Hayatımıza ilk olarak bitcoin ile 2008 yılında giren kripto paralar, 2017 yılında büyük bir coşkuyla “biz de buradayız” dediler. Ama bu çıkış, dünyayı ikiye böldü ve büyük bir belirsizliğin içerisine itti. Bazıları her ne kadar böyle düşünmüyor olsa bile Wall Street gibi finans piyasalarının kalbi olarak nitelendireceğimiz yerler, kripto paralar için ne düşüneceklerine tam anlamıyla karar verebilmiş değiller.
Her geçen gün yeni bir kripto para ile tanışıyoruz ve bunlar mutlaka birilerinin ilgisini çekmeyi başarıyorlar. Coinmarketcap verilerine göre; bu yazının yazıldığı anda 1506 kripto para birimi bulunuyor. Rastgele birkaç tanesini seçip araştırma yaptığınız zaman, mutlaka tercih eden kullanıcılar olduğu görülüyor. Tüm bu gelişmelere rağmen kripto para piyasaları ne olur, koinlerin sonu nereye gider ise henüz kestirilemiyor.
Peki, kripto para piyasasının, forex piyasaları ile benzediğini söyleyebilir miyiz? Bunlar için iki piyasanın geçmişlerine kısaca göz atmak bize gerekli bilgileri verecektir.
Forex Piyasası Nasıl Popüler Oldu?
Kripto para piyasasında görülen ani yükselişlerin, yatırımcılarına kısa vadede yüksek kazanç sunması nedeniyle forex benzetmeleri yapıldığı görülmüştür. Benim düşünceme göre; iki piyasa arasında bir benzerlik kurulması pek mümkün değildir. Üstelik forex, yasal bir piyasa olarak kabul görmüştür. Kripto para piyasası ise henüz bir resmiyete kavuşamamıştır. Kimilerine göre bir balon kimilerine göre geleceğin yatırım trendidir. Şu an mevcut olan belirsizlikler kesin yorumların yapılmasının önüne geçmektedir.
Ülkemizde forex piyasasının yeni tanındığı zamanlara dönecek olursak; 2005 yılının başlarına kadar gitmemiz gerekiyor. Sosyal ağların henüz hayatımıza girmediği 2005 yılında, ülkemizde forex konuşulmaya başlamıştı. Kimilerine göre yeni bir dolandırıcılık yöntemi olarak değerlendirilirken kimileri tarafından yurt dışında insanların döviz dönüştürülebilirliği için kullandığı kazançlı bir piyasa şeklinde yorumlanıyordu. Hatta Ekşi Sözlük‘te 2005 yılında forex konusunda yazılan ilk entrylere göz attığımız zaman bunu net bir şekilde görebiliyoruz. Ama bilgi sahibi olan kişiler olduğunu da bu entryden anlayabilirsiniz. Eğer aranızda forex nedir hala bilmeyenler varsa bu yazıya göz atabilirler.
Forex piyasası ülkemizde 2011 yılında SPK’nın tebliği ile yasal olarak kabul görmüştür. İşlemlerinize aracılık eden şirketler ise yayınlanan tebliğe uyum sağlayarak faaliyet göstermeye başlamıştır. Sonuçta da 2017 yılının Şubat ayına kadar forex piyasasının ülkemizdeki işlem hacmi her geçen gün artış göstermiştir. Bu artış, forex hakkında bilgi sahibi olan ve olmayan herkesin ilgisini çekmiştir. Kaldıraç sistemi gibi özellikleri nedeniyle kısa zamanda köşeyi dönmeyi amaçlayan kişiler de yatırım yapmaya başlamıştır. Sonucunda da piyasada kazanan/kaybeden yatırımcı oranında dengesizlik oluşmuştur.
Kaybeden yatırımcı sayısının % 70’i gördüğü gerekçeleri ile forex piyasasına çeşitli düzenlemeler getirilmeye çalışılmıştır. En son 10 Şubat 2017 tarihinde ise yine SPK tarafından yayınlanan tebliğ ile başlangıç teminatı 50 bin lira ve muadili dövize yükseltilmiştir. En çok ilgi gören özelliği olan kaldıraç ise 1’e 100 oranından 1’e 10 oranına düşürülmüştür. Sonucunda da forex piyasasının tüm cazibesi ortadan kalkmıştır.
Kripto Para Piyasası Nasıl Popüler Oldu?
Eminim kripto para piyasası hakkında biraz bilgi sahibi olan kişiler, yukarıda bahsettiğim forex gelişimine göz attığında benzer olan birkaç yönü yakalamıştır. Forexin popüler olma hikayesi ile kripto para piyasanın hayatımıza ani girişi biraz da olsa benzemektedir. Bitcoin hayatımıza ilk olarak 2008 yılında girdiğinde, internet camiasında büyük ilgi gördü. Bitcoinin nasıl ortaya çıktığı ile ilgili kısaca bilgiler şu yazıdan göz atabilirsiniz. Bir süre sonra bazı kurumlar tarafından kullanımına izin verildi. Ama güven ve endişe gibi çeşitli nedenlerle kullanımı bir süre sonra yasaklanmıştır.
