Borsa Size Uygun mu?

Borsanın ne olduğu, nasıl işlediği, hangi yatırım araçlarını barındırdığı gibi soruların yanıtlarını biliyorsunuz. Peki, borsada başarılı olmak için bu yeterli mi?

HAYIR!

Peki, neden?

Bunu bir nevi meslek seçimi gibi düşünebilirsiniz. Mesleğe dair tüm detayları bilseniz bile o işe uygun değilseniz, hüsranla karşılaşmanız olası.

Kan görmekten hoşlanmayan bir cerrah ya da yükseklik korkusu olan bir pilot gibi!

Söz konusu örnekler ekstrem olsa da borsayı ve kendinizi tanımak, başarı için işte bu kadar önemli!

Borsayı yeterince iyi tanıdığınızdan emin olduktan sonra yapmanız gereken şeyse kendinizi sorgulamak! 

Yani yatırım alışkanlıklarınızı ele almalı ve borsanın size uygun bir yer olup olmadığını düşünmelisiniz.

Çünkü pasif gelirin en çok tercih edilen yöntemlerinden olan borsa yatırımı, herkese göre değildir. Bunun farklı gerekçeleri olabilir.

Mesela; finansal olarak yatırım yapmaya hazır değilseniz, kararlarınızı mantığınızdan daha çok duygularınız yönlendiriyorsa ve borsayı kumar olarak görüyorsanız burası size göre değil!

Ayrıca;

Emin olun, borsa size uygun değil!

Fakat bakış açınızı değiştirir ve hata yapmaktan kaçınmak için sistematik bir plan geliştirirseniz, borsayı sizin için kazançlı bir pazar haline getirebilirsiniz.

İşin özü, borsa sizin için uygun mu sorusunun yanıtını siz belirlersiniz. Kimse iyi bir borsacı olarak doğmaz! Bunun yerine sonrasındaki edinimleri ile borsada başarılı adımlar atabilir.

Şimdi “evet, borsa bana uygun” diyebilmeniz için başarılı borsacıların ortak özellikleri neler, gelin hep birlikte bakalım:

Risk Toleransı

Yatırımcının daha büyük potansiyel getiri karşılığında yatırımının bir kısmını veya tamamını kaybetme yeteneği ve isteği olarak tanımlanan risk toleransıyla başlayalım.

Çünkü başarılı yatırımcılar, risk tolerans seviyeleri söz konusu olduğunda yüksek düzeyde öz farkındalığa sahiptirler.

Yani risk toleransını aşan varlıklara yatırım yapmazlar çünkü bunun mantıksız kararlara yol açabileceğini bilirler. Aynı zamanda volatiliteyi anlayıp kabul ederler.

Fakat “risk yoksa ödül de yok” ilkesini de net bir şekilde anlarlar. Volatiliteden tamamen kaçınmak yerine bir yatırımın içerdiği riskleri anlamak için zaman ayırır ve belirli bir derecede volatiliteyi büyüme ağrıları olarak kabul ederler.

Volatiliteden tamamen kaçınmak yerine, bir yatırımın içerdiği riskleri anlamak için zaman ayırırlar ve belirli bir derecede volatiliteyi "büyüyen sancılar" olarak kabul ederler.

Peki, risk toleransı en doğru şekilde nasıl belirlenmelidir?

Bunun için yapılması gereken, risk konusundaki konfor alanı ile finansal durumun aynı anda düşünülmesidir.

Nitekim risk alma isteğini ve mali durumu anlamak, yatırımcıyı sonunda pişmanlık duyacağı kararlar vermekten alıkoyar.

Kararlılık

Karar verme söz konusu olduğunda başarılı yatırımcılar harekete geçer!

Eğer kişi sonunda kesin bir karar veremezse, saatlerce süren değerlendirme ya da çalışmanın hiçbir anlamı yoktur.

Kararsız kalmak yalnızca yatırım fırsatlarının kaçırılmasına yol açar ve başarılı yatırımcılar bunun farkındadır.

