Kredi Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Bankaların müşterilerini çeken en önemli hizmetlerinden biri kredilerdir. Bir düşünün, günümüzde ihtiyaç sahibi olan hangi kişi bankalara kredi başvurusunda bulunmamıştır? Özellikle bu ihtiyaçlar yüksek meblağların olduğu bir durum ise. Bu yüzden bankalarda kendilerini bu konuda her geçen gün geliştiriyor ve müşterilerine en avantajlı fırsatları sunmak için çabalıyorlar. Bu durum özellikle ticari bankacılık için geçerlidir. O tür bankaların ilk amaçları karlılık olduğu için aralarında rekabet başlar ve sürekli müşterilerine çeşitli seçenekler sunarlar. Bunun karşısında ihtiyaç sahipleri de bankaların bu seçeneklerini değerlendirir ve isteklerini yaparlar. Ayrıca krediler elbette ki sadece bireysel müşteriler için değildir. Kurumsal firmalar ya da KOBİ’ler için sunulan birçok çeşit vardır. Bankaların her kesime ulaştırdığı kredi hizmeti birçok konuda ihtiyaçların giderilmesine yardımcı olur. Düşündüğünüzde etrafınızda kredi borcu olmayan kaç tane insan var ya da hangi şirketin kredi ödemesi yok?

Hayatımızda bir şeyleri gerçekleştirmek için ciddi önem taşıyan; kredi nedir, ne değildir, çeşitleri nelerdir incelemekte fayda vardır.

Kredi Nedir?

Bankalar türlerinden dolayı birçok çeşide ayrılır. Fakat hizmet alanları hemen hemen aynıdır. Dilerseniz bunu ülkemizde bulunan banka çeşitleri yazımdan öğrenebilirsiniz. Orada da göreceğiniz gibi her bankanın amacı belli şekillerde mevduat toplayarak bunu ihtiyaç sahiplerine dağıtmaktır. Bunu yaparken çeşitli yöntemler kullanırlar. Bunlardan en etkili ve çok kullanılanı kredilerdir. Kredi; ihtiyaç sahiplerine belli bir süreliğine, düzenlenmiş ödeme şekilleri ile verilen ve karşılığında ücretlere tabi tutulan bir bankacılık hizmetidir. Krediler aynı zamanda satın alma gücünü ifade eder. Üstelik sadece nakdi olarak değil, gayri nakdi olarak da verilebilir.

Bankacılık hizmetleri arasında önemli yer edinmiş ‘kredi’ kelimesinin nereden geldiğine bakacak olursak; Latinceden dilimize geçen bir kelime olduğunu görürüz. Latincede “credere” olarak görülür ve güvenmek, inanmak anlamını taşır. Bankalarda da bu durum aynı şekilde işler. Çünkü bankalar güvendiği, riski olmayan ya da az olan müşterilerine kredi hizmetini sunar. Bu durumda da incelediği birçok faktör vardır. Bunların en başında da gelir düzeyi ve bankalarda bulunan kredi notu gelir. Bu durumda şunu söyleyebiliriz ki bankalardan kısa ya da uzun süreli finansman kaynağı yaratmak istiyorsanız, bireysel müşteri olarak kredi notunuza dikkat etmelisiniz. Kredi notu nasıl yükseltilir öğrenmek için buraya tıklayın. Şirket olarak da ticari itibarınıza ve banka risk raporunuza önem vermelisiniz.

Krediler bireysel müşterilerin ihtiyaçlarını, hayallerini karşılaması için önemli bir araçtır. Günümüz gereği eğer çok zengin insanlar değilsek, miras olarak bir şeyler kalmamışsa; ev, araba, arsa almak peşin parayla ya da birikimlerle çok mümkün değildir. Bu yüzden ileride daha rahat yaşamak ya da yatırım yapmak için bankaların kredi seçeneklerini değerlendiririz. Tabi diğer bir durum, anlık oluşan ihtiyaçlarımız karşısında eskiden eşten dosttan alınan borçların yönü artık bankalara dönmüştür. Aynı şekilde kurumsal – ticari müşteriler için de geçerlidir. Kredi borcu olmayan şirket yok diyebilirim. Çünkü şirketlerin işleyişinde, ticari anlamda çıkan anlık finansman ihtiyaçların karşılanması bankalara yönlendiriyor. Bireysel ve ticari müşterilerin kredi olarak değerlendirilebilecek birçok seçeneği vardır. Bunlar hakkında da bilgi vermenin önemini belirtmek istiyorum.

Kredi Çeşitleri Nelerdir?

Ülke ekonomisinin gidişatı, ticari faaliyetlerin devamı, üretim ve tüketimin devamlılığı gibi birçok konuda önem taşıyan banka kredilerini çeşitlere ayırmak mümkündür. Aslında bu konuyu toparlamak biraz zordur. Çünkü her bankanın farklı farklı isimlerle karşımıza çıkan birçok kredi türü vardır. Durum böyle olunca belli seçeneklerle kredileri genel anlamda değerlendireceğim.

Farklı Niteliklere Sahip Krediler

Burada söylemek istediğim kredinin sadece parasal olarak verilmeyeceğidir. Yani para olarak verilmesinin yanında gayrinakdi olarak da değerlendirilir. Bu yüzden kredileri yapılarına göre nakdi ve gayrinakdi olarak ayırmak doğrudur.

Gayrinakdi Krediler: Bu kredi türleri para dışında verilen; ama yine para yerine geçebilecek, teminat içeren araçlardır. Gayrinakdi krediler ticari müşteriler için mümkündür. Çünkü bir işin, ticaretin ya da hizmetin yapılması için nakdi kredilerin geçerli olmadığı durumlar da çıkabilir. Yani daha doğru söylem aslında gayrinakdi kredilerin verilmesinin uygun olduğu durumlarda gayrinakdi krediler kullanılır. Bu çeşitler ise teminat mektubu, akreditif şeklindedir. Bunlar sayesinde banka müşterilerini garanti altına alır ve onlara belli limitler tanımlanmasını sağlar. Oluşacak herhangi olumsuz bir durum sonucunda da sorumlu kişi bankadır.

Nakdi Krediler: Parasal olarak ihtiyaç sahiplerine verilen ve en çok bilinen türdür. Parasal kredilerde amaç bir mal ve hizmet almak için nakit paranın kullanılmasıdır. Yani bankanın size nakit olarak verdiği bir tutar mevcuttur. Bunun için de bankaya faiz oranı karşılığında artı ücret ödersiniz. Faiz oranı karşılığını ise parayı kullandığınız ve belli bir süre sonunda geri ödediğiniz için verirsiniz. Bankadan kullandığınız kredi sonucu elinize geçen para ile bir hizmet ya da mal alırsınız. İşte nakdi kredilerin genel çerçevesi bu şekildedir.

Vade Sürelerine Göre Değişen Krediler

Bankacılık sektöründe krediler vadelerine göre değişiklik gösterir. Bu durum da tahmin edeceğiniz gibi kısa, orta ve uzun vadeli olarak yapılır. Şöyle ki;

Kısa Vadeli Krediler: Bu tür kredilerin vade süresi 1 yıldan kısadır. Yani maksimum vadenin 1 yıldan kısa olması gerekir. Ödeme planı yapılırken de düzen 1 yıl içerisinde geri ödenecek şekilde gerçekleştirilir.

Orta Vadeli Krediler: Orta vadeli kredinin süresi bankadan bankaya değişiklik gösterebilmektedir. Bazı bankalar 1 yıl ile 5 yıl arası vade ile tanımlarken, bazıları da 1 yıl ile 10 yıl arasında tanımlar. Ama genel çerçevede alınan kredi vadesi 1 yıl ile 5 yıl arasında olandır.

Uzun Vadeli Krediler: Orta vadeli kredinin süresi değişiklik gösterdiği için doğal olarak uzun vadeliye de yansıyor. Burada da bazı bankalar 5 yıl ve üzeri için uzun vadeli derken, bazıları 10 yıl ve üzeri için kullanmaktadır.

Teminat Gösterilerek Verilen Krediler

Gayrinakdi kredi türüne benzerken, bazı krediler belli teminatlara göre verilir. Burada da karşımıza açık kredi ve teminatlı kredi çıkar. Teminat gösterilerek verilen krediler ise bankaların kendilerini güvende hissetmesiyle mümkündür. Yani verilen kişilerden belli teminatlar göstermesi beklenir.

Teminat Gösterilen Kredi: Bu tür krediyi kullanmak isteyen müşteriler karşılığında bir mal, gayrimenkul gibi değerler gösterir ve bunlar üzerinden kredi verilir. Banka kendini garantiye almak için böyle bir istekte bulunur. Bu durum ise genelde güven duyulmak istenen müşterilere uygulanır.

Açık Olarak Verilen Kredi: Bankalar bu tür kredileri güvendikleri müşterilerine verirler. Belli bir sözleşme ve imza karşılığında bu kredi kullandırılır. Aslında baktığınızda çoğu kredi bu şekilde ilerler. Bu durumda müşteri bankaya karşı bütün malvarlığı ile sorumlu olur. Açık olmasının sebebi budur. Herhangi sınırlı bir teminat bulunmaz ve müşteri elinde olan bütün her şeye karşılık bu krediyi kullanmıştır.

