VİOP Teminat Nedir?

VİOP’ta teminat tutarı, piyasada işlem yapabilmek için açılan hesabınıza yatırmanız gereken ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi (Takasbank) nezdinde saklanan tutardır.

Piyasada işlemlere başlamak için bir teminata ihtiyacınız vardır. Bu, Takasbank tarafından sözleşmelere özgü belirlenmiş bir veridir.

Başlangıç teminatı, piyasada alım satım yapabilmek için hesabınızda bulunması gereken minimum miktardır.

Bu tutar bazı faktörlere göre değişebilir. Enstrüman, pozisyonun büyüklüğü, kaldıraç oranı ve aracı kurum politikaları gibi unsurlar, VİOP teminat miktarında değişiklik yaratabilir.

VİOP'ta portföy bazında teminatlandırma yöntemi kullanılır. Portföy bazında teminat hesaplamasına esas teşkil edecek parametreler Takasbank tarafından belirlenir ve duyurulur.

Risk yönetimi ve teminatlandırma yöntemine ilişkin olarak Takasbank Merkezi Karşı Taraf Mevzuatı hükümleri uygulanır.

Başlangıç teminatı türev piyasalarda yatırımcılara kaldıraçlı işlem yapabilme olanağı sağlar.

Teminat Tamamlama Çağrısı

VİOP sözleşme fiyatlarının değişmesiyle birlikte yatırımcı hesabında kâr veya zarar oluşabilir. Zarar durumunda hesap bakiyesinde düşüş yaşanır.

Düşüş nedeniyle başlangıç teminatının altına düşen hesaplara, teminat tamamlama çağrısı yapılır.

Borsa İstanbul’un VİOP kılavuzunda bu durum açıkça belirtilmiştir.

Şöyle ki seans kapanışından sonra vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ait gün sonu uzlaşma fiyatları belirlenir ve tüm hesaplar güncellenir.

Uzlaşma fiyatı nedir?

Günlük uzlaşma fiyatı, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde işlem günü sonunda açık pozisyonların yeniden değerlemesinde ve hesapların güncellemesinde esas alınan fiyattır. Bu fiyat kapanış fiyatından farklı olabilir.

Toplam teminatı, sürdürme teminatı tutarının altına düşen veya eksi nakit teminat oluşan hesaplar için ilgili üyelere teminat tamamlama çağrısı (margin call) yapılır.

VİOP’ta her işlem sonrası hesap bazında teminat yeterliliği kontrolü yapılırken, kullanılabilir teminatı yetersiz hesapların sadece pozisyon kapatıcı emir girişlerine izin verilmektedir.

Üyeler teminat tamamlama çağrısı yükümlülüklerini T+1 günü en geç saat 15:00’a kadar yerine getirmek zorundadır.

Teminat tamamlama çağrısı alan yatırımcıların, teminatlarını başlangıç teminatına tamamlayacak miktarda pozisyon kapatmaları ya da hesaplarına para yatırmaları gerekir.

Piyasada başarılı işlemlere imza atabilmek için teminat tamamlama çağrılarına dikkat etmek kritiktir.

Çünkü teminat tamamlama çağrısını dikkate almazsanız işleminiz otomatik olarak sonlandırılabilir ve bunun size zarar olarak yansıması muhtemeldir.

Nitekim teminat tamamlama çağrısı alıyorsanız pozisyon zarara geçti demektir. Dolayısıyla pozisyonunuzu sürdürmek ve zararı silmek istiyorsanız teminatı tamamlamalısınız.