Forex Regülasyonu Nedir?

Forex ülkemizde yakın zamanda popüler hale gelen bir piyasadır ve Türkiye’de 2011 yılında yasal mevzuatlara uygun hale getirilmiştir. Yani 5 senedir yasal olarak faaliyet göstermektedir. Fakat piyasanın tarihine bakıldığında borsa kadar olmasa da eski olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle yasal olmadan ve olduktan sonra olmak üzere forexi iki ayrı dönem içerisinde inceleyebiliriz. Regülasyon süreci tamamen piyasanın Türkiye kanunlarına uygun hale gelmesi için yapılan düzenlemeleri kapsamaktadır. Düzenlemelerin sonucunda Türk yatırımcılarının mağdur olmasının önüne geçirildiği için piyasaya duyulan güven artmıştır. Gerek güvenilirlik gerekse sunulan cazip olanaklar forexi avantajlı kılmıştır.

Regülasyonun Türkçe karşılığı düzenlemedir. Piyasaya düzenlemelerin getirilmesinin sebebi yatırımcıların regülasyon öncesi karşılaştıkları olumsuz durumlardır. Forexte aracı kurumları vasıtasıyla işlemler yapılır. Türkiye’de forex yasal olmadığı için piyasa hakkında bilgisi olan kişiler işlemlerini yabancı kurumlar aracılığıyla gerçekleştirmekteydi. Bu da güvenirlik açısından olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Forex piyasası güvenilir mi adlı yazımızdan ilgili detaylara ulaşabilirsiniz. Daha önce birikimlerini değerlendirmek için yatırdıkları paralar kurumların hesabına yatırılmaktaydı. Bu nedenle birçok yatırımcı dolandırılmıştır ve mağdur duruma düşmüştür. Bu sebepler sonucu forex ülkemizde yasal hale getirilmiştir. Bunun için devlet tarafından Sermaye Piyasası Kurulu görevlendirilmiştir. Gerekli riskli durumların tespiti yapılarak sınırlandırmalar getirilmiştir. Böylelikle piyasaya duyulan güvenin artması sağlanmıştır.

Şimdi; Türkiye’de forex işlemleri nasıl ve ne zaman başladı, regülasyon sürecinde yapılan düzenlemeler nelerdir, düzenlemeler sonucunda forex güvenli bir yer haline dönüşmüş müdür gibi soruların üzerinde durmak istiyorum:

Türkiye’de Forex İşlemleri Nasıl ve Ne Zaman Başladı?

Forex işlemlerin aktif bir şekilde yürütülmeye başlaması 1970’li yıllara kadar dayanmaktadır. Fakat ülkemizde forex işlemleri 2011 yılının Ağustos ayında yasal olarak faaliyete girmiştir. Yukarıda da değindiğim gibi regülasyonun öncesinde işlemler yurt dışı aracı kurumlarının üzerinden yapılmaktaydı. Gerek komisyon ücreti uygulanması gerekse dolandırıcılık gibi olumsuz durumlarla karşılaşılması yatırımcıların mağdur duruma düşmelerine sebep olmuştur. Bu nedenle de SPK tarafından hem forexe hem de aracı kurumlarına düzenlemeler getirilmiştir. Böylelikle yatırımcıların hakları korunmuştur ve güvenilirlik sağlanmıştır.

Forexte yatırımların internet bağlantılı cihazlar üzerinden gerçekleştirilmesi de birikimlerin güvenilir bir şekilde değerlendirilmesini sağlamıştır. Bu konuda dünyanın neresinde olursa olsun yatırımcılar eş olanaklar ve eşit fiyatlar altında birikimlerini değerlendirme fırsatı yakalamıştır. Bu da forex işlemlerinin popüler hale gelmesini sağlayarak, piyasanın katılımcı sayısının artmasına neden olmuştur. Böylece günümüzde şu an ortalama günlük 7 trilyon dolar civarında para dolaşımı yaşanmaktadır. Bu da piyasayı akıcı kıldığı gibi kısa vadede ciddi anlamsa kazanç sağlanmasını mümkün kılmaktadır.

Kısacası; forex işlemleri resmi olarak ülkemizde SPK’nin regülasyon süreci sonucu, yasal mevzuatlar kapsamında yürütülmeye başlanmıştır. Bu hususta ülkemizde forex faaliyetinde bulunmak isteyen bankalar veya özel kuruluşlara yetki belgesi verilmiştir. Bu hususta yetki belgesi verilen kurumlar yasal olarak piyasada aktif halde hizmet vermektedir. Bunun için SPK’nin getirmiş olduğu düzenlemelere uygun bulunması şarttır. Ayrıca sadece uygun olması da yetmemektedir. Zaman zaman yapılan denetim kontrolleri sonucu da önemlidir. Faaliyet kapsamı dışında hizmet verdiği anlaşılan kurumlara ceza uygulanmaktadır ve yetki belgeleri ellerinden alınmaktadır. Bu da ülkemizde forex güvenilirliliği açısından son derece titiz davranıldığının göstergesidir.

