Metal Vadeli İşlem Sözleşmeleri Nelerdir, Yatırımı Nasıl Yapılır?

Emtia türevleri arasında yer alan metaller, spot piyasaların dışında türev piyasalarda da işlem görmeye başlamıştır. Bunun nedeni ülkemizde hurda metallerin önemli olmasıdır ve yatırımlarda da kazanç sağlamasıdır. Bu yüzden çoğu yatırımcı birikimlerini değerlendirmek için güvenilir olan araçlara yöneltmektedir. 2 Nisan 2015 tarihinden itibaren Metal Vadeli İşlem Sözleşmeleri içerisinde yer alan Çelik Hurda Sözleşmeleri’ne yatırım yapabilir, birikimlerinizi standart sözleşmeler aracılığıyla değerlendirebilirsiniz. Türkiye’nin metal yönünden zengin olması, piyasadaki fiyat oluşumlarını tek bir düzeyde buluşması gerekliliği ihtiyacı doğurmuştur.

Biliyorsunuz ki borsada tek fiyat oluşu üzerinden işlemler yapılır. Bu nedenle borsaların ticaret hacmindeki yeri önemlidir. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, Borsa İstanbul’un uzantısıdır ve türev araçlara yatırım yapılır. Stratejik öneme sahip olan sözleşmelere VİOP aracılığıyla yatırım yapmanız mümkündür. Bunun için sözleşmenin içeriğini bilmenizde ve fiyatların nasıl değiştiğini yorumlamanızda fayda vardır. Şimdi, bu konular üzerinde durarak; Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmeleri’ne nasıl yatırım yapılır sorusunu cevaplandırmak istiyoruz:

Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmesi

Diğer standart büyüklükteki sözleşmelerin aksine daha yeni olan Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmeleri, hacim bakımından alternatif türev ürünlerle eş değerdir. Bu konuda sözleşmenin dayanak varlığı, HMS 1&2 CFR İskenderun Çelik Hurdası Endeksi’dir. Sözleşmenin büyüklüğü ise 10 tondur. Uzlaşma şekli ise nakdidir. Nakdi uzlaşmada vade aralık ve sözleşmenin arasındaki cari farka bakılarak kar zarar hesaplanır. Bu nedenle işleminiz açık olduğu müddetçe fiyatlardaki hareketliliği takip etmelisiniz. Vade sonu uzlaşma fiyatını beklemeden günlük uzlaşma fiyatı üzerinden işlemlerinizi sonlandırabilirsiniz. Böylece beklentilerinizi karşılayabilirsiniz. Şimdi, günlük ve vade sonu uzlaşma fiyatları nasıl belirlenir, gelin hep birlikte bakalım:

Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmeleri’nde günlük uzlaşma fiyatının belirlenmesi için seans sonunun bitimine son on dakika kala yapılan işlemlerin ağırlıklı ortalamaları alınır. Fakat burada önemli olan husus minimum 10 tane işlem yapılmış olmasıdır. Eğer işlemlerin adedi ondan az ise seans sonundan itibaren geriye dönük yapılan işlemlere bakılır. Bunların ortalaması alınır. Gün içinde sayıca 10’dan az işlem gerçekleştirilmişse de hepsinin aritmetiği hesaplanarak günlük uzlaşma fiyatı belirlenir. Seans süresi boyunca hiç işlem yapılmadığında ise günlük uzlaşma fiyatı bir önceki günün belirlenen fiyatıdır. Hesaplamalarda çıkan sonuç piyasa ile çeliştiği görüldüğünde farklı yöntemler uygulanır ve değerler Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir. Bunun için seans sonundaki en iyi alış – satış değerleri baz alınır ve kotasyonlar oranlanır.

Dayanak varlığın vade içindeki endeksinin günlük olarak açıklanan fiyatların aritmetik ortalaması alınarak, vade sonu uzlaşma fiyatı belirlenmektedir. Bu bilgiler sonucu hesap yapılamamışsa veya yapılan hesap piyasayı doğru yansıtmıyorsa, başka yöntemler denenerek uzlaşma fiyatı belirlenmektedir. Bu yöntemler, günlük uzlaşma fiyatında olduğu gibidir. Ya seans süresinin sonunda en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalamaları alınır. Ya da dayanak varlığın yurt dışı piyasalarında almış olduğu değerler üzerinden hesaplamalar yapılır.

