Borsa Neden ve Nasıl Dalgalanır?

Borsaların güne başlamasıyla ve faaliyet gününü sonlandırmasıyla piyasaların artı ve eksi yönde puana sahip olduğu yetkili kişiler tarafından açıklanmaktadır. Önemli olan meydana gelen dalgalanmaları önceden öngörebilmektir. Buna göre de hedeflere ulaşmayı sağlayacak adımları atarak, piyasaya yatırılan paranın değerlenmesini sağlamaktır. Bu hususta borsa nedir sorusunun yanıtını ayrıntılı bir şekilde bilmek gerekir. Çünkü piyasanın mantığının çözülmesi; yaşanacak dalgalanmaların öngörülmesini sağlayacağı gibi ciddi anlamda kazanç elde etmenizi de mümkün kılmaktadır.

Ülkelerde veya uluslararası düzeyde özellikle ekonomik anlamda meydana gelen her türlü husus borsanın dalgalanmasına neden olur. Siyasi ve politik gelişmeler, savaşlar, barışlar, doğal afetler oluşumları, merkez bankalarının almış olduğu kararlar, mikro – makroekonomik unsurlar borsa araçlarının fiyatlarının anlık olarak değişmesine neden olur. Bu yüzden kar getirecek aracın belirlenebilmesi açısından piyasayı etkileyen koşullar bilinmesi gerekiyor. Bu anlamda finans ve ekonomi konularında araştırmalar yaparak kendinizi geliştirmelisiniz. Ya da direkt aracı kurumlarının eğitimlerinden yararlanarak bu konular hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Peki, borsanın dalgalanmasına sebep olan unsurlar nelerdir, fiyatlar neden ve nasıl değişir gibi mutlaka borsa yatırımcılarının bilmesi gereken konular üzerinde durmak istiyorum:

Borsanın Dalgalanmasına Neden Olan Unsurlar

Borsa biliyorsunuz ki tek fiyat oluşumu içinde ilerleyen, yatırımcılara eş fiyat ve koşullar altında alım – satım yaparak para kazanma fırsatı veren piyasadır. Bu kapsamda piyasanın fiyat varsayımları üzerine kurulu olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Alımların düşük fiyat seviyelerinden, satışların ise yüksek fiyat seviyelerinden yapılması kar elde etmenin mantığını oluşturmaktadır. Bu anlamda işlemlerin doğru seviyelerden beklentileri karşılayacak şekilde gerçekleştirilmesi için birden fazla unsurun kontrol altına alınması gerekir. Böylece fiyatlarda yaşanması beklenen yükseliş veya düşüş hareketleri belirlenerek, yatırımlar bilinçli olarak gerçekleştirilmektedir. Borsada fiyatlar neye göre belirlenir ve değişir, öğrenmek için buraya tıklayın.

Yatırım araçlarının değerinin anlık dalgalanmasını sağlayan en önemli unsur kesinlikle arz ve taleptir. Bunun dışında gelişen durumlar da dolaylı yoldan arz ve talep unsurlarına etki etmektedir. Bu nedenle öncelikli olarak bu durumun mantığının kavranması gerekiyor. Bu mantık basittir. Arzın yani yatırımcılar tarafından satışların ciddi miktarlarda gerçekleştirilmesi, talepten yani alımlardan yüksek olması fiyatların düşüş yönünde ilerlemesine neden olmaktadır. Tam tersi alımların yüksek olması buna karşılık satış işlemlerinin yapılmaması da fiyatların yukarı eğilimde trende sahip olacağına işaret etmektedir. Yatırımcılar bu gibi durumlarda “boğalar piyasayı esir aldı, ayılar hükümsüz kaldı”, “ayılar altın piyasasına girdi” gibi kendi aralarında söylemlerde bulunmaktadır. Ayı ve boğa piyasası eğilimi nedir, bilgi almak için bu yazıyı okumanızı öneririm. Ayı ve boğa eğilimi piyasanın eğilim yönü hakkında fikir verir. Analiz yöntemleri ve piyasa takipleri sonucunda dalgalanmaların yönü anlaşılmış olur.

