İngilizce kökenli bir kelime olan Mortgage, ipotek, rehin koymak anlamına gelmektedir. Rehinli ve ipotekli satış olarak da duyduğumuz mortgage, bir malın kendisinin güvence olarak gösterilerek, ödünç alınan parayla satın alınması anlamına gelmektedir. Mortgage ile yapılan ipotekli satışlar genellikle taşınmaz mallar için kullanılmaktadır. Parasal kurumlardan ödünç alınan tutar, geri ödenene kadar satın alınan taşınmaz mal, bu kuruma ait görünmektedir. Kurum, borcun ödenmemesi koşulunda bu mala el koyma yetkisine sahiptir.
Günümüzde genel olarak ev almak isteyen kişilerin, en büyük yardımcısı ve kurtarıcısı olarak görülmektedir. Yine de mortgage başvurusu yaparken bu borcu ödeme konusunda kendinize iyi bir plan yapmanız da fayda vardır. Uzun vadeli konut kredisi olarak da mortgage kredisi tanımlanabilir. Diğer kredi çeşitlerine göre en önemli farkı ise alınmak istenen malın gösterilme aşamasıdır. Bu aşama da, Mortgage kredisinin alındığı kurumun, borcu ödenene kadar mala sahip olmasıdır.
İpotekli konut kredisi ismiyle de bilinen mortgage ve mortgage kredisi hakkında temel bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum:
Mortgage Kredisi Nedir?
Mortgage kredisi, bir tür gayrimenkul finansman sistemidir. Bu sistem, konut edinmek için yeterli birikimi olmayan kişilerin kira öder gibi aylık ödemeler yaparak konut sahibi olmasını mümkün kılar. Mortgage kredisi, çeşitli finans kuruluşları tarafından konut sahibi olmak isteyen kişilere uzun vadeli kredi olarak verilmektedir. Teminat olarak satın alınan taşınmaz mal üzerine ipotek yapılır ve borç ödenene kadar bu ipotek kalır. Borç bittikten sonra ise ipotek kalkarak mal sahibi siz olursunuz.
Mortgage Kredi Türleri Nelerdir?
Genel olarak 1 – 20 yıl arasında değişen mortgage kredileri bulunmaktadır. Başlıca mortgage kredi türleri ise ev kredisi, işyeri kredisi, arsa kredisi, konut geliştirme kredisi, inşaat kredisi ve refinansman kredisidir.
Ev (konut) kredisi; ev almak için kullanılan kredidir. Borç bitene kadar ev ipoteklidir ve paranın alındığı kurumun malıdır. Borç, kira öder gibi ödendikten sonra ipotek kaldırılır ve mal sahibi olursunuz.
İşyeri kredisi; ofis, işyeri ve imalathane gibi yerler satın almak için kullanılan mortgage kredi türüdür.
Arsa kredisi; arsa ve bahçe finansmanı için kullanılan mortgage türüdür. Diğerlerinde olduğu gibi borç ödenene kadar mal sahibi, parayı temin ettiğini kurumdur.
Konut geliştirme kredisi; konutların yenilenmesi dekore edilmesi ve tadilat işlemleri için kullanılan kredi türüdür.
İnşaat kredisi; kaba inşaatı bitmiş yapıların finansmanını desteklemek için kullanılan bireysel bir kredi türüdür.
Refinansman kredisi; konut kredisi borç transferi ve yenilen yapılandırma kredisi isimleriyle de bilinmektedir. Mevcut konut kredisi borcunun daha uygun bir faiz oranı ve vade koşulları ile değiştirilmesini sağlayan alternatif bir kredi türüdür.
Mortgage Sistemi Nasıl İşliyor?
Mortgage sistemi en basit haliyle konut sahibi olmak isteyen kişinin taşınmazı bulması ve satıcı ile pazarlığa girmesiyle başlar. Daha sonra bu kişi, kendine en uygun gördüğü bankaya gider ve taşınmaz malı almak için gereken parayı temin eder. Banka ise taşınmaz malın değer tespitini yapmak, tüketicinin gelir bilgilerini doğrulamak gibi gerekli araştırmaları yapar. Bu araştırma karşılığında uygun bulursa kişiye krediyi verir.
Mortgage veren hemen her bankanın kendince uyguladığı kriterleri bulunmaktadır. Değişik kredi koşulları, faiz oranları ve geri ödeme seçenekleri bulunmaktadır. Her bankanın ilk dikkat ettiği nokta ise krediyi almak isteyen kişinin düzenli gelir durumu ve kredi notudur.
Mortgage kredisi verirken her banka farklı kriterler kullanmaktadır. Bir bankadan onay alamazken bir diğer bankadan onay alabilirsiniz. Bunun nedeni her bankanın kendine göre risk profili oluşturmasıdır. Her bankanın aradığı ortak yönler de bulunmaktadır. Bunlar sizin kredi notunuz ve taşınmaz malın özellikleri ile ilgilidir. Toplam düzenli geliriniz, peşinat miktarınız göz önünde bulundurulan esnek bir sisteme sahiptir.
Taşınmaz malın özellikleri ise banka tarafından mortgage kredisine teminat olarak gösterileceği için önemlidir. Bu özellikler eksper raporuna göre belirlenmektedir. Binanın inşaat kalitesi, fiziki durumu, tamirat gereksinimi, binanın kanalizasyon ve ısıtma gibi özellikleri, tapu kaydı, hisse payı ve piyasadaki yaklaşık değeri yeminli uzmanlar tarafından hazırlanmaktadır. Önceden tamir ihtiyacı olan konut ve arsalara kredi verilmezken günümüzde bazı bankalar bu yerler için kredi imkanı tanımaya başlamıştır.