Forex piyasasında kullanılan ve yatırımcının muhakkak bilmesi gereken terimler vardır. Yatırımları doğru bir şekilde yönlendirebilmek için forex terimlerinin ne anlama geldiğini bilmek gerekir. Kısaca uluslararası döviz piyasasında kazançlı çıkmak istiyorsanız, ilgili foreks terimleri neler öğrenilmelidir.
Bunların arasında hem kesinlikle bilinmesi gereken basit forex terimleri hem de piyasanın tamamını kavrayabilmek için gerekli tüm terimler yer alır.
Zaten çoğu kişinin, işlem hacmiyle dünyanın en büyük piyasası olan forexi anlaşılması zor bir yer gibi görmesi, söz konusu terimlerdir. Ancak forex nedir sorusunun yanıtını ve aşağıdaki terimleri doğru bir şekilde öğrenmek, piyasayı kesinlikle çok daha kolay ve erişilebilir hale getirir.
Dev piyasaya yatırım yapmaya başlamak isteyenler için en iyi yol, yalnızca bu kelimeleri duyduklarında ne anlama geldiklerini öğrenmek değil, aynı zamanda foreks sözlüğünü bilmenin işlem yaparken onlara nasıl yardımcı olacağını da anlamaktır.
Bu nedenle vakit kaybetmeden sizler için hazırladığımız forex sözlüğünü incelemeye başlayalım:
Açık Emir: Forex piyasasında kullanılan emirlerin arasında bulunan açık emir, hala piyasada bulunan, yerine getirilmeyi bekleyen, yerine getirilmeyen ve çalışır durumdaki emirlerdir.
Limit fiyatı gibi bazı koşullar henüz karşılanmadığından emirler açık kalabilir. Bu emirler temel olarak yatırımcılara, özellikle fiyat açısından, kendi seçtikleri işleme girme konusunda esneklik sunar.
Yatırımcı, emrin gerçekleşmesinden önce belirlediği fiyatı beklemeye hazırdır. Yatırımcı ayrıca emrin yerine getirilmesi amacıyla aktif kalacağı zaman dilimini de seçebilir. Eğer emir belirtilen süre içerisinde yerine getirilmezse iptal edilir.
Açık İşlem: Mevcut olarak hala kapatılmamış olan pozisyon için kullanılan bir terimdir. Yani alım ya da satım işlemine konu enstrümana ilişkin aktif olan işlemlerdir.
Alış Fiyatı (Bid Price): Spot piyasada oluşan iki çeşit fiyat tipi (ask-bid fiyat) vardır ve bunlar anlık belirlenir. Bid fiyat bir alıcının belirli bir varlık için ödemeye istekli olduğu en yüksek fiyattır. Alım yönlü pozisyon girilecekse ask fiyat üzerinden işlem yapılır.
Satış Fiyatı (Ask Price): Piyasada oluşan anlık satış fiyatıdır. Bir satıcının ilgili enstrümanı satmayı kabul ettiği en düşük fiyatı yansıtır. Satış yönlü pozisyon açılacaksa bid fiyat üzerinden işlem yapılır.
Alım-Satım Farkı (Bid–Ask spread): Ask fiyat ile bid fiyat arasındaki fiyat farkına spread denir. Ask fiyat, bid fiyatın üzerindedir. Yani bir dövizi almak için ödediğiniz para, satmak için ödediğiniz paradan her zaman fazladır. Dolayısıyla spread oranlarına dikkat edilmesi gerekir.
Pip (Percentage in Points): Pip nedir sorusunun yanıtı, bir paritedeki en küçük fiyat değişimidir. Spreadin yanı sıra işlem maliyetleri, grafikler gibi birçok yerde pip cinsinden ölçüm vardır.
Ana Para Birimi: Forexte hesabınızda olan para birimidir. Genellikle ülkemiz yatırımcıları lira veya dolar üzerinden işlem yapmaktadır. Forex piyasasında bu birim genellikle ABD doları olmakla beraber diğer majör para birimleri de kullanılabilir.
Analist: Belli bir düzeyde forex bilgisine ve deneyimine sahip olan kişilere verilen addır. Forex piyasası analisti, bir forex aracı kurumu için çalışır ve piyasayı etkileyen ekonomik ve politik konular hakkında piyasa yorumları yazmak için araştırmalar-analizler yapar.
