Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’ni paylaştı. TCMB, 22 Haziran’da yaptığı toplantıda faiz oranını yüzde 15’e yükseltmişti. Yazılı olarak aktarılan toplantı özetinde küresel ekonomi, enflasyon gelişmeleri, maliyet koşulları ve talep, üretim gibi başlıklar ele alındı.
Son 10 yıllık süreçte enflasyonun gelişmiş ekonomilerde yüzde 2,2, gelişmekte olan ekonomilerde ise yüzde 5,6 seviyesinde gerçekleştiği belirtildi. 2023 yılında enflasyonun gelişmiş ekonomilerde yüzde 3,3, gelişmekte olan ekonomilerde yüzde 8,1 seviyesine çıkmasının beklendiği belirtildi.
Küresel enflasyonun bir müddet daha merkez bankalarının hedeflerinin üzerinde seyredeceği, bu kapsamda enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirler alındığı paylaşıldı.
Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ihracat paylarıyla ağırlıklandırılan küresel büyüme endeksinin önceki PPK toplantısı dönemine göre yatay görünümünü sürdürdüğü belirtildi. Endeksin 2023 yılı için tahmin edilen büyüme oranının Ocak ayındaki dip seviyenin yaklaşık 0,3 puan üzerinde yüzde 1,6 seviyesinde olduğu açıklandı.
PPK’dan Enflasyon Değerlendirmesi
Toplantı özetinde Türkiye’deki enflasyonun geçen yılın Ekim ayında ulaşılan zirveye kıyasla 45,92 puan düştüğü, fakat hala yüksek seviyesini koruduğu ifade edildi.
Türkiye’de yakın döneme ilişkin göstergelerin enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret ettiği, bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyrin, kur gelişmelerinin ve hizmet enflasyonundaki katılığın belirleyici olduğu vurgulandı.
Alt grupların yıllık enflasyona katkılarının değerlendirildiği metinde, kırmızı et fiyatlarındaki yükselişin yavaşladığı, mevsimsellikten arındırılmış verilerin sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere teze meyve ve sebze fiyatlarının arttığına işaret ettiği kaydedildi.
PPK, enflasyonun yavaşlama gösterse de yüksek seyrine devam ettiğini belirtti.
Talep ve Üretim
2023’ün ikinci çeyreğini kapsayan verilerin iç talebin güçlü seyrini gösterdiğini, perakende satış hacminin deprem kaynaklı etkilere rağmen yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda yüzde 28,7 arttığı hatırlatıldı.
Güncel verilerin deprem bölgesindeki ekonomik faaliyetin tahminlerden hızlı toparlanmasını sürdürmesiyle afet kaynaklı daralmanın büyük ölçüde telafi edildiğini gösterdiği aktarıldı. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye genelinde istihdamın 31,6 milyon düzeyinde olduğu, afet öncesi dönemdeki seviyeye oldukça yaklaştığı bildirildi.
Turizm Gelirleri
PPK özet metninde turizm gelirlerinin beklentilerin üzerinde gerçekleştiği, cari dengeye güçlü bir katkı sunacağının tahmin edildiği açıklandı.
Yılın ilk çeyreğinde seyahat gelirlerinin önceki yılın aynı dönemine göre 2,1 milyar dolar yükselerek 10,3 milyar dolara eriştiği belirtildi. Söz konusu dönemde yabancı ziyaretçilerin yüzde 29,2 arttığı ve 9,5 milyon kişiye çıktığı aktarıldı.
Turizm gelirlerindeki pozitif tablo ile enerji ithalatındaki normalleşmenin döviz piyasasında arz kaynaklı olarak sağlıklı fiyat oluşumuna ve istikrara katkı sağlayacağı ifade edildi. Ancak diğer taraftan turizm faaliyetinin kısa vadede talebi yükselterek tüketici enflasyonu üzerinde baskı oluşturduğu bildirildi.
Üretici Fiyatları ve İşgücü Maliyeti
Geçtiğimiz yıl küresel emtia fiyatları girdilerinin tüketici enflasyonundaki düşüşü desteklediği, fakat işgücü maliyetindeki yükselişler ve döviz kurları sebebiyle üretici fiyatları üzerindeki baskının arttığı belirtildi.
Hükümet tarafından hanelere ücretsiz sağlanan doğal gazın tüketici fiyatları artışında belirgin bir yavaşlamaya yol açarak enflasyonu 2,4 puan düşürdüğü aktarıldı.
Enflasyon Beklentileri
Kurul, enflasyonun mevcut yılda bir miktar yükseldikten sonra parasal sıkılaştırmanın etkisiyle tarihsel ortalamalara, sonra da orta vadeli hedefe kademeli olarak düşeceği bildirildi.
Kredi genişlemesi, maliyet baskıları ve döviz kuru gibi faktörlerin enflasyon üzerindeki baskıyı şiddetlendirebileceği kaydedildi.
Haziran’da Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre enflasyon beklentileri de değişti. PPK’dan aktarılan bilgilere göre enflasyon beklentileri 12 ay sonrası için yüzde 29,84’ten yüzde 30,65’e, 24 ay sonrası için yüzde 17,7’den yüzde 18,12’e yükseldi. 5 yıl sonrası için ise yüzde 8,22 olan enflasyon tahmini güncellenerek yüzde 8,22’den yüzde 8,07’ye indi.
Parasal Sıkılaştırma Vurgusu
Kurul tarafından yapılan açıklamada faiz oranlarını enflasyonun orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleneceği paylaşıldı.
PPK’nın mevcut para politikası çerçevesinin enflasyon görünümü ve yukarı yönlü riskler göz önüne alındığında yüzde 5 enflasyon hedefini gerçekleştirmekten çok uzak olduğu ifade edildi.
Bu çerçevede kurulun gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilen bir parasal sıkılaştırma sürecinin uygulamasına karar verdiği kaydedildi.
Faizin yüzde 8,5’ten yüzde 15’e çıkarıldığı hatırlatılırken bu kararın dezenflasyonun en kısa sürede tesisi ve enflasyon beklentilerinin çıpalanması için başlatılan parasal sıkılaştırma sürecinin ilk adımı olarak öngörüldüğü vurgulandı.