Kaldı ki bu yalnızca yatırım dünyasında değil hayatın her alanında genel geçer bir kuraldır.

Dolayısıyla borsada başarılı olmak için verdiğiniz kararların arkasında durmanız gerekir.

Örneğin portföyündeki bir hisse senedinde aşağı yönlü hareket var diye panikle satış emri veren bir yatırımcı ne kadar başarılı olabilir?

Ya da tam tersine yükseliş trendinde olan bir varlığı yalnızca açgözlülük yüzünden satın alan bir yatırımcı? Kısacası borsa bana uygun diyebilmek için verdiğiniz kararların arkasında durmayı bilmelisiniz.

Sorgulamak

Başarılı yatırımcılar, kötü bir yatırımdan pişman olmaktan ya da bu yatırıma kilitlenip kalmaktan ziyade daha fazla soru sormanın gerekliliğini bilirler.

Kısaca meraklıdırlar. Ücretler, kilitlenme dönemleri, riskler, alternatifler, komisyonlar ve bilinmesi gereken diğer her şey gibi ince baskı olarak adlandırılan tüm konularda netlik kazandıklarından emin olurlar.

Ayrıca bağımsız araştırmalar yapar ve nihai bir karar vermeden önce tarafsız kaynaklardan kontrol ederler.

Rasyonellik

Başarılı yatırımcılar “spekülasyon” ve “yatırım” arasında ayrım yapmayı iyi bilirler.

Hatırı sayılır bir arkadaşın önerisiyle hisse senedi satın almak kumardan çok farklı değildir ve başarı şansı yüzde 50’dir.  

Sınırlar dahilinde yapıldığında eğlenceli ve heyecan verici olabilse de spekülasyon hiçbir zaman başarılı bir yatırımcının temel yatırım stratejisini oluşturmaz.

Diğer bir deyişle hiçbir zaman sağlam araştırmanın ve rasyonel muhakemenin yerini almaz.

Duygusal Tepkilerden Kaçınmak

Başarılı yatırımcılar büyük muhaliflerdir ve Buffet'ın "başkaları korktuğunda satın al ve diğerleri açgözlü olduğunda sat" ilkesini sıkı sıkıya takip ederler.

Kendi duygularının (özellikle açgözlülük ve korkunun) en büyük düşmanları olarak işlev görebileceğini ve onları yanlış yatırım kararları vermeye yönlendirebileceğinin farkındadırlar.

Başarılı yatırımcılar duygusal teslimiyet noktasının aynı zamanda maksimum finansal fırsat noktası olduğunun ve bunun tersinin de geçerli olduğunun bilincindedirler.

İvme temelli trendlerden yararlanmak için ne paniğe kapılır ne de acele ederler.

Gerçekçilik

Durumları olduğu gibi görme konusunda ustadırlar. Bir varlık sınıfı içindeki uzun vadeli eğilimlerle uyumlu, ılımlı beklentilerle yatırımlara girerler.

Diyelim ki iyi bir borsa yatırımcısı, 5 yıllık bir dönemde yıllık yüzde 20 getiri elde etmeyi hedefleyen bir hisse senedi portföyü satın aldı.

Fakat alışılmadık bir boğa piyasası yaşandı ve yıllık getirisini bir yıl içinde yüzde 50 veya daha fazlasına çıkardı.

Böyle bir durumda iyi bir yatırımcı, portföyünü yeniden dengeleyip ve kâr almaya gidebilir.

Öte yandan geleceğe dair beklentileri önemli ölçüde değişmez çünkü gerçekçidir.

Kısacası başarılı yatırımcılar, gürültüyü susturmayı ve yatırım yollarını, yalnızca mevcut durum hakkında veri ve mantığın söylediklerine dayanarak sakince değerlendirmeyi bilirler.

Sonuç olarak “borsa size uygun mu” sorusunun yanıtı, gördüğünüz gibi değişkendir. Her yatırımcının kendine has özelliklere ve trading stratejilerine sahip olduğu doğruyken yukarıdakiler, her başarılı yatırımcıda olması gereken başlıca niteliklerdir.