Arbitraj: Arbitraj, varlığın liste fiyatındaki küçük farklardan kâr elde etmek amacıyla aynı veya benzer varlığın farklı piyasalarda eşzamanlı olarak alınıp satılmasıdır. Aynı veya benzer finansal araçların farklı piyasalarda veya farklı şekillerdeki fiyatlarındaki kısa süreli değişikliklerden yararlanır.
Forex arbitrajı, forex piyasalarındaki fiyat eşitsizliklerinden yararlanma stratejisidir. Farklılığı tespit edebilen bir arbitrajcı, iki fiyattan düşük olanı alıp iki fiyattan yüksek olanı satabilir ve muhtemelen farklılıktan kar elde edebilir.
Arz: Mevcut durum üzerinden satış yapılmaya razı olunan fiyatı temsil eder. Diğer bir anlamla sunma, piyasaya geri gönderme gibi ifadelerle de kullanılan bir terimdir.
Ayı Piyasası: Yatırım araçlarının değerinin aşağı yönde ilerlediği, fiyatların düşüşe geçtiği piyasadır. Genelde bu düşünce hakim olduğu zamanlarda yatırımcılar çift yönlü işlem özelliği sayesinde düşen fiyatlardan kazanç sağlamaktadır.
Boğa Piyasası: Ayı piyasasının tam tersidir. Yatırımcılar olumlu görüşe sahiptir. Piyasada pozitif ivmelenme ve iyimserlik vardır. Bu gibi durumlarda genellikle kaldıraçlı işlemler kullanılarak kazanılan miktarlar katlanır.
Alış Sinyali: Bir yatırım aracını satın almak için doğru zamanın ve koşulların oluştuğunu gösteren sinyaldir. Gelen alış sinyali ile alım yapılır.
Satış Sinyali: Teknik analiz denildiğinde akla gelen indikatörlerden biri de satış sinyalidir. Belirli bir nokta kırıldığında satış yönünde emir verilir.
Değer Artışı: Bir para birimi pazar talebine cevaben fiyatını güçlendirirse değer artışı kaydeder.
Değer Düşüşü: Değer artışı teriminin tam tersidir. Pazar güçleri sebebiyle bir para biriminin değerinde gerilemeyi yansıtır.
Destek Seviyesi: Destek seviyesi fiyatı düşmekte olan bir yatırım aracı için satıcıların isteksiz; alıcılarınsa ilgili seviyeden almaya istekli olduğu seviyeyi ifade eder. Düşüşün ivme kaybettiği seviyedir. Destek seviyesinin kırılmasıyla, söz konusu seviye direnç olur.
Direnç Seviyesi: Fiyatı yükselmekte olan bir yatırım aracı için yükselişin yavaşladığı, alıcıların isteksiz, satıcıların ise daha istekli olduğu noktayı ifade eder. Direnç seviyesi kırıldığında ilgili seviye destek olarak izlenir.
Trend: Fiyatların eğilim yönüdür. Fiyatların kademeli olarak yükselmesi durumda yukarı trend, düşmesinde aşağı trendde olduğu söylenir.
Demo Hesap: Demo hesabın bir diğer adı deneme hesabıdır. Gerçek hesabın aynısıdır ve işlemler güncel piyasa verileri üzerinden yürütülür. Tek fark demo hesabın içerisinde gerçek olmayan para ile işlem yapılmasıdır.
Forex yatırımcılarının gerçek hesaba geçmeden önce deneyim ve bilgi edinmeleri amacıyla geliştirilmiştir. Acemi yatırımcılar için geliştirilmiş olsa da profesyoneller tarafından da kullanılmaktadır. Çünkü risk olmadığı için kâr getirecek yeni stratejiler geliştirilebilmektedir.
Parite: Parite nedir sorusunun en basit yanıtı döviz çiftidir. İki ülke parasının karşılıklı değerini yansıtır. Döviz bürosuna 20 lira verdiğiniz zaman karşılığında 1 dolar almanız, USD/TRY paritesine göre; 1 birim doların 20 birim Türk lirasına eşit olduğu anlamına gelir. Aynı örnekte baz döviz USD, karşıt döviz TRY’dir. Paritede ilk yazılan taraf, baz ikinci taraf karşıttır.
Majör Parite: Amerikan doları, Euro, İngiliz sterlini, İsviçre frangı, Avustralya doları, Kanada doları ve Japon yeni olmak üzere majör para biriminden oluşan paritelerdir.
Minör Parite: Bir majör bir minör para biriminden oluşan paritelerdir.