Borsaların dalgalanmasında dış etkilerin oranı yüksektir. Şöyle ki Çin’de, Japonya’da, ABD’de veya diğer ülkelerde meydana gelen bir gelişme direkt olarak ülkemiz borsasına yansımaktadır. Çin’in ekonomik anlamda olumlu yönde beklediği verilerin olumsuz çıkması, Japonya’nın ticaret hacminin düşmesi, Amerika’nın faiz arttırımına gitmesi veya bu arttırımı ertelemesi gibi çoğaltabilecek örnekler doğrudan borsaları baskı altına almaktadır. Bu konuda yatırımcılar olumsuz gelen veriler sonucunda endişelenir ve panik haline girerler. Bu nedenle de yanlış yapılan işlemlerin sonucunda kayıplar artar. Halbuki bu gibi etkiler dünde nasıl bir iz bırakmışsa, bugün ve yarın için de aynı etkiyi bırakmaktadır. Çünkü fiyatlar eskiden gelen ahenkle hareket etmektedir. Geçmişle, bugün kıyaslandığında birebir olmasa bile yaklaşık olarak aynı etki görüldüğü uzmanlar tarafından da tasdiklenmiştir.

Piyasalar özellikle tarım dışı istihdam oranlarının açıklanması ile yön bulmaktadır. Bunun dışında elbette ki bunu destekleyen enflasyon, faiz, işsizlik oranları, gayri safi milli hasıla, tüketici – üretici endeksi ve diğer makroekonomik verilerin içinde yer alan göstergeler borsanın dalgalanmasına neden olan faktörler arasında yer almaktadır. Bu anlamda piyasa takibi yapılarak verilerin olumlu mu yoksa olumsuz mu açıklandığını takip etmelisiniz. Olumlu yönde yaşanan gelişmeler fiyatları yükseltici hareketlerde bulunurken, tam aksi olumsuz durumların meydana gelmesi düşüşlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Bu yüzden sıkı bir piyasa takipçisi olmalısınız. Bu konuda ekonomik takvim ile hızlı bir şekilde piyasaları takip edebilirsiniz. Ya da internet aracılığıyla, geliştirilen takip programlarıyla her türlü durumu izleyebilirsiniz.

Borsada Fiyatlar Neden ve Nasıl Değişir?

Borsada fiyatların değişmesi yatırımcıların yapmış olduğu alım – satımlar sonucu değişir. Buna ilaveten elbette yukarıda yazılı olan unsurlarda fiyatların değişimi konusunda etkilidir. Tüm bunları sistemli bir şekilde yönetirseniz, borsadan beklediğiniz başarıyı elde edebilirsiniz. Öncelikle nasıl ki her alımın fiyata yükseltici etki sağlayacağı gibi satışın da düşürücü etki yaratacağını bilmelisiniz. Biliyorsunuz ki kimse zarar edeceği araca yönelmez. Fakat bu anlamda herkesle aynı araca işlem yapmak tehlikelidir. Bunun sebebi fiyatların yükselişi ile satışların bir anda gerçekleşmesidir. Bu süreci belirleyemezseniz, satış dalgasına tutulmanız ile fiyatların gerilediğini zararda olduğunuzu görebilirsiniz. Bu yüzden hedeflerinizi net bir şekilde belirlemeli, ona göre plan oluşturmalısınız.

Arz ve talebin belirleyici etkisini görebilmeniz için borsa gündem haberlerini yakından takip etmelisiniz. Biliyorsunuz ki borsacılar gözlerini açtıkları gibi piyasaları takibe almaya başlarlar. Çünkü küçük bir etki bile işlemlerin ters yönde gitmesine neden olur bilirler. İyi bir borsa yatırımcısı olmak istiyorsanız kesinlikle en temelden başlayarak piyasa hakkında A’dan Z’ye tüm her şeyi öğrenmelisiniz. Bu konuda aracı kurumlarının eğitimlerini önerebilirim. Borsa eğitimleri hakkındaki bilgiler için buraya tıklayın. Böylece kademe kademe arttırılan eğitim fırsatlarından faydalanarak zaman içinde profesyonel yatırımcıların seviyesine erişebilirsiniz. Ama bunun için ciddi anlamda dersinize çalışmalı, ödevlerinizi yapmalısınız. Özellikle de deneme hesabı olan sanal hesaplardan faydalanmalısınız.