Forex Düzenlemeleri Nelerdir?

2011 yılının Ağustos ayında başlayan forex regülasyonu sayesinde Türk yatırımcılar işlemlerini artık güvenilir bir şekilde gerçekleştirmeye başlamıştır. Fakat güvenilirliğin sağlanması için yasal ve SPK’nın yetki belgesine sahip olan kurumları tercih etmeniz gerekiyor. Yasal kurum ve kuruluşların listesine SPK’nın internet adresinden ulaşabilirsiniz. Konumuza dönmek gerekirse, düzenlemeler aracı kurumları ve kaldıraçlı işlemlere getirilmiştir. Aynı zamanda yatırılan paraların güvenliğinin sağlanması ülkemizde bulunan takas ve saklama merkezi olan Takasbank’a devredilmiştir. Böylelikle eskiden kurumların hesaplarına yatırılan paraları Takasbank nezdinde saklanmak, herhangi bir dolandırıcılıkla karşılaşılmamasını sağlamıştır.

Aracı kurumlarına getirilen düzenlemeler yatırımcılara adil, şeffaf, güvenilir ve eşit bir şekilde devralınması gerektiği hakkında sınırlandırmalar getirilmiştir. Bunun dışında gerçekleştirilen alım – satımlarda komisyon ücreti alma hususu kaldırılmıştır. Kurumlar yapılan işlemlerden ek ücret talep edememektedir. Borsada yapılan işlemlerde komisyon ücreti ödendiği için neredeyse piyasadaki yatırımcıların çoğu forexe geçiş yapmıştır. Forexte çok sayıda birbirinden farklı avantajlı özellik bulunmaktadır. Forex piyasasının avantajlarını öğrenmek için burayı tıklayın. Bu özelliklerin her birinin kullandırılması için kurumların ayrı ayrı yetki belgesine sahip olması gerekir. Bu nedenle kurumunuzu seçerken istediğiniz özelliği kullandırıp kullandıramadığı konusunda araştırma yaparak, seçiminizde karar vermelisiniz.

Aracı kurumları dışında kaldıraçlı işlemlerin kullandırılması hususunda da regülasyon yapılmıştır. Normalde 1’e 400 oranlarına varana kadar kaldıraç oranları kullanılırken, Türkiye’de bu oranlara sınırlandırma getirilerek 1’e 100 şekline dönüştürülmüştür. Bunun sebebi oranların yüksek rakamlarda olması yüksek riski de beraberinde getirmesidir. Kaldıraçta kullanılan oran neticesinde karlar katlanmaktadır. Yani 1’e 100 oranını kullanan bir kişi yapmış olduğu işlemin doğru çıkmasıyla kazancının yüz katı fazlasını elde etmektedir. Ama bunun için iyi bir forex bilgisine ve tecrübesine ihtiyacınız vardır. Riskler sınırlandırılmış olsa da forex hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadığınızda zarar etmeniz yüksek ihtimaldir.

Kaldıraçlı forex işlemi yapmak istiyorsanız eğer, seçeceğiniz aracı kurumun “Kaldıraçlı Alım – Satım Yaptırabilir Belgesi” ne sahip olması gerekir. Bu belgeye sahip olmayan kurum üzerinden kaldıraçlı işlem yapmanız mümkün değildir. Kaldıraçlı işlemler yatırımcıların küçük miktardaki birikimlerini ciddi anlamda değerlendirmesini mümkün kılarken, zarar sadece yatırılan teminat bedeli kadardır. Kaldıraç hakkında detaylı bilgilere buradan öğrenebilirsiniz. Yani, 100 dolar ile kaldıraçlı işlem yaptığınızı farz edelim ve pozisyonunuzdan zarar ettiğinizi düşünelim. En fazla kaybedeceğiniz tutar 100 dolardır. Kazanacağınız miktar ise fiyatlar arasındaki pip hesabına göre değişmektedir. Değişmeyen tek şey kaldıraçsız elde edeceğiniz miktarın yüz katını kazanacak olmanızdır.

SPK forex işlemi yapılması için minimum teminat bedeli belirlememiştir. Bu nedenle piyasaya giriş yapmak için en az seçtiğiniz aracı kurumun belirlemiş olduğu minimum başlangıç teminatını yatırmanız gerekir. Başlangıç teminatları kurumlar arası değişmektedir. Çoğu yatırımcı küçük miktarla işlem yaptıran 100 dolarlık hesap açılmasını sağlayan aracı kurumu tercih etmektedir. Piyasaya yatırmış olduğunuz teminat bedelini tümüyle kullanma zorunluluğunuz yoktur. Örneğin, başlangıç olarak yatırdığınız 100 doları 30, 20, 50 dolar şeklinde parça parça kullanabilirsiniz.