Egzotik Pariteler: Ülkeler arası çok fazla ticareti yapılmayan dövizlerdir. Bu nedenle de likit akışları düşüktür. Fakat forexin yüksek işlem hacmi ve avantajlı olanakları sayesinde likit akışı yüksek dövizler gibi yüksek kazanç getirmektedirler. Daha çok o ülkede yaşayan yerel yatırımcılar tarafından kullanılmaktadır.
Grafik: Forex piyasasında işlem gören yatırım araçlarının zaman dilimleri ve fiyat hareketlerini görsel olarak görmeyi sağlayan çizgiye grafik denir. Buna göre piyasa hareketleri yorumlanır. Trendin yönü belirlenerek, beklentiye göre işlem yapılır.
Günlük İşlem: Aynı gün içerisinde açılıp kapanan pozisyonlar için kullanılan terime günlük işlem denir.
Hedging: Hedging nedir sorusunun yanıtı riskten korunmadır. Kayıpların minimum seviyeye indirgenmesi amacıyla yapılan hedge işlemi, forex piyasasında açılan işlemin tersi yönde pozisyon açmak demektir.
Kâr Al Emri (Take Profit): Kâr al emri mevcut pozisyonda sınırlandırma getirerek, anlık değişen fiyatlar karşısında kazancı korumaya yönelik olarak kullanılır. Bu emir sisteme işlendiği vakit, yatırım aracının fiyat seviyesi sınırlandırılan miktara ulaştığında işlem sistem tarafından otomatik olarak kapatılır. Sonuç hesaba anında yansıtılır.
Zarar Durdur (Stop Loss): Enstrümanın piyasa fiyatı altında verilen emir türüdür. Bu sayede pozisyonunuz açık olsa da platformun başında beklemenize gerek kalmaz. Fiyat, belirlediğiniz noktaya geldiğinde pozisyonunuz direk kapatılır ve zarar etmezsiniz.
Kaldıraç: Forex piyasasının gözde işlem özelliklerinden biridir. Ülkemizde yapılan son forex regülasyonu gereği 1’e 10 oranında kazanç elde etme fırsatı sunar. Yani 1 liranız 10x kaldıraçla 10 lira olarak işlem görür. Kazancınız da kaybınız da aynı oranda gerçekleşir.
Kısa Pozisyon (Short): Bir yatırım aracının fiyatında düşüş bekleniyorsa ödünç alınarak satış yapılır. Kısa pozisyon almak ya da short açmak denir.
Uzun Pozisyon (Long): Bir yatırım aracının fiyatında yükseliş bekleniyorsa alım yapılır, bu uzun pozisyon almak ya da long açmak olarak ifade edilir.
Komisyon: İşlem ücretidir. Forex şirketlerinin çoğu sunmuş olduğu birçok işlem için ücret almazlar. Fakat ekstra portföy yöneticiliği gibi yardım alınmak istenildiğinde, cüzi miktarlarda para ödenir.
Konvertibilite: Dönüştürülebilirlik olarak da bilinen konvertibilite işlemi, genel olarak bir değerin bir başka değere dönüştürülebilmesi işlemini ifade eder. Para birimlerinde konvertibilite; bir para biriminin farklı bir para birimi ile rahatlıkla dönüştürülebilir olmasıdır.
Kotasyon: Forexte kotasyon bir döviz paritesine ilişkin piyasadaki alış ve satış fiyatıdır.
Limit Alış: Limit alış emrinde işlemler sınırlandırılarak yapılır. Örneğin, x aracının fiyat seviyesi 1,2343 seviyesinde ama siz, 1,2322 seviyesinden alım yapmak istiyorsunuz; bu işlem için fiyatın illa o seviyeye inmesine gerek yoktur.
Limitli alış emri vererek işlemlerinizi sistem tarafından otomatikman gerçekleştirebilirsiniz. Emrinizin karşılık bulması için o aracın fiyat seviyesi, sınırlandırdığınız miktara düşmesi gerekir.
Limit Satış: Limit alış emrinin satış yönünde uygulanmasıdır. Bu emirde normal piyasa fiyatının üzerindeki fiyattan satış yapmak için kullanılır. Bir nevi bekleyen emir türü olarak da geçmektedir.
Lot: Forex piyasasında ise 1 lot, 100.000 birimin bir araya gelmesiyle oluşan büyüklüktür. Yatırım yapmak için belirleyeceğiniz işlem büyüklüğü, forex piyasasında lot ile ifade edilir.