Toplam 4 vade aralık döngüsü içerisinde Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmeleri’ne yatırım yapabilirsiniz. Mart, Haziran, Eylül ve Aralık Ayları vade döngülerinin gerçekleştiği zamanlardır. Sözleşmenin takas süresi T+1 gündür. Yani, işlemlerin ertesi günü takaslar gerçekleştirilir. Fakat zarar edildiğinde aynı gün yatırım hesabından kesintiler gerçekleştirilirken, karlar ertesi gün yatırılmaktadır. Sözleşmelerin vade bitimi, ayın son iş günüdür. Fakat piyasa son işlem günü resmi tatil nedeni ile kapalıysa veya yarım gün açıksa, işlemler bir önceki gün yapılır. Bu konuda vade sonu uzlaşma fiyatları belirlenmesinde Uzlaşma Fiyatı Komitesi görevlidir.

Çelik Hurda Vadeli İşlem Sözleşmeleri’nde yatırımlar Amerikan doları cinsinden yapılır. 1 ton çelik hurdanın değerini belirlemek için dolar baz alınır ve virgülden sonraki iki basamak halinde piyasaya kote olmuştur. Bu nedenle virgülden sonraki iki basamağın değişimi kar – zararı belirlemektedir. Tek seferde yapılabilecek minimum fiyat adımı 0,01 ABD dolarıdır. Sözleşmede standart olan unsurlardan biri de baz fiyat ve günlük fiyat değişim limitleridir. Sözleşmenin yatırıma konu olduğu gün Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenen değer, baz fiyattır. Diğer günlerde bu değer günlük uzlaşma fiyatı olabilmektedir. Bu sözleşme için günlük fiyat değişim limiti, baz fiyatın ±%10’u kadardır. Hesaplanan tutarların fiyat adımlarına karşılık gelmemesi halinde alt limit bir alt limit fiyat adımına, üst limit ise bir üst limit fiyat adımına yuvarlanır. Sözleşmenin işleyişi bu şekildedir. İşlemler 09:10 ve 17:45 saatleri arasında kesintisiz bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Metal Vadeli İşlem Sözleşmelerine Nasıl Yatırım Yapılır?

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda yatırım yapabilmek için öncelikle minimum miktarda teminata ihtiyacınız vardır. Aynı zamanda da yaşınızın 18’in üzerinde olması gerekir. Bunun dışında alım – satım yapmak için uyulması gereken prosedürler vardır. Bu prosedürlerin başında aracı kurumu seçimi gelir. Seçim yapıldıktan sonra da hesap açtırılması gerekir. Böylelikle hesabınızda bulunan paranızla işlemlerinizi yürütürsünüz. Bunun için genellikle nüfus cüzdanınızın ve ikametgah adresinizin fotokopisi istenir. Bu belgeler eksiksiz olarak iletildiğinde hesabınız kısa sürede aktif edilir.

Hesabınızı açtırdıktan sonra aracı kurumunun işlem platformu üzerinden yatırımlarınızı kolaylıkla emirler doğrultusunda gerçekleştirebilirsiniz. Bu konuda sözleşmenin içeriğini ve yatırım yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini bilmelisiniz. Tüm bu bilgileri aracı kurumlarının eğitimleri sayesinde öğrenebilirsiniz. Deneme hesapları aracılığıyla da uygulamalı olarak tecrübe kazanabilir, paranızı nasıl yöneteceğinizi anlayabilirsiniz. Böylelikle başarılı yatırımcılar gibi her işleminizin sonucundan beklentilerinizi karşılayabilirsiniz.

Sonuç olarak, anlık işlemlerin aksine vadeli yatırımların birçok avantajı bulunur. En büyük avantajı risklerin diğer piyasalara göre daha az olmasıdır. Bu sayede belli bir bilgi birikimine ve deneyimine sahip olmanız yeterlidir. Böylelikle gerek spekülasyon gerek arbitraj gerekse de hedge amaçlı işlemlerinizi yapabilirsiniz. Hedefleriniz doğrultusunda beklentilerinizi karşılamak için planlı olarak hareket etmelisiniz. Amaçlarınızı bilerek hareket ederseniz başarılı olabilir, beklentilerinizi vadeli sözleşmeler aracılığıyla karşılayabilirsiniz.