Sanal hesaplar borsanın mantığını çözmenizde, işleyişini anlamanızda, fiyatların hangi nedenler doğrultusunda değiştiğini görmenizde yardımcı olacak bakış açılarınızı geliştirecektir. Bu nedenle bütün uzmanların ortak görüşü yatırımcıların gerçek hesaba geçmeden önce kendilerini deneme hesaplarında denemeleri gerektiğidir. Bunun sebebi başarılı olmak konusunda sadece bilgi ve deneyiminin etkili olmadığıdır. Bunun dışında yatırımcıların sahip olduğu kişilik özelliklerinin ve psikolojilerinin de başarılı olma konusunda etkisi büyüktür. Şöyle ki kendine güvensizlik, plansız, sabırsızca ve aceleci olarak borsada işlem yapanların büyük bir kısmı genellikle kayıpla karşılaşmaktadır. Tam tersi sabırlı ve organize bir şekilde hareket edenler ise beklentilerini karşılamayı bilmektedir. Bu nedenle bu gibi durumları da görmenizi sağlayacak olan demo hesaplarda alıştırma yapmalı, yatırımcı kimliğinizle tanışmalısınız.

Borsa Yükselişi ve Düşüşü Karşısında Yatırımcı Ne Yapmalı?

Borsaların yükselişi ve düşüşü karşısında yatırımcının yapması gereken paniğe kapılmadan, sabırlı olarak hareket etmektir. Borsa düşerken ve yükselirken ne yapmalı konusunda ayrıntılı bilgilere buradan sahip olabilirsiniz.  Yatırımcıları en çok düşüşler korkutmaktadır ve yükselişler sevindirmektedir. Ama yine de etkili bir hamle yapılmadığı sürece zarar edilmesi kaçınılmazdır. Düşüşlerin yaşanmasına rağmen riskleri göze alarak pozisyonu açık tutmak doğru bir hamledir. Fakat eğer yatırımcı bunun için analiz ve piyasa takibi yapmadan sadece fiyatlar yükselir umuduyla hareket ediyorsa yanlıştır. Çünkü belki de gelen etkiler nedeni ile düşüşler kalıcı olabilir. Bu yüzden işleminizi kapatmadığınız için daha yüksek zararla yatırımınızdan ayrılmak durumunda kalabilirsiniz. Bu kesinlikle yatırımcıların yapmış oldukları en büyük hatadır. Borsada umut ederek veya içten gelen sesinizi dinleyerek kazanç sağlamanız pek de mümkün değildir. Bu nedenle fiyatlar nasıl yorumlanır öğrenmeli, somut veriler ile yatırımlarınızı yönetmelisiniz.

Borsada yükselişlerin başlaması elbette ki sevindirici bir durumdur. Bazıları ufak bir yükselişte hemen satış yönünde işlem yapıyor. Kazanç sağlandığı için doğru hamle olarak gözükebilir fakat bu durum hem yükselişlerin önünü kesmektedir hem de ileri de daha yüksek getiri sağlama fırsatını elinizden alacaktır. Bu yüzden düşüşte de yapıldığı gibi aracınızın üzerinde analiz tekniklerini uygulamalısınız. Piyasa takibinde bulunmalısınız. Buna bağlı olarak aldığınız sonuç olumlu yönde ise ufak fiyat hareketlerinden direkt olarak satış yapmak yerine beklemelisiniz. Ama bu bekleyişlerinizde piyasa koşullarına göre olmalıdır. Yani eğer yatırım aracının fiyat seviyeleri en fazla 1.3432 noktasına kadar yükselecekse işleminizi 1.3456 seviyesine çıkabilir umuduyla sürdürmemelisiniz. Çünkü analizler tüm yatırımcılara bilgi vermektedir ve bu sayede yatırımcı fiyat seviyeleri beklediği noktaya ulaştığı an işlemini sonlandırmaktadır. Bu yüzden fiyatın zirveye ulaşmasını beklemeniz yanlış olacaktır.

Sonuç olarak, borsanın dalgalanmasına sebep olan faktörleri yazımızda irdeledik ve fiyatların belirlenmesinde piyasanın nasıl bir mekanizmaya sahip olduğu konusunun üzerinde durduk. Yükseliş ve düşüşlerde yatırımcıların dikkat etmesi gerekenlerden bahsederek, kaçınılması gereken davranışlardan bahsettik. Bu anlamda elbette ki herkesin bekleyişleri farklı olduğu için dikkat etmesi gerekenler de farklılıklar gösterecektir. Bu yüzden en iyisi aracı kurumlarının eğitimlerinden ve demo hesaplarından faydalanarak piyasanın mantığı uygulamalı olarak görmektir. Böylece edinilen bilgiler, kazanılan tecrübeler gün be gün artarak zamanla profesyoneller gibi yatırımlarınızı bilinçli bir şekilde yönetmenizi kolaylaştıracaktır. Böylelikle zamanı geldiğinde sürekli ve düzenli olarak para kazanmanız kolaylaşacaktır.