Mevduat Nedir? Çeşitleri ve Avantajları Nelerdir?

Elde biriken paralar her zaman değerlendirilmek istenir. Çünkü insanların çeşitli hayalleri ve istekleri vardır. Bunun için de belli uğraşlar içerisine girerler. Ellerinde bulunan birikimlerini değerlendirmek isteyen çoğu insan finansal piyasaları değerlendirir. Bunlar borsa ve forex olabileceği gibi bankaların mevduat hesapları da olabilmektedir. Hatta duruma şöyle bir bakıldığında kendini güvende hissetmek isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilen kurum bankalar oluyor. Çünkü borsa ya da forex gibi yatırım kurumları kazandıran olduğu gibi risklidir de. Piyasaların gereklilikleri yerine getirilmediği sürece genelde kayıplarla karşılaşılıyor. Bu nedenle insanlar borsa ve forexte yatırım yapmaya korkup, daha güvenli olan bankaların mevduat seçeneklerini değerlendiriyorlar.

Bu durumda mevduat nedir ve çeşitleri nelerdir konusunda ayrıntılı bilgi vermekte fayda vardır.

Mevduat Nedir?

Bankaların görevlerinden biri olan paraların saklanması ve değerlendirmesi, mevduat çeşitleriyle de olabilmektedir. Bu yüzden hesaplar üzerinde böyle seçenekler vardır ve müşterilerinin elinde bulundurduğu birikimlerine, belli koşullar altında değer kazandırırlar. Yani mevduat; bankalarda bulunan hesaplar üzerinde paraların saklanması, belli vakitlerle bağlanması ve sonucunda da faiz getirisi elde etmeyi sağlayan bir nakit değerlendirme sistemidir. Aynı zamanda mevduat denildiğinde bankaların topladığı paralarda akıllara gelir. Bakıldığında bu iki durum aynıdır. Çünkü müşteriler paralarını saklamak ya da değer kazandırmak için bankalara götürür, bankalar da bu paraları mevduat olarak alır ve kullanırlar. Bunun karşılığında da müşterilerine belli koşullar altında ödemeler yaparlar.

Mevduat Çeşitleri Nelerdir?

Bankalar açısından mevduat olarak duruma baktığımızda; tasarruf mevduatı, ticari mevduat, bankalar mevduatı, resmi ve diğer mevduat olarak karşımıza çıkar. Bunlar bankaların kendi içerisinde ayrım yaptığı türlerdir. Bu konuda müşterilerin en çok bildiği ise tasarruf mevduatlarıdır. Ayrıca bu mevduatların da altında üç dala ayrılır. Vadeli mevduat, vadesiz mevduat ve ihbarlı mevduat olarak karşınıza çıkabileceği gibi para birimine göre de ayrılabilirler. Öncelikle mevduatın türleri hakkında bilgi verip vadeli, vadesiz ve ihbarlıyı inceleyeceğiz.

Tasarruf mevduatları; bankaların kendilerine kaynak olarak alabileceği 1, 3, 6 ve 12 ay ya da daha fazlası şeklinde belirlenen ve bunların kullanımları sonucunda nakit sahiplerine belli ödemeler yapılan mevduat çeşididir. Ticari mevduatlar ise konusu ticari işler olan kurumların bankalarda bulundurduğu nakitlerdir. Bankalar mevduatı ise; bankaların merkez bankasında bulundurmak zorunda olduğu paralardır. Resmi ve diğer mevduatlarda yine aynı şekilde paraların banka da bulundurulması ama bulunduran kişilerin farklı olması şeklindedir.

Bakıldığında hepsi aynı şeyi ifade ediyor. Sadece şekli farklıdır. Bu sebeple asıl değişiklik gösteren vadeli mevduat, vadesiz mevduat ve ihbarlı mevduatı incelemekte fayda vardır.

Vadeli Mevduat: Müşterilerin yatırım amaçlı olarak biriktirdikleri paraları banka hesaplarında değerlendirmek istemesi sonucunda kullanabileceği seçeneklerden biridir. Bankalar bu paraları alır ve müşterinin isteği doğrultusunda bir zaman dilimiyle vadeli mevduat hesabı oluşturur. Müşteri bu paraya belirtilen zaman kadar dokunamaz. Eğer parayı bu süreden önce çekmek isterse vade bozulmuş sayılır ve faiz geliri elde edemez. Vadeli mevduat için kullanılabilecek süreler ise; 1, 3, 6, 12 ay ve üstü şeklindedir.

Vadesiz Mevduat: Bu tür hesaplarda bulunan paralar için herhangi bir gelir elde edilmez. Sadece elinizde bulunan paraların saklanması sağlanır. Müşterilerin tercihine göre değişen paraların yönetimi vadesiz hesaplarda da farklı yöntemlerle değerlendirilebilir. Örneğin; fon alım – satımları, altın, döviz gibi değerlendirme yöntemlerini kullanabilirsiniz. Böylelikle hesaplarınızda duran paralardan kazançlar elde edebilirsiniz. Fakat bu yöntemleri kullanırken de mutlaka iyi bir araştırma yapmak gereklidir.

İhbarlı Mevduat: Bankaya yatan mevduatların belli bir süre öncesinde haber verilerek çekilmesini öngören hesaplardır. Yani ihbarlı mevduat olarak bankaya para yatırdığınızda, başlangıçta anlaştığınız süre öncesinde haber vermeniz ve paranızı o şekilde hesaptan çekebilmenizdir. Örneğin; 10 gün ihbarlı mevduat açtırmışsanız, paranızı çekme istediğinizde de 10 gün öncesinden haber vermeniz gereklidir. 10 gün dolduğunda da paranızı çekebilirsiniz.

Mevduat Avantajları Nelerdir?

Mevduat araçlarını kullanmanın en önemli avantajlarından biri garantidir. Yani bankaların anaparanıza hiç bir şey olmayacağı garantisini verdiği için müşterilerin ilk tercihlerinden oluyor. Böylelikle hem paranız güvenle banka da saklanıyor hem de faiz geliri elde ediliyor. Enflasyon karşısında kazancın kaybolması da engellenmiş olur. Çünkü uzun süreli bir para bağlama işleminde öncesinden faiz oranı belli olduğu için ileride ulaşabilecek olumsuz durumlara karşı önlem alıyor olursunuz. Mevduatlarınızı her para biriminde de gerçekleştirebilirsiniz. Yani elinizde bulunan TL ile belli bir süreliğine yabancı para aldınız ve ondan kazanç sağlamak istiyorsunuz. Hedeflediğiniz süre içerisinde de dövizinizi mevduat yaparak, artı para kazanabilirsiniz. Böylelikle kazançlarınızı kat kat artırma seçeneği de sunmaktadır.

Sonuç olarak; bankalarda mevduata bırakılan paralar sayesinde hem bankalar kendilerine kaynak hem de müşteriler kazanç sağlarlar. Üstelik yastık altı paraların ekonomiye katılması da, ülkenin ekonomik açıdan kalkınmasına yardımcı olur. Bu yüzden güvenli yatırımlar yapmak isteyen kişiler, bankaların vadeli mevduat seçeneğini yoğunlukla tercih ederler.