Ukrayna-Rusya savaşı ile başlayan krizler, özellikle Avrupa ülkeleri için başta enerji olmak üzere birçok sorunu ortaya çıkardı. Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar Rusya’yı ekonomik olarak yıpratmayı hedefliyor. Ancak Rusya bu yaptırımlara sessiz kalmayarak ilk olarak gaz arzını azalttı ve geçtiğimiz günlerde de vanaları tamamen kapattı.
2 Eylül’de Gazprom, Twitter üzerinden yaptığı açıklama ile Kuzey Akım 1 boru hattından gerçekleşen sevkiyatın tamamen durdurulduğunu açıklamıştı. Şirket, gerekçe olarak hatta meydana gelen yağ sızıntısını göstermişti.
Avrupa, sıklıkla Rusya’yı enerji kaynaklarını silahlandırdığı için suçluyor. Rusya da enerji krizinin nedeninin Batı ülkeleri tarafından uygulanan yaptırımlar olduğunu ileri sürüyor.
Süreç başladığından beri birçok enerji dağıtıcısı krizlere yenik düştü ve battı. Avrupa’da gaz fiyatlarının geçen yıla göre ortalama yüzde 400 daha pahalı olduğu belirtiliyor.
Finlandiya, enerji şirketlerine 10 milyar euro, İsveç’e ise 250 milyar İsveç kronu likidite garantisi sunmayı planlıyor.
Almanya Federal Ağ Ajansı enerji düzenleyicisi başkanı Klaus Mueller, Almanya’nın gaz depolarının yüzde 100’ünün dolu olması halinde bile Rus gazının gelmemesi durumunda depoların 1-2 ay içinde boşalacağını söyledi.
Avrupa Birliği ülkeleri arasında Rus gazına bağımlılığı en üst seviyede olan Almanya, ülkenin enerji kuruluşu Uniper’e milyarlarca euroluk bir kurtarma paketi teklif etti. Hükümet, artan enerji fiyatlarının sebep olduğu enflasyon ve krizler için en az 65 milyar euroluk bir harcama yapacağını duyurdu.
Kuzey Akım 1 boru hattı, kesintiden önce kapasitenin yüzde 20’sinde çalışıyordu. Kesintiden sonra Avrupa ülkelerinde endişeler daha da arttı.
Avrupa’da Durgunluk Korkuları
Enerji krizinden dolayı Avrupa’daki gübre üreticileri ve alüminyum üreticileri gibi bazı endüstriler, üretimlerini büyük oranda azalttı. Zaten çip kıtlığı ve lojistik tıkanıklarla mücadele eden endüstriler, şimdi de uçuk enerji faturalarıyla karşı karşıya kaldı.
Avrupa’da bazı ülkelerde enerji karnesi, durgunluk, enflasyon gibi korkular daha da arttı.
Uniper CEO’su Klaus-Dieter Maubach, “Almanya’nın gazın karneye bağlanmasına ilişkin kararını göz ardı edemeyiz.” dedi.
Küresel tedarik yelpazesini genişletebilmek için sıvılaştırılmış doğalgaz terminalleri kuran Almanya, bazı endüstriler için gazı karneyle verme mecburiyetinde kalabilir.
Norveç, Rus gazından kaynaklanan arz sıkıntısını gidermek için daha fazla gaz pompalasa da Rusya’nın bıraktığı boşluğu dolduramıyor.
AB ülkelerinin enerji bakanları, acil kredi limitlerini ve yükselen enerji fiyatlarını dizginleme seçeneklerini değerlendirmek için 9 Eylül’de bir araya gelecek.
Rusya Açıkça Söylemişti
G7 ülkelerinin maliye bakanları geçtiğimiz günlerde Rus petrolüne tavan fiyat uygulanma konusunu değerlendirmişti. Bu doğrultuda fiyatları sınırlandırma planı üzerinde anlaşma sağlamıştı.
Bu karar alınmadan önce Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, tavan fiyat uygulamasını “saçmalık” olarak tanımlamıştı. Tavan fiyatın uygulanması halinde bu tutumun karşılıksız kalmayacağını ve kabul eden ülkelere petrol ve petrol ürünlerini satmayacaklarını açıkça söylemişti.
