Finansal işlemler için yolunu tuttuğumuz kurumlara banka denir. En basit tabirle, banka nedir sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz. Bankalar, mevduat sahipleri ile borçlular arasında aracı rolü üstlenen kurumlardır. Modern bankacılığın tarihi sadece 1800’lü yıllara uzansa da banka mantığının kökeni ilk paraların basılmasında atılmıştır.
Kısacası bankalar, zenginlerin paralarını saklamak, dar gelirlilerinse borçlanmak için güvenli bir yere ihtiyaç duyduklarını fark etmelerinden bu yana varlığını sürdürmektedir. Geçen zaman içinde bankalar yaşanan gelişmelere entegre olmuş ve sürekli gelişmiştir.
2000’li yıllarda popülerleşen internet bankacılığı, sektördeki en büyük hareketlerden biridir. Bununla birlikte türler kapsamında da pek çok gelişme yaşanmıştır. İnsanların ihtiyaçlarına göre farklı bankacılık türleri ortaya çıkarken bireysel bankacılık, türler arasında öne çıkmaktadır.
Peki, bireysel bankacılığın öne çıkmasının nedeni nedir, ne gibi ürün ve hizmetleri vardır, hangi işlemler için uygundur?
Gelin tüm bu soruların yanıtlarını, alt başlıklarda teker teker ele alalım!
Bireysel Bankacılık Nedir?
Perakende bankacılık olarak da adlandırılan bireysel bankacılık, bir banka tarafından halka sağlanan finansal hizmetleri yansıtır.
Diğer bir ifadeyle, işletmelerden ziyade bireysel tüketicilere finansal hizmetler sağlayan bankacılık türüdür. Bireysel tüketicilerin paralarını yönetmeleri, krediye erişmeleri ve fonlarını güvenli bir şekilde yatırmaları için gerekli ürün ve hizmetleri sunar.
Bireysel ihtiyaçlara yönelik bankacılık hizmetleri sunan perakende bankalar; tasarruflar, düzenli işlemler, bireysel krediler, banka ya da kredi kartları ve aracılık hizmetleri dahil çoğu bankacılık hizmetini kolaylaştırır.
Genel halk tarafından yaygın olarak kullanılmasına rağmen aynı zamanda ticari banka hesapları da sağlar ve küçük işletmeler tarafından da kullanılabilir.
Nitekim tasarruf ve cari hesaplar, sabit mevduat, krediler, kredi kartları, banka kartları, sigorta ve yatırım ürünleri gibi çeşitli ürün – hizmetler sunulur.
Büyük veya çok uluslu kuruluşlara değil, genel nüfusu kapsayan bankanın bireysel müşterilerine yönelik bankacılıktır. Diğer bir ifadeyle perakende bankalar şirketler, devlet kurumları veya diğer bankalar yerine bireylere, ailelere ve küçük işletmelere ürün ve hizmetler sunmaktadır.
Söz konusu türde faaliyet gösteren bankalar yalnızca perakende veya tüketici odaklıdır. Yani ticari veya yatırım bankacılığı hizmetlerinde uzmanlaşmış herhangi bir şubesi veya bölümü yoktur.
Diğer perakende bankalar ise daha büyük bankaların bölümleridir.
Örneğin dünyanın en büyük finansal kuruluşlarından Bank of America’nın hem tüketici hem yatırım hem ticari bankacılık faaliyetleri vardır.
Dünyanın en büyük bankası olan Çin Endüstri ve Ticaret Bankası (Industrial and Commercial Bank of China) da hem bireysel hem ticari bankacılık alanlarında faaliyet gösterir. Banka çok yönlülüğünü şöyle açıklar:
“Yurt içi ve yurt dışındaki müşterilerimizin profesyonel ve çeşitli bankacılık gereksinimlerini tam olarak karşılamak için bir dizi ürün ve hizmet içeren entegre, çok işlevli bankacılık çözümleri sunuyoruz.”
