Forex Piyasasını Etkileyen Faktörler
Şöyle ki borsada sağlam bir hisse senedi portföyüne sahipseniz ve uzun vadeli yatırımcıysanız, çok sıkı piyasa takibi yapmanıza gerek yoktur. Arkanıza yaslanıp, belirli periyodlarla portföyünüzü kontrol etmek gayet yeterli olacaktır.
Ancak forexte durum daha farklıdır. Borsadan farklı olarak forex piyasasını etkileyen bir dizi faktör vardır ve küresel pazarda kazanç elde etmek için daha sıkı takip yapmak gerekir.
Öte yandan dövizlerin fiyatını etkileyebilecek tüm faktörleri ya da olası her değişkeni hesaba katmak imkansızdır.
Yine de neredeyse tüm forex yatırımcılarının dikkat etmesi gereken belli başlı faktörlerin olduğu da bilinir. Mesela makroekonomik veriler denildiğinde akla ilk gelenler arasında yer alan faiz oranları, piyasalar için kritiktir.
Ayriyeten ülkeler arası ilişkiler, jeopolitik gerilimler, doğal afetler gibi olaylar da piyasalarda dalgalanmalar yaratabilir.
Şimdi bu faktörleri kategoriler altında ele alalım:
Makroekonomik Veriler
Bir ülkenin diğerine göre faiz oranı, döviz kurunun belirlenmesinde en önemli kriterlerden biridir. Daha yüksek faiz oranı genellikle para biriminin değer kazanmasını sağlar.
Mesela ABD Merkez Bankası (FED) faiz artırırken Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) kilit oranlarda değişiklik yapmaması neticesinde dolar, Japon yenine karşı 20 yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Faizin yanında enflasyon oranı, istihdam verileri, ödemeler dengesi, gayri safi yurt içi hasıla, duyarlılık anketleri gibi veriler de forex piyasalarında hareketlenme yaratabilir.
Makroekonomik veriler, yalnızca anlık volatilite için değil piyasalardaki gelecek fiyatlamalar ve izleyeceğiniz stratejiler açısından da önemlidir. Sonuçta forex küresel bir piyasa ve para birimleri dünyada olup biten tüm önemli olaylara duyarlıdır.
Piyasa Duyarlılığı Faktörleri
Örneğin siyasi istikrar! Politik stabilite, yatırımcı güvenini artırıp ülkeye yatırım çekebilir. Bu da para birimini güçlendirir. Tersine politik açıdan istikrarsızlık da yatırımcı güvenini azaltıp, para biriminde baskı oluşturabilir.
Yani politik istikrar ya da istikrarsızlık, forex yatırımcıları için önemlidir. Piyasa spekülasyonları da bu kategori altında ele alınabilir.
Çünkü yatırımcıların beklentileri ve spekülasyonları forex piyasalarını etkiler. Piyasa oyuncuları bir para biriminin değerinin gelecekte yükseleceğini veya düşeceğini öngörüyorsa, pozisyonlarını uygun şekilde değiştirerek para biriminin fiyatını etkileyebilirler.
Duyarlılık noktasında risk iştahına da dikkat edilmelidir.
Nitekim riskten kaçınma güçlü olduğunda, yatırımcılar gelişen piyasa para birimleri gibi riskli varlıklardan kaçarak ABD doları gibi güvenli para birimlerine yönelme eğilimindedir. Bu da güvenli liman statüsü paraları desteklerken riskli para birimler üzerinde baskı oluşturur.
Emtia Fiyatları
Ekonomik büyüme ve ihracat bir ülkenin yerli endüstrisiyle doğrudan ilişkili olduğundan, özellikle bazı para birimleri emtia fiyatlarıyla yoğun bir korelasyona sahiptir.
Örneğin, petrol fiyatlarındaki düşüşün, petrol üreten ülkelerin para birimlerinin zayıflamasına yol açması beklenir. Biraz daha açalım:
Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’yı ele alalım. Bu ülkelerden petrolün yanında başka doğal kaynaklar ihraç edilmektedir. Dolayısıyla para birimleri, ham petrol ve metal piyasalarıyla ilişkili olma eğilimindedir.
Avustralya, altın ve Avustralya doları ilişkisine bakalım. Dünyanın en büyük altın üreticilerinden Avustralya’nın para birimi, altın fiyatları arttığında değer kazanma eğilimindedir.
Borsa
Yurt içi borsalarındaki değişiklikler de forex piyasaları üzerinde aşağı ya da yukarı yönlü baskı yapabilir. Çünkü yurt içi borsasının yükselmesi, aynı zamanda ülke ekonomisinin güçlendiğini gösterir. Bu da yatırımcı güvenini artırır. Yani ülke, yabancı yatırımcıları daha çok çeker ve yerli para birimine olan talep çoğalır.
Hükümetlerle İlgili Gelişmeler
Mesela hükümetteki bir değişiklik, para veya maliye politikasına farklı bir yaklaşım anlamına gelebilir. Bu politikalar da para birimi değeri için yönlendiriciler arasındadır.
Çünkü bir ülkenin merkez bankası faiz oranında değişiklik yaparak para arzını etkiler. Faiz oranını düşürerek bir ülke, ihracatını fiyat açısından daha rekabetçi hale getirmek amacıyla para biriminin değerini düşürebilir.
Ya da hükümet para arzını artırmak için banknot basmaya karar verebilir.
Benzer şekilde hükümet tarafından alınan kararlar da forex piyasalarında etkilidir. Mesela yeni bir altyapı projesini finanse etmek için hükümetin borçlanması, para biriminin değerini düşürebilir.
Tüm bu faktörler nedeniyle forex yatırımcılarının hükümet gelişmelerini takip etmesi elzemdir. Forex yatırımcıları ABD seçimleri gibi önemli küresel siyasi olayları izlemelidir.
Daha da önemlisi, portföylerindeki para birimlerini etkileyen haberlere daha fazla odaklanmalıdır. Mesela bir yatırımcının portföyünün büyük bir yüzdesi İngiliz sterlini içeriyorsa, Birleşik Krallık’ı ilgilendiren haberler daha yakın mercek altına alınmalıdır.
