Ticari faaliyetlerin devam edebilmesi için nakit paraya her zaman ihtiyaç vardır. Faiz oranlarının düşük olması durumunda da devlet ya da banka destekli kredilere başvurulur. İşte bu noktada iskonto ve iştira kredisi, ticari işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilen bir bankacılık ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü ticaret hayatında yaygın olarak kullanılan çek ve senetlerin dezavantaj yarattığı durumlar da vardır.
Mesela kıymetli evrakların vadesinden önce nakde çevrilememesi, alacaklı taraf için problem olabilir. Aynı zamanda bu evraklar, kaybolma ya da çalınma riski de taşır.
Bankalar da benzer dezavantajları ortadan kaldırmak için vadesi dolmamış senetleri nakde çeviren iskonto ve iştira kredileriyle hizmet verir.
Peki, iskonto ile iştira kredisi aynı mıdır? Bu kredilerden kimler, nasıl faydalanır? Avantajlar nelerdir? Gelin, bu soruların yanıtlarını tüm detaylarıyla ele alalım!
İskonto ve İştira Kredisi Nedir?
Ticari işletmeler, mal ve hizmet karşılığı ödemelerini genellikle kıymetli evraklarla yapmaktadır. Nakit paraya ihtiyaç duyulan anlarda ise bankalardan yardım istenilebilir.
Vadesi dolmayan bu ticari senetlerin nakde dönüşmesini sağlayan kredi türü, iskonto ve iştira kredileridir. Ancak ikisi aynı şey değildir.
Kısaca farkı açıklamak gerekirse ticari senedin ödeme yerinin belediye sınırları içinde olması durumunda bu, iskonto kredisi; ticari senedin ödeme yerinin belediye sınırları dışında olması durumunda ise iştira kredisi olarak adlandırılır.
İskonto kredisi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) nakit ihtiyacı için özel olarak sunulur. Bu borçlanma şeklinde, iskonto edilen çek ve senetler, teslim ya da ciro yolu ile bankaya satılır.
İskonto kredisi vadesi gelmemiş çek ve senetlerin ödeme yerlerinin belediye sınırları içinde olması durumunda kullanılır. İştira kredisi ise vadesi gelmemiş çek ve senetlerin ödeme yerlerinin belediye sınırları dışında olması durumunda kullanılabilir.
Aynı amaca hizmet eden iskonto ile iştira kredileri arasındaki fark, ödeme yerlerinden kaynaklanmaktadır. Sonuçta ticari işletmelerin büyümesi için hızlı hareket etmek önemlidir.
Nakit paranın sınırlı olması nedeniyle bu hareket kısıtlanırken, alacak/verecek döngüsü sıkıntılı hale gelmektedir. İskonto ile iştira kredileri de işte tam da bu noktada, ihtiyaç duyanlar için devreye girer.
Ekonominin sağlıklı işleyişi için kritik rol oynayan bankalar, ticari işletmelerin elinde bulunan vadesi gelmemiş çek ve senetlerin toplam tutarı kadar borçlu hesabı açarak paranın peşin kullanılmasını sağlarlar.
Özetle iskonto ve iştira kredisi, nakde ihtiyacı olan ticari firmaların nakit para teminatını sağlayan kredi türüdür. Vadesi dolmayan çek veya senetleri bankanıza götürerek adınıza hesap açtırabilir, kredi kullanabilirsiniz.
Elbette bankalar bu kredi türünde de kâr elde ederler. Vade tarihi ve krediyi çekmek istediğiniz tarih arasında kalan zaman için faiz ve komisyon gibi ücretlendirmeler vardır.
Faizle komisyonun yanına KKDF, BSMV gibi yasal kesintiler eklenir. Banka ve Sigorta Muamele Vergisi’nin kısaltması olan BMSV, istisnalar hariç kredilerde toplam faiz tutarı üzerinden yüzde 5 olarak tahsil edilen vergidir.
Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu’nun kısaltması KKDF ise kredi faizleri üzerinden yüzde 15 oranında tahsil edilen kesintidir.
Söz konusu ücret ve vergilendirmelerin ardından kalan bakiye, vadesi gelmemiş çek ve senedi nakde çeviren tarafa ödenir.
Kesinti olsa da ticari işletmeler, bu yöntem sayesinde kısa vadeli nakit ihtiyacını gidermiş olur. Çek veya senedin vadesi geldiğinde ise bankaya nakit olarak ödeme yapılması zorunludur.
Teminat olarak nakde çevrilmek istenen vadesi gelmemiş çek ya da senetler kabul edilirken bazı durumlarda bankalar ilave teminat isteyebilir. Aynı zamanda, ticari müşteri bu kredi türünden yararlanıp elindeki kıymetli evrakı bankaya teminat olarak sunduktan sonra kağıt üzerinde hak talep edemez. Nitekim çek ya da senet, artık bankaya devredilmiştir.
Yalnızca Türk lirası cinsinde kullanılabilen iskonto ve iştira kredileri, hem işletmeler hem de bankalar için pek çok yönden avantajlıdır. Şimdi bunlara bakalım!
İskonto/İştira Kredisinin Avantajları Nelerdir?
Ticari firmaların nakit ihtiyacını gideren iskonto ve iştira kredileri, tanımında da belirttiğimize üzere vadesi gelmemiş ticari senetlerin erkenden tahsil edilmesini sağlar. Yani nakit ihtiyacı içindeki işletmeyi, elindeki çek ya da senedin vadesini bekleme derdinden kurtarır.
Böylelikle işletmeler, ihtiyaçlarını giderek ticari faaliyetlerine rahatlıkla devam edebilir. Ayrıca bu kredi türü, kıymetli evrakların kaybolma ya da çalınma riskini de ortadan kaldırır. Çünkü krediyi kullanan kıymetli evrak sahibi elindeki değerli kağıdı bankaya devredecek ve bundan sonra tüm sorumluluk bankaya ait olacaktır.
İskonto ve iştira kredisi kullanımında, noter üzerinden hesap bildirimi gönderilmez ve bu kredi şirket bilançosunda kredi olarak kaydedilmez. Sonucunda kredi alan işletme, maddi yükümlülükler altına girmemiş olur.
Vergi açısından da kolaylık sağlayan kredi türü, bir sonraki yıla ait olan senet vadesi dolmadan nakde dönüştürüldüğünde, bu senedin vergisinden firma da muaf sayılacaktır.
Bankalardan alınan normal kredilere göre maliyetleri ve faiz oranları oldukça düşüktür. Son ticari senedin vadesi, aynı zamanda kredi vadesi olacağı için vade sonunda sizin adınıza açılan hesap ve borcunuz kapanacaktır.
Vadesi Dolan Senetler Ödenmezse Ne Olur?
İskonto/iştira kredisi, bankalar tarafından kesinti yapılmasına rağmen ticari işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilen ürünlerdendir. Kısa süreli nefes aldırsa da zamanında ödeme yapılmazsa bankayla ilişkileri alt üst edebilir.
Çünkü kıymetli evrakı teminat olarak alan bankalar, evrakların vade sürelerini ve ödeme günlerini takibe alır. Senede dair tahsilat yapılamaz, çekler karşılıksız çıkarsa banka, iskonto ya da iştira kredisini kullanan tarafı sorumlu tutar.
Kredi alan işletme, tahsil edilemeyen çek tutarında ödeme yapma yükümlülüğüyle karşı karşıya kalırken, tahsilatı yapılması gereken evrak yerine farklı çek de sunamaz. Dolayısıyla bankalar, borçluların günü geldiğinde ödemediği tutarlar için kredi kullanan işletme hakkında yasal takip başlatabilir.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
