Ekonomist Barış Soydan, 27 Kasım’da kaleme aldığı “Sıcak Para Dönerse Ekonomi Kurtulur mu?” isimli yazısında Türkiye ekonomisine yönelik değerlendirmelerini ve beklentilerini paylaştı. Yabancıların önceki hafta bir milyar doların üzerinde tahvil alımı yaptığını söyleyen Soydan, bunun çok uzun bir aradan sonra ilk kez bu kadar büyük para girişimi anlamına geldiğini aktardı.
Yabancıların tahvil stokunun 4,1 milyar dolara yükseldiğini, bunun geçmişle kıyaslandığında çok küçük bir tutar olduğunu belirtti. Tahvilde bir zamanlar 70 dolar civarında sıcak para yani kısa vadeli yabancı sermaye yatırımı olduğunu hatırlattı.
Barış Soydan, yabancıların faizler yükseldiği için tahvil aldığını, 2022’de tek haneye kadar inen devlet tahvillerinin faizinin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile birlikte yükselmeye başladığını, yüzde 40’a kadar geldiğini paylaştı.
Merkez Bankası’nın geçen hafta beklentilerin üzerindeki 500 baz puanlık faiz artırımı sonrasında tahvil faizlerinin daha da artabileceğini ifade etti.
Aynı olgunun mevduat faizleri için de geçerli olduğunu kaydeden Soydan, şu anda 3 aya kadar vade için yüksek tutarlarda yüzde 50’nin üzerinde faiz bulmanın mümkün olduğunu vurguladı. Ortalama faizin yüzde 46,25’e geldiğini, Merkez Bankası’nın son faiz artırımı sonrasında mevduat faizlerinin biraz daha yükseleceğini bildirdi.
“Faiz Meselesi Çözülmek Üzere”
Ekonomist, yabancı yatırımcıların dönüşünün önündeki en önemli engel olan faiz meselesinin çözülmek üzere olduğunu belirtti. Şimşek’in önceki hafta Cuma günü Türkiye ile Londra arasındaki Swap (para takası) kanalının yeniden açılmasını değerlendirdiklerini söylediğini anımsattı. Soydan, “Şimşek’in açıklaması bu kanalın açılacağını gösteriyor.” dedi.
Ekonomide U Dönüşü Olacak mı?
Geriye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Şimşek’e desteğinin sürüp sürmeyeceğinin ve 2024’te para politikasında tekrar bir U dönüşü olup olmayacağı kaldığını belirtti. Bunun yerel seçimlerden sonra netleşeceğini, Erdoğan’ın Şimşek’e desteğinin sürmesi durumunda sıcak paranın dönüşünün önünde engel kalmayacağını vurguladı.
2024 yılında Türkiye’ye gerçekten de hatırı sayılır sıcak para girişinin mümkün olduğunu savundu. Yabancının sadece gelişinin konuşulduğunun altını çizen Soydan, oysa bu akım başladığında çift yönlü hareketlilik ve dönem dönem çıkışların da yaşanacağını aktardı.
Yüksek Faiz Ne Kadar Sürebilir?
En önemli meselenin sıcak para geldikçe, kaldıkça ve daha fazla gelmesi için bir zorunluluk durumu oluşacağını, bunun da uzun süre sıkı para politikası anlamına gelmesi olduğunu ifade etti.
Mevcut şartlarda uzun süre çok sıkı bir politika uygulanırsa ekonomide dengelerin altüst olabileceğini, fakat diğer yandan hızlı bir gevşeme döngüsünün tüm hesapları bozabileceğini paylaştı. Bu çerçevede yabancının karını alıp çıkabileceği ve bu sırada yeni bir kur şokunun yaşanabileceğini kaydetti.
Yabancılarla birlikte yerlilerin de çok önemli olduğuna dikkat çeken Soydan, yerlilerin enflasyon beklentilerini kırmanın ve ekonomideki beklentilerini kırmanın hiç kolay olmayacağını bildirdi.
Ekonomi yönetiminin başarı kriterinin enflasyonun 3 sene sonra tek haneye inmesi olduğunu, bunun kimseyi kurtarmayacağını ve kimseye yetmeyeceğini paylaştı.