2008 yılından itibaren ara ara gündeme gelen bitcoin, 2017 yılının başında 1000 dolar civarında bir değere ulaşmıştır. Bu değer, her geçen gün yükselmeye başlamıştır ve beraberinde diğer coinleri de taşımaya başlamıştır. Bitcoinin çıkışından sonra birkaç coin daha yaratılmıştır; ama hiçbir zaman onun kadar popüler olamamıştır. Ta ki 2017 yılına kadar…
2017 yılında bitcoin ile başlayan yükseliş trendi, beraberinde birçok kripto paranın yükselişini getirmiştir. Bu yükselişleri tek tek sıralamayacağım, zaten ilgili olan kişiler hepsini ezbere biliyorlar. Kripto para piyasası, bitcoinin 1000 dolardan 20 bin dolara kadar olan yolculuğunda yaşanan popüler olmasını sağlamıştır. Birçok yeni milyoner ortaya çıkmış ve zengin olma hayali kuran herkes bitcoin almaya başlamıştır. Bitcoini pahalı bulanlar, diğer coinlere yönelmiş ve her geçen gün piyasanın bir miktar daha yükselmesine neden olmuşlardır.
Kripto para piyasası ile ilk tanıştığımda, fiyatların tamamen kullanıcı ilgisine göre şekillendiğini öğrenmiştim. Yani para birimlerinin fiyatlarını etkileyen faktörlerden farklı olarak kişilerin ilgisiyle artan veya azalan özelliğe sahiplerdir. Bunu açık ve net bir şekilde görebiliyoruz. Olumlu bir yorum yapıldığı zaman bitcoinin ani yükselişini, olumsuz olaylar yaşandığında ise tepe taklak oluşunu tüm sene boyunca izledik. Bizler ilgi gösterdikçe yükseldi, endişelerimiz arttıkça da düştü. Sonuçta da kripto para piyasası, ülkemiz dahil dünyanın her yerinde popüler hale geldi.
Forex ve Kripto Para Piyasası Arasında Benzerlik Kurulabilir mi?
Yukarıda iki piyasanın da geçmişine kısa bir bakış attık. Eminim benzerlik olan yönleri görebilmişsiniz. Mum, bar gibi forex grafikleri olarak tanıdığımız ekranlar, teknik analizler, yorumlar, tahminler gibi iki piyasa için de ortak olarak yapılan bazı yatırım faaliyetleri olduğunu görüyoruz. Elbette bu analizleri yok sayarak işlem yapan da birçok kişi bulunuyor. “Alayım nasıl olsa yükseliyorlar,” mantığıyla kripto para yatırımı yapan genç – yaşlı birçok insan olduğunu hepiniz biliyorsunuz değil mi?
Benim dikkat çekmek istediğim benzerlik ise para kazanma arzusu olan insanlardır. Zengin olma, köşeyi dönme ve bir anda 3 verip 5 almak isteyen kişilerden bahsediyorum. Bu kişilerin büyük bir çoğunluğu ne yazık ki kaybediyorlar ve sonuçta da tüm suçu işlem yaptıkları enstrümanlara, piyasalara atıyorlar. İki piyasa arasındaki en büyük benzerlik de budur.
Forex piyasasında kısa vadede yüksek bir kar elde edilebileceği düşüncesi ile bilgi sahibi olan olmayan herkes işlem yapmaya başladı. Bu noktada bazı forex şirketleri, “yatırımcı kapma” yarışına girdiler. Sonuçta da bilen bilmeyen herkes işlem yapmaya başladı ve kayıp oranları arttı. Nihayetinde ilgili kurumlar tarafından piyasaya el atılarak yatırımcının kaybetmesi önlenmek istendi. Ama zengin olmanın hayalini kuran yatırımcı, bu sefer ikili opsiyon, yurt dışı forex firmaları gibi dolandırıcıların eline düştü ve yine kaybetti. Yeni forex düzenlemesinin hemen ardından, beraberinde getireceği sorunları sizlere aktarmıştım. Tam da bahsettiğim şekilde olduğunu da söyleyebilirim.
Kripto para piyasasına ilgi gösteren belli bir kesim, forexte olduğu gibi kısa sürede zengin olmanın hayalini kuran kişilerden oluşuyor. 2017 yılında görülen ani yükselişler sonrasında milyoner olan kişilerin duyulmasıyla birlikte bu kişilere “umut ışığı” doğdu. Doğal olarak kredi çeken, borç alan, arabasını satan bitcoin almaya başladı. Bitcoinin 2017 yılının sonlarına doğru gösterdiği düşüş ile birlikte kaybedenlerin sayısı artmaya başladı. Yani yine piyasa (!) bu kişilerin kaybetmesine neden oldu.
Sonuç olarak iki piyasanın birbirine benzer olan yönü, “zengin olma hayali olan yatırımcılar” şeklinde tanımlanabilir. Bunun dışında ne kripto paraların blockchain teknolojisi ne de forexin küresel çapta dünyanın en büyük piyasası olması birbirine benzemektedir. Eğer kripto paralara olan yaklaşım, bu hızda devam ederse yasaklamalar gelmeye başlayacaktır ve belki de gelecekte ödeme işimizi kolaylaştıracak teknolojiler yok edilmiş olacaktır.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