Marj: Forex işlemlerinin yapılabilmesi için gereken sermayedir. Marj, bir pozisyon açmak ve onu açık tutmak için gereken iyi niyetli bir depozito veya teminat olarak düşünülebilir. Bu, kapatılana kadar işlemi sürdürmeye gücünüzün yeteceğine dair bir nevi güvencedir. Bir ücret veya işlem maliyeti değildir.
Marj Çağrısı: Bir marjin hesabındaki yatırımcının özsermayesinin yüzdesi komisyoncunun gerekli miktarının altına düştüğünde marj tamamlama çağrısı gerçekleşir. Bir yatırımcının marj hesabı, yatırımcının kendi parası ve yatırımcının komisyoncusundan borç alınan paranın birleşimiyle satın alınan menkul kıymetleri içerir. Marj tamamlama çağrısı genellikle teminat hesabında tutulan menkul kıymetlerin değerinin düştüğü düştüğünde gelir.
MetaTrader: Forex işlem platformu ismine verilen addır. İşlemler bu platform aracılığıyla yapılır. Çok sayıda platform olmasına rağmen MetaTrader 4 yatırımcıların favorisidir.
Devalüasyon: Para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kaybettiğini ifade eden bir terimdir. Genellikle bu işlemler merkez bankalarının uyguladığı politikalar ve resmi açıklamayla yapılır.
Revalüasyon: Devalüasyonun tam tersidir. Merkez bankası müdahalesi ile bir para biriminin değişim fiyatında artış olmasıdır.
Teknik Analiz: Forex piyasasında ilerleyen dönem için fiyat oluşumlarının ne yönde olacağını matematiksel ve fiyat grafikleri aracılığıyla öngörmeyi sağlayan analiz yöntemidir.
Temel Analiz: İlgili ekonomik ve finansal faktörleri inceleyerek bir menkul kıymetin içsel değerini ölçen yöntemdir. Teknik analiz ile kıyaslandığında nispeten daha kolaydır. Temel analizin amacı bir hisse senedinin gerçek veya adil piyasa değerini belirlemektir.
Trader: Finansal piyasalarda alım-satım işlemi yapanlara trader denir. Trader, bir şirket adına yatırımları yönlendirebileceği gibi kendi adına işlem yapabilenleri de yansıtır.
Forex Brokerı: Forex brokerları (komisyoncu-aracı), yatırımcılara yabancı para birimleri alıp satabilecekleri bir platforma erişim sağlayan firmalardır. Müşterilerin döviz çiftlerini güvenli bir şekilde alıp satabilmesi için iki farklı ülkenin borsaları arasında köprü işlevi görür. Düzenlemeye tabi ve yasal brokerları seçmek, başarılı yatırım için kritiktir.
Volatilite: Oynaklık ya da volatilite, herhangi bir döviz çifti için fiyat hareketinde ne kadar dalgalanma olabileceğinin bir ölçüsüdür. Bu genellikle, bu enstrümana ilişkin alım-satımın kayıplarla sonuçlanıp sonuçlanamayacağını gösteren hesaplamaları yansıtır.
Forex Piyasası Likiditesi: Forex likiditesinin tanımı, bir para biriminin döviz kuru üzerinde büyük bir etki yaratmadan alınıp satılabilmesidir. Yüksek seviye, bu parite için her zaman bol miktarda trade faaliyeti olacağı anlamına gelir, böylece güvenle ticaret yapılabilir. Forex piyasasının, tüm finansal piyasalar arasında en likit piyasa olması avantajdır.
Cable: Forex piyasasında GBP/USD paritesi için kullanılan bir terimdir.
Fiber: Forex piyasasında EUR/USD için kullanılan takma isimdir.
SONUÇ OLARAK; döviz değişimi için küresel pazar yeri olan forex; yüksek likiditesi ve geniş enstrüman yelpazesiyle en kazançlı piyasalardandır.
Ancak özellikle de yeni başlayanlar için karmaşık görünebilir. Nedeni ise piyasanın işleyişinden ziyade yukarıda birçoğunu paylaştığımız terimlerdir. Bu terimleri ve nasıl çalıştıklarını anlamak forex piyasasında başarılı işlemler yapabilmek için önünüzü açacaktır. Spread, pip, kaldıraç, parite, marj ve diğer sık kullanılan forex terimlerini öğrendiğinizde; piyasanın neden bu kadar çok yatırımcı tarafından tercih edildiğini çok daha net anlayacaksınız.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