Bireysel bankacılık, tüketicilerin günlük ihtiyaçlarını yönetmek için bankayla doğrudan bağlantı kurmalarına yardımcı olur. Ayrıca bireysel bankacılık hizmetleri menüsünü incelemek için banka portalına veya şubesine başvurmaları gerekir.
Müşterilerin ilgili portal veya şubeden istedikleri hizmeti almalarına olanak tanır. Kaldı ki son yıllarda dijital bankacılık hizmetlerine olan talep, bireysel bankacılıktaki yükselişi destekledi.
Çünkü çevrimiçi bankacılık hizmetlerinden yararlanırken bile bankanızla bir düzeyde bağlantı kurarak onu bireysel bankacılığın bir parçası haline getirirsiniz.
Bireysel bankacılık, Türkiye’de de önemli yere sahiptir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aktif bankaları şu türlerle belirtmektedir:
- Mevduat bankaları
- Kalkınma ve yatırım bankaları
- Katılım bankaları
- TSMF bünyesindeki bankalar
Ocak 2024 itibarıyla ülkemizde faaliyet gösteren 63 aktif kuruluş varken pek çoğu perakende bankacılık alanında hizmet vermektedir. Son olarak kimler bireysel bankacılık kullanmalı kısaca tekrarlayalım:
- Kişisel banka hesabına, banka ve kredi kartları gibi genel finansal hizmetlere ve ATM’lere erişime ihtiyaç duyan kişiler.
- Kendi işini kurmak için bir işletme hesabına ihtiyaç duyan daha küçük şirketler.
- Bireysel bankalar olarak büyümelerini desteklemek için krediye ihtiyaç duyan küçük işletmeler.
Bireysel Bankacılıkta Kullanılan İşlemler Nelerdir?
Bankaların internet sitelerine girdiğinizde ve bireysel müşteri ikonunu tıkladığınızda, altında birçok seçeneğin sıralandığını görebilirsiniz. Bunların müşteriler açısından ne ifade ettiğini ve alt seçeneklerinin neler olduğunu bilmek önemlidir.
Üstelik bireysel bankacılığın giderek daha yoğun şekilde kullanılmasıyla, kurumlar ürün, hizmet ve kampanyalar konusunda rekabetçi hamlelerde bulunmaktadır.
Dolayısıyla bireysel bankacılık işlemlerinde çeşitlilik artmaktadır. Ancak bu alanda faaliyet gösteren tüm kurumların, belli başlı ürün ve hizmetleri aynıdır.
Alt başlıklarda perakende bankaların bireysel müşterilerine genel anlamda ne gibi hizmetler sunduğuna tek tek bakalım:
Krediler
Bireysel bankacılıkta en çok başvurulan ürünlerden bir tanesi krediler. Nitekim bankanın tanımında da bu vardır. Bankalar parası olanlardan mevduat adı verilen fonları alır, bunları bir havuzda toplar ve fona ihtiyacı olanlara borç verirler.
Yani acil paraya sıkıştığınızda, herhangi bir ihtiyacınızı karşılamak istediğinizde ya da büyük bir satın alım yapacağınızda gerekli fonu bankadaki havuzdan sağlarsınız. Sunulan ürünler arasında bireysel ihtiyaç kredisi, taşıt kredisi, borç kapatma kredisi, konut kredisi, ek hesaplar gibi farklı türler bulunmaktadır.
Farklı kredi türlerinin farklı şartları ve koşulları vardır ve faiz oranları, borçlunun kredi puanı, geliri ve kredinin amacı gibi faktörlere bağlı olarak değişir.
Mesela teminatlı krediler, teminatla desteklenen ipotekler, taşıt kredileri, konut kredileri gibi ürünleri içerir. Bu şekilde bankaya teminat gösterir ve yüksek meblağlarda finansman kullanabilirsiniz.
Teminatsız krediler ise ihtiyaç kredileri, kredi kartları, kredili mevduat hesapları gibi ürünleri ifade eder.
Çoğu perakende banka, müşterilerin teminat göstermeden herhangi bir amaç için kullanabilecekleri belirli miktarda parayı borç almalarına olanak tanıyan ürünler sunar.
