Kredi denildiğinde genelde anlaşılan ihtiyaçları karşısında bankalardan alınan nakit paralardır. Fakat kredi demek sadece nakit olarak verilen tutar değildir. Kredileri nakdi ve gayri nakdi olarak ikiye ayırırız. Nakdi kredi hakkında hemen herkesin bilgisi olsa da gayri nakdi kredi hakkında çoğu kişinin fikri olmaz. Bunun sebebi ise gayri nakdi krediler, şirketler için kullanılmasıdır. Bu sebeple bireysel müşterilerin gayri nakdi kredi konusunda çok bilgisi yoktur. Ticarette mal ve hizmet alışverişinin daha hızlı olması için ortaya çıkan bu gayri nakdi krediler, bankaların şirketler açısından sağladığı en güzel hizmetlerdir.
Ticaretle uğraşan şirketlerde en büyük sıkıntı alacak riskidir. Sattığın bir mal ya da hizmette peşin çalışmıyorsan eğer borcunu alıp alamayacağına dair bir garanti yoktur. İşte bu durumda, her iki tarafında sıkıntıya düşmesi mümkündür. Bu yüzden gayri nakdi krediler ile yapılan işlemler riskleri ortadan kaldırır. Bu durum da ticarette çok önemlidir. Şirketlerin kendilerini geleceğe hazırlaması, planlaması daha kolay olur. Çünkü alacaklarını bir şekilde garanti altına almıştır. Karşı taraf yani gayri nakdi krediye sahip olan şirket için de geçerlidir.
Mal ve hizmet almak istediğinde eğer peşin ödeme yapmak istemiyorsa gayri nakdi limitleri kullanmak zorundadır. Böylelikle vadeli alışverişin önünü açmış olur. Bu durum da alıcı şirket tarafından oldukça önemlidir. Anlık nakit çıkarmak zorunda kalmaz ve planlama doğrultusunda işlemlerini gerçekleştirir. Bankaların da burada karı vardır. Yoksa böyle risklerin altına girmezler. Çıkartılan gayri nakdi limitler için özelliğine göre değişiklik gösterse de komisyon, faiz ya da masraf şeklinde ödemeler alır. Böylelikle kendine gelir sağlamış olur.
O zaman bunlara imkân veren, gayri nakdi kredi sağlayan ürünler nelerdir, inceleyelim.
Akreditif
İthalat ve ihracat yapılmasında büyük önem sahibi olan akreditif, gayri nakdi krediler arasında yerini alır. Günümüzde uluslararası ticaretin olmazsa olmazlarından olan ve bankaların hizmete sunduğu akreditif oldukça önemlidir. Akreditifi vesaik, kredi mektubu, vesaikli kredi gibi isimlerle de duyabilirsiniz. Alınan malların bedelinin ödenmesini gerçekleştiren, bankalara ait özel bir finans metodudur. Akreditif sisteminde; ithalatçının ülkesinde bulunan bir banka ile ihracatçının ülkesinde bulunan bir banka arasında yapılan işlemlerle, ithalatçı ülkesinde bulunan banka ödemeyi taahhüt eder. Bunun sonucunda da satıcı alışveriş kısmında güvende olan taraf olur.
Akreditif nedir, türleri nelerdir ve nasıl işler hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın!
Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS)
Bankalar müşterisi adına belli teminatlar verirler. Bu teminatlar ise gayri nakdi limit adı altında değerlendirilir. Bunlardan biri de doğrudan borçlandırma sistemi (DBS)’dir. Doğrudan borçlandırma sistemi yurtiçinde mal alış verişi yapılırken kullanılır. Bir şirketten vadeli mal alınmak istendiğinde, şirketin kendisini garanti altına almak istemesi en doğal hakkıdır. Bu sebeple bankalarda seçenek olarak DBS uygulamasını çıkarmıştır. Bu sistem mal alacak kişiye bankanın belli bir teminat vermesi ve satan kişinin de bu teminat doğrultusunda satışını gerçekleştirmesidir. Bunun için belli sistemler kullanılır. Bu sistem üzerine satış yapan kişi müşterisine ait faturaları yükler. Bankalarda yüklenen bu faturaların vadesi geldikçe, teminat verdiği firmadan ister. Bu firma ödemesini bankaya yapar, banka da satan firmaya yapar. Böylelikle sistem işler. Müşteri tarafından ödeme yapılmazsa, bankanın verdiği teminat kadar ödemeyi banka yapar. Böylelikle satıcı taraf kendini garantiye almış olur.
Teminat Mektubu
Teminat mektubu da sahibi olan kişi yine banka tarafından garanti altına alınmıştır. Teminat mektubu belli bir düzen ve metin ile yazılan, metin içerisinde verilen yerin adı, mektubun tutarı ve tarihi yer alır. Belli bir metne sahiptir ve bu şekilde kabul edilir. Bu mektubun verildiği kurum, mektupta yer alan tutar ve tarih doğrultusunda alacaklı konumdadır. Yani mektubun tarihi geçmediği sürece üzerinde yer alan tutar kadar, müşteri ya da mektubu veren kişi sorumluluklarını yerine getirmediğinde bankadan tahsilat yapabilir. Bankada verdiği teminat kadar ödeme yapmak zorundadır. Mektup üzerinde yer alan tutarda gayri nakdi tutarı kapsar. Böylelikle yine ticaret güven altına alınmış ve riskler azaltılmış olur.
Sonuç olarak; gayri nakdi limitler şirketler için geçerlidir.Şirketlerin ticaretlerini hızlandırmak, garanti altına almak ve riskleri azaltmak için kullandıkları bankacılık ürünleridir. Bu yüzden ticaret üzerinde çok önemli görevleri vardır. Bu konuda da yukarıda bilgiler verdim. Bu ürünler öğrenildikten sonra ticarette rahatlıkla kullanabilirsiniz. Fakat ürünlerin gerekliliklerini yerine getirmeyi unutmamanız ve ona göre davranmanız önemlidir.