Düzenlemeler Sonucu Forex’e Olan Güven

Yapılan düzenlemeler sonucunda forexe duyulan güven arttırılmıştır. Gerek paraların dolandırılma ihtimalinin önlenmesi gerekse de yatırımcılar arası ilgi düzeyinin farklı olmaması forex yatırımlarının güvenilir bir şekilde yapılmasını sağlamıştır. Piyasaya duyulan güven artmış olsa da yatırımcıların forexi bilmeden, para kazanmak amacıyla giriş yapmaları zarar etmelerine neden olmuştur. Bu yüzden SPK tarafından 2016 yılının Ocak ayında tekrar düzenleme getirilmiştir.

Aracı kurumlarının forexi öğrenmek için sunmuş olduğu ücretsiz eğitimler artık gerçek hesap açtırmak isteyenler için zorunlu hale getirilmiştir. Aynı şekilde demo hesabın kullanması da yapılan düzenlemelerde yer almaktadır. Yazılarımızda sürekli olarak belirttiğimiz gibi forex nedir, nasıl oynanır hususunda bilgi ve deneyim sahibi olmadan başarılı olma oranınız düşüktür. Bu nedenle getirilen düzenlemeler tamamıyla yatırımcılar içindir.

Yeni Forex Düzenlemeleri Nelerdir?

Yatırımcıların forexi tanımaları, öğrenmeleri amacıyla sunulan eğitimlerin zorunlu hale getirilmesi ile piyasada başarılı olanların sayısı yadsınamayacak derecede artmıştır. Özellikle demo hesapta minimum 6 gün boyunca en az 50 adet pozisyon açma zorunluluğu getirilmesi, yatırımcıların piyasaya adapte olmaları konusunda etkili olmuştur. Forex demo ve gerçek hesap arasındaki farkları bu yazıdan öğrenebilirsiniz. Çünkü piyasaya para kazanma hırsıyla giriş yapanların sayısı oldukça fazlaydı. Üstelik küçük miktarlarda giriş yapılarak, ciddi anlamda kazanç sağlama fırsatının sunulması en fazla bilinçsiz yatırımcıları etkilemekteydi. Bu yüzden eğitim hizmetlerinin zorunluluğunun olması piyasada başarılı olup olmama konusunda kendinizi görmenizi sağlamaktadır.

Yakın zamanda meydana gelen düzenlemelerde tekrar kaldıraçlı işlemlere sınırlandırılma getirilmiştir. Şöyle ki TL, USD, EUR’nun birbirlerine karşı değişim oranlarını esas alan yatırım araçları üzerinde en fazla 1’e 100 oranı kullanılmasına müsaade verilirken, diğer grupta yer alan araçlar için 1’e 50 oranında işlem yapılması uygun görülmüştür. Ayrıca bu hususta yatırımcıların performansları da göz önüne alınarak kullanılması gereken oranlar belirlenmiştir. Buradaki amaç yatırımcıların kaldıraç sistemi mantığına uygun bir şekilde hareket etmelerini sağlamaktır ve yüksek risk alarak kayıpla karşılaşmalarını engellemektir. Kaldıraç oranlarında başlangıç teminatlarının miktarı da belirleyici etkenler arasındadır. Başlangıç teminat tutarı 20.000 TL’nin üzerinde olan yatırımcılar yukarıdaki oranları kullanırken, altında olan yatırımcılar ise bu oranların en fazla yarısını kullanabilmektedir. Yani; 1’e 100 yerine 1’e 50, 1’e 50 yerine de 1’e 25 oranları şeklindedir.

Sonuç olarak, forex regülasyonu piyasaya duyulan güvenin arttırılmasını sağlarken risklerin de minimuma indirilmesi hususunda yatırımcılar için avantaj içermektedir. Yapılan düzenlemelerin müşterilerin yararına olması piyasaya giriş sayılarını arttırmıştır. Böylelikle işlem hacmi yükselen piyasada kazanç sağlanması daha kolay bir hal almıştır. Fakat bunun için nitelikli eğitim fırsatlarından etkili bir şekilde faydalanmanız önemlidir. Sırf zorunlu olduğu için eğitimleri ve deneme hesaplarını önemsememezlik yapmamalısınız. İyi bir başlangıç yapmanız için yeterli düzeye sahip olduğunuzdan emin olmalısınız. Bu yüzden demo hesaplarda alıştırma yapma sürenizi uzun tutmalısınız ve deneyimlerinizi artırmalısınız. Böylelikle gerçek hesaba geçtiğiniz paranızı doğru olarak yönlendirebilir, kayıpla karşılaşmadan kar elde edebilirsiniz.