Özetle bankalar anlık parasal ihtiyaçlarınıza, çeşitli seçeneklerle cevap verebilen kurumlardır. Dikkat etmeniz gereken, farklı bankaların imkanlarını araştırarak sizin için en cazip ürünü seçmek olmalıdır.
Banka ve Kredi Kartları
Banka kartları ve kredi kartları para yerine geçen seçeneklerin başında gelir. Nakit kullanımının giderek azaldığı çağımızda, çoğu kişi günlük ihtiyaçlarında kredi ya da banka kartı kullanır.
Debit kartı olarak da bilinen banka kartı, kişinin kendine ait banka hesabından doğrudan para harcamasını sağlar.
Ayrıca doğrudan banka hesabına bağlanırlar ve tüketiciler bunları Otomatik Para Çekme Makineleri’nde (ATM’ler) kullanabilirler.
Banka kartlarıyla hesaplar arası para transferi, havale, elektronik fon transferi (EFT), swift gibi bankacılık işlemleri yapılabilir. Kredi kartları da bankaların belirli bir kredi limiti ile borç almak amacıyla piyasaya sürdüğü finansal araçlardır.
Fatura döngüsü içerisinde her ay alışveriş yapmak ve ödünç alınan tutarı faiziyle birlikte geri ödemek için önceden onaylanmış limit kullanılabilir.
Kredi riskinden kaçınmak için kart sahipleri, ödeme tarihine kadar veya vadesi gelinceye kadar tutarın tamamını tahakkuk eden faiziyle birlikte geri ödemelidir. Kredi kartları ve banka kartları, 16 haneli kart numaraları, son kullanma tarihleri, manyetik şeritler ve EMV çipleriyle genellikle neredeyse aynı görünür.
Her ikisi de mağazalarda veya internetten alışveriş yapmayı kolay ve rahat hale getirir. Aradaki tek fark, banka kartlarının yalnızca hesaptaki para kadar harcama yapmayı sağlaması, kredi kartlarınınsa ürün satın almak veya nakit çekmek için kartı veren kuruluştan belirli bir limite kadar borç almayı sağlamasıdır.
Mevduat ve Yatırım Hesapları
Bireysel bankaların sunduğu başlıca ürünler arasında mevduat ve yatırım hesaplarına ilişkin işlemler de vardır. İhtiyaç duyduğunuz türe göre bankaya başvuru yaparak hesap açtırabilir, saklama, birikim, faiz getirisi gibi farklı amaçlar doğrultusunda işlemlerinizi yürütebilirsiniz.
Örneğin vadeli mevduat hesabıyla bankaya faiz karşılığında bir süreliğine paranızı yatırabilirsiniz. Vadesiz mevduat hesaplarıyla ise birikimlerinizi istediğiniz zaman kullanabilir, anında nakit paraya dönüştürebilir ve bankacılık işlemlerinizi yönetebilirsiniz.
Bireysel bankacılıkta pek çok farklı hesap alternatifi bulunurken bunlar yatırım hesabı, kıymetli maden hesabı, döviz hesabı, altın hesabı, katılma hesabı gibi türlerle, bireylerin farklı ihtiyaçlarına hitap ederler.
Ödeme İşlemleri
Temel ödemelerimizin arasında olan faturalar, bireysel bankacılık sayesinde çok daha kolay bir şekilde halledilebilmektedir. İster hesaplarınızdan otomatik ödeme talimatı vererek isterseniz de anlık ödemeler yaparak fatura ödeme işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Bankacılık sektöründeki gelişmeler sayesinde veznelerde sıra bekleme zahmeti ortadan kalkmıştır. Günümüzde hemen herkes fatura ve diğer ödemelerini internet bankacılığıyla zahmetsizce yapıyor.
Kısacası elektrik, su, doğal gaz, cep telefonu, internet, MTV, HGS, vergi ve SGK, bağış gibi pek çok alanda ödeme yapma imkanı, bireysel bankacılık alanındaki başlıca hizmetlerdendir.
