Mart 2021’de Naci Ağbal’ın yerine göreve getirilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, liralaşma stratejisini anlattı. Kavcıoğlu imzasıyla bugün Merkezin Güncesi’nde yayımlanan Liralaşma Stratejisi başlