı girişimiler, yönetici yetenekleri ile her zaman öne çıkarlar.

6) Planlama Yeteneği

Yaptığınız işi belli bir plan dahilinde yürütürseniz başarılı olursunuz ve eksiksiz bir şekilde her noktayı gözden geçirerek ilerlersiniz. Aynı şekilde planlamada bir noktayı atlamanız, başarısızlığa sebebiyet verecektir. Girişimcilikte planlama yeteneği, bu nedenle mihenk taşlarındandır.

7) Finansal Bilgi

Ürettiğiniz ürün veya hizmetin bedelini hesaplayabilmelisiniz. Başarılı girişimciler, rakamlara bakarak karar verir ve hangi kriterleri hesaba katacaklarını bilirler. Birçok başarısızlık nedeni de finansal bilgi eksikliğidir. Bu nedenle para ve finansal konularda kendinizi geliştirmiş olmanız gerekiyor.

8) Esneklik

İşler planladığınız gibi gitmediği zaman eliniz ayağınıza dolaşmamalı. Başarılı girişimciler gibi karşılaşabileceğiniz durumlar için farklı seçenekleriniz olmalı ve değişen şartlara adapte olabilmelisiniz.

9) İletişim Kurma Becerisi

En önemli konulardan birisi hiç şüphesiz, iletişim. Müşteriler, ekibiniz veya personeliniz, yöneticiniz ya da yatırımcınız ile iyi iletişim kurabilmeniz gerekiyor. Bu iletişimi kurmakta zorlanıyorsanız, projenizde kopukluklar olacak ve sorunlar ortaya çıkacaktır.

10) Hırslı Olmak

Hırs, başarınızı güçlendirecek bir unsurdur. Ama tehlike sinyalleri veren hırs ile teşvik edici arasında fark vardır. İşinizi büyütmek, başarmak adına hırslı olmak sizi teşvik eder. Zorluklar karşısında yılmadan hırslı bir şekilde devam edersiniz. Bunun yanında başarıda hırsınızı aleyhinize çevirmekten kaçınmalısınız.

Girişimcilik Türleri Nelerdir?

Girişimciliğin tek amacı kâr elde etmek değildir. Ticaret dışında birçok sahada girişimcilik örneklerinin olması da kavramın ne kadar geniş kapsamlı olduğunu göstermektedir.

Eğitimden çevreye, teknolojiden kamuya pek çok alanda farklı girişimcilik türü bulunmaktadır. İşte merak edilen girişimcilik türleri:

Ticari Girişimcilik

En bilinen ve yaygın girişimcilik türleri arasında ilk sırada gelmektedir. Gerçeğe dönüştürülecek bir iş fikri vardır ve gerekli sermayeyi girişimci adayı karşılamaktadır.

Üretim faktörlerinin kâr amacıyla bir araya getirilme sürecini işaretleyen ticari girişimciliğin başarısı için belli başlı faktörlere dikkat etmek gerekmektedir. Küçük ve büyük işletme girişimciliği olarak kendi içinde ikiye ayrılabilir.

Küçük işletme girişimcisi, kendi başına veya aile üyelerinin yardımıyla kendi işini kurup yürütmeye odaklanır. Büyük şirket girişimciliği ise büyük bir şirketi mevcut bir iş modelinden büyütmeyi amaçlar.

Kurum İçi Girişimcilik

İç ya da kurum içi girişimcilik, kurumun kendi içerisinde proje ve fikir üretilmesi olarak tanımlanabilir. Son yıllarda daha fazla önem kazanan iç girişimciliğin en büyük önemi, şirkete kattığı değerden gelmektedir.

İç girişimci, kurumda iddialı risk alma ve yenilikçilik yoluyla bir fikri kârlı bir nihai ürüne dönüştürmek için doğrudan sorumluluk alan kişi olarak tanımlanır. Benzinli otomobil üreten bir firmanın elektrikli araç üretmesi, telefon satan bir mağazanın internet paketi satışına başlaması, kadınlara özel bir güzellik salonunun erkeklere de hizmet vermesi basit iç girişimcilik örnekleridir.

Büyüyen iç girişimciliğin şirketler için stratejik olmasının birkaç nedeni vardır. Yeni gelir akışı oluşturmak, şirket içi motivasyonu teşvik etmek ve rekabet avantajını sürdürmek bunlardan bazıları.

Sosyal Girişimcilik

Sosyal girişimciler, asıl amacı hem dünyaya fayda sağlayan hem de para kazanan ürün ve hizmetler yaratmak olan yenilikçi kişilerdir. Bu girişimcilik türü, kendini sosyal veya çevresel değişime adamış kâr amacı gütmeyen, kâr amacı güden veya hibrit şirketlerle ilgilidir.

Gelişmemiş ülkelerdeki eğitim programları, mikrofinans kurumları ve bankacılık hizmeti veren şirketler sosyal girişimciliğe örnek gösterilebilir. Sosyal girişimciliği diğer türlerden ayıran başarının ölçüsüdür. Çünkü hedef sadece finansal kazanç değil, aynı zamanda sosyal etkidir.

İnovatif Girişimcilik

Girişimcilik ile inovasyon kavramlarının birleşimiyle ortaya çıkmıştır. İnovatif ya da yenilikçi girişimciler, adın da anlaşılacağı gibi sürekli olarak bir sonraki büyük şeyi bulmaya çalışırlar.