Gelecek için Bugünden Yapılan Çeşitli Hizmetler
Bankalar sadece bugününüz için hizmet vermez, geleceğinizi de düşünür. Bunun örneklerini ise bireysel emeklilik sistemi (BES) ve çeşitli sigorta ürünleri ile görebilirsiniz.
Eğer yaşlılığınızı garanti altına almak istiyorsanız ve daha rahat bir yaşam istiyorsanız, BES’in sunduğu avantajları değerlendirebilirsiniz. Ayrıca sunulan sigorta türleriyle; evinizi, arabanızı, sağlığınızı, borcunuzu ve daha birçoğunu garanti altına alabilirsiniz.
Bireysel Bankacılık İşlemlerini Gerçekleştirirken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Öncelikle çalışacağınız banka ya da bankaların seçimine dikkat edilmelidir.
Zaten günümüzde müşterilerin çoğu, bankacılık ihtiyaçları için tek bir kurum kullanmak yerine farklı hizmet sağlayıcılardan yararlanmayı tercih ediyor. Nedeni ise bireysel müşterilerin, farklı bankaların farklı hizmet ya da kampanyalarından yararlanmak istemeleri.
Bireysel bankacılığın önemi giderek artarken kurumlar da müşteri çekebilmek adına daha rekabetçi ürün ve hizmetler sunuyor. Bu durum, bireylerin farklı bankaların farklı olanaklarından faydalanmalarını mümkün kılıyor.
Dolayısıyla öncelik, bireysel bankacılık işlemlerinde farklı kurumların ürün ve hizmetlerinden faydalanmak olmalı. Mesela A bankası, para transferi için ücret kesintisi yapıyorsa, bu işlem için ücretsiz transfer seçeneği sunan B bankası düşünülmeli.
Benzer şekilde fatura ödemelerinde, herhangi bir kesinti yapmayan kurumlarla çalışılmalı. Kısacası bankaların komisyon, kart aidatı, hesap işletimi gibi ücretlendirme politikalarını araştırmalısınız.
Aynı zamanda kampanyaları takip etmeli, borçlanma niyetiniz varsa en uygun faiz oranı seçeneklerine bakmalı, hangi banka sizin için uygunsa onu kullanmalısınız.
Marka saygınlığı, finansal kurumlar için müşterileri çekme ve elde tutma konusunda her zaman önemli bir faktör olsa da günümüzde çok daha kritiktir.
Tüketiciler uzun vadeli çalışmayı tercih ettikleri finansal kuruluşlarda öncelikle güven arayışına girmektedir. Nitekim çağımızda, internet bankacılığı ve online alışveriş gibi gelişmelerle, hacklenme ve sanal dolandırıcılık riski ortaya çıkmıştır. Bu da bankaların güvenilirliğini çok daha önemli hale getirmiştir.
Bireysel bankacılık işlemlerinde bankanın kullanıcı dostu ve erişilebilir platformlara sahip olması da önemlidir. Sürekli çöken bir bankacılık uygulamasına sahip firma, işlemlerinizi aksatabilir, hatta zarar etmenize dahi yol açabilir.
Bireysel bankacılık tanımı gereği bankanın bireye yönelik ürün ve hizmet sunması olduğundan müşteri desteği konusundaki başarısına da bakılmalıdır. Finansal hizmetler söz konusu olduğunda müşterilerin hız, kolaylık ve 24 saat erişilebilirlik konusundaki kaygıları giderilmelidir.
Kurumların üçüncü taraf partilerle bağlantıları, kurum seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalardan!
Ayrıca son olarak dikkat etmeniz gereken ise bankalarda olan hesaplarınızda ve hizmetlerinde bulunan şifre gibi bilgilerinizi kimseyle paylaşmamanızdır. Bunlar size özeldir ve sadece sizin bilmeniz gerekir.
Sonuç olarak perakende bankacılık, bankanın bireysel, yani ticari olmayan müşterilerle doğrudan ilgilenen kısmıdır ve ekonominin büyümesinde önemli payı vardır.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