Bankanın Yetkisine Göre Verilen Krediler

Kredi verme yetkileri bankaların yapısal işleyişlerine göre farklılık gösterebilmektedir. Genelde bu durum işlem hacim miktarına göre belirlenir. Ayrıca bu miktarlar şubeden şubeye de değişir. Şube limitleri ise faaliyet gösterdiği bölgeye, müşteri potansiyeline göre hedeflenir ve buna göre işler. Bu durum bankaların genel işlem hacimlerinde bu şekildedir. Durum aynı olduğundan kredilerin de bu şekilde ayrımı yapılır.

Şube Yetkisi ile Verilen Krediler: Şubelerin kendilerine göre bir yetki çerçevesi olur. Bu yetki onlara genel müdürlük tarafından verilir. Müşterilere verilen krediler eğer şubenin miktar sınırı içerisinde ise kredi – risk raporuna göre çeşitli şekillerde kullandırım yapabilmektedirler. Fakat bu durum her müşteri için geçerli değildir.

Genel Müdürlük Yetkisi ile Verilen Krediler: Kredi rakamlarının büyüklüğünden dolayı şubelerin yetki çerçevesini aşabilmektedir. Bütün krediler genel müdürlük teyidine gider. Fakat bazı durumlarda şube kendi inisiyatifini kullanabilirken, bazı durumlarda bu mümkün değildir. Şubenin kendi yetkilerini kullanamadığı zamanlarda genel müdürlüğün teyidi olması gereklidir ve kredi kullandırımı bu şekilde gerçekleştirilir.

İhtiyaç Biçimi Dikkate Alınan Krediler

İnsanların ve şirketlerin bankalardan olan kredi talepleri farklı amaçlar ile gerçekleştirilir. Krediler de buna göre şekillenirken, birçok türü ortaya çıkar. Her biri alt dallara ayrılır ve bakıldığında tüm kredileri içerir. Biz genel anlamda kredileri inceleyeceğiz.

Yatırım – Destek Kredileri: Çeşitli yatırımlar, projeler ve girişimcileri desteklemek amacıyla verilen kredi türleridir. Bu krediler için en çok tercih edilen yatırım bankacılığıdır. Destekleyerek proje karşısında yatırımcılara finansman kaynağı sunarlar ve böylelikle yatırım kredisi çeşitleri ortaya çıkar.

İşletme Faaliyetlerinin Sürdürülmesi için Verilen Krediler: Şirketler tarafından kullanılan kredilerin tümüne denir. İşletmelerin ticari faaliyetlerini devam ettirebilmesi için günlük, haftalık, aylık, yıllık kullandığı kredileri ifade eder.

İhtiyaçlar Karşısında Verilen Tüketici Kredileri: Bu tür kredileri genelde bireysel müşteriler kullanır. İhtiyaçlar karşısında finansman kaynağı arayışı sonucu ortaya çıkan ihtiyaç kredileri, birçok çeşitle karşımıza gelebilirler. Örneğin; taşıt, ev, okul şeklinde kredileri mutlaka duymuşsunuzdur. İşte bu tür kredilerin hepsi ihtiyacın altında sıralanır.

Bankaların Kredi için Kullandığı Araçları Nelerdir?

Kredi türlerinin geniş bir ağa yayılmış olması, birçok aracın kredi için hizmet verdiğini bize gösterir. Bunların bankalar kurulu tarafından belirlendiğini de söylemek isterim. Kredilerde kullanılan bu araçlar ise teminat mektubu, kefalet, kontra garantiler, aval, kabul, çek, bono, tahvil, ortaklık payları, akreditif ve elbette ki para olarak verilen nakdi kredilerdir. Nakdi finansman kaynakları; tahvil, bono gibi araçlar bireysel müşterilerin kullandığı türler iken, diğerleri ticari müşterilerin kullandığı ve ticarette önemli bir yere sahip olan araçlardır. Bunlar firmaların limit – risk durumlarını etkileyen araçlardandır.

Sonuç olarak; bireysel ve kurumsal müşterilerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılaması için bulunan kredi türleri, amaçlarına göre kullanılır. Bu sayede ihtiyaçlar, hayaller, ticari faaliyetler sorunsuz olarak gerçekleştirilir. Önemli olan burada hangi kredinin hangi bankadan avantajlı alınabileceğidir. Bu yüzden kredi başvurusu yaparken araştırmalarınızı dikkatli ve özverili bir şekilde gerçekleştirmeniz önemlidir. Kredi başvurusu nasıl yapılır buradan öğrenebilirsiniz. Böylelikle ihtiyaçlarınızı rahatlıkla ve daha az masraflarla giderebilirsiniz.