Statükoyu tamamen değiştirip sınırları zorlama amacı taşıyan inovatif girişimcilik, asla durduğu yerde sayan bir model olmaz. Yeni değerler yaratmanın peşinde koşan yenilikçi girişimciler, inovatif fikirler ve planlar geliştirmek için diğerlerinden farklı becerilere sahiptir.

Yaratıcı Girişimcilik

Akla ilk yaratıcılıkla ilgili sanat gibi alanlar gelse de bu tür, pek çok alanda büyük yere sahiptir. Yaratıcı girişimci, bir işletme bünyesinde ya da freelancer olarak çalışabilir.

Maddi kazanımları daha çok önemseyen geleneksel girişimcilik yerine yaratıcı girişimcilik sadece kâra değil sosyal değişime de odaklanır.

Tarihin en ünlü yaratıcı girişimcileri denildiğinde akla gelenlerden bazıları Thomas Edison, Alexander Graham Bell, Steve Jobs, Walt Disney, Bill Gates, Jeff Bezos gibi isimlerdir.

Thomas Edison, dünyayı geliştirdiği akkor ampul ile değiştirirken Walt Disney hayalleriyle gerçekleri birleştirerek ortaya dünyanın en büyük medya devlerinden birini çıkarmıştır.

Devlet (Kamu) Girişimciliği

Bu türde de girişimci, kişi değil devlettir. Ürün ya da hizmetin devlet tarafından üretilip sunulmasının yanında tüm gereksinimler devletçe karşılanır.

Ticari girişimcilikte çoğunlukla kâr hedefi öne çıkarken kamu girişimciliğinde kârın yanında kamu yararı hedefi ön plandadır. Basitçe, girişimin kontrolünün devlette olduğu, ticari faaliyetlerde bulunan girişimciliklerdir.

Yoğurt, bal gibi ürünlerin Atatürk Orman Çiftliği tarafından üretilip satışının yapılması ya da belediyelerin halk ekmek hizmeti vermesi kamu girişimciliğine örnektir.

Aynı zamanda Devlet Malzeme Ofisi (DMO) tarafından yürütülen Tekno Katalog uygulaması bir anlamda kamu girişimciliği alanında örnek olarak verilebilir.

Teknoloji Girişimciliği

Teknoloji girişimciliğini diğer girişimcilik türlerinden ayıran şey, bilimsel ve teknolojik bilgideki ilerlemelerle ilişkili olan yeni ürünlerin, varlıkların ve bunların niteliklerinin ortaklaşa denenmesi ve üretilmesidir.

Başarılı bir iş yaratmak için teknoloji uzmanlarının beceri ve yeteneklerini birleştiren bilimsel ve teknolojik gelişme gereklidir. Gelecekteki teknolojik gelişimin alacağı yöne ilişkin ortak bir görüşle birlikte çalışarak, teknoloji dışı muadillerinden daha işbirlikçi olmaları gerekir.

Teknoloji girişimciliği, bireylerde, firmalarda, bölgelerde ve uluslarda refahı artırmaktadır. Bu nedenle çalışmalar, entelektüel merakı tatmin etmenin ötesinde önemli bir işleve hizmet eder.

Sanal Girişimcilik

Sanal girişimcilik ya da internet girişimciliği, yaşam tarzındaki gelişmelerle birlikte patlama kaydeden türlerden. İnternetin artan yaygınlığı ve e-ticaret pazarının sürekli büyümesi siber alanda girişimcilik için büyük fırsatlar sunuyor.

Daha düşük başlangıç maliyetleri, daha geniş erişim ve tüketicilerle doğrudan etkileşim nedeniyle giderek daha fazla girişimci, yenilikçi çevrimiçi işletmeler kurmaya yöneliyor.

Alanın avantajları girişimci adaylarını cezbederken sayısız insanın gelir elde ettiği modelde her gün yenileri ortaya çıkıyor.

Çevresel Girişimcilik

Kâr amacının dışında çevresel amaçlar taşıyan girişimlerdir. Çevresel sorunları çözen veya sürdürülebilir şekilde faaliyet gösteren işletmeler yaratmak için uygulanan girişimcilik süreci olarak tanımlanabilir.

Çevresel iyileştirmeye ve döngüsel ekonomiye katkıda bulunan bu türde girişimler, toplumun çevresel ve doğal kaynak sorunlarını ele alarak stratejiler, ürünler ve teknolojiler geliştirmektedir.

İnovatif ve sosyal girişimcilikle bağlantılıdır.

Kadın Girişimciliği

Bugün, cinsiyet eşitliğinin önemi de kadınların iş hayatında daha fazla yer almasıyla kadın girişimcilerin sayısı da giderek artıyor. Dolayısıyla kadın girişimciliği de türler arasında pay kazanıyor.

Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de kadınlar girişimcilik konusunda destekleniyor. Hatta gerek devlet gerekse özel kuruluşlar, kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık yapıyor.

Birçok banka, üreten ya da üretmek isteyen kadınlara avantajlı kredi ve destek paketleri sunuyor. İş dünyasında artan rolleri ile kadın girişimciler birçok başarıya imza atıyor. Türkiye’den ve dünyadan girişimcilik örnekleri söz konusu başarıların kanlı canlı örneğiyken bir fikri hayata geçirmek isteyenlere ilham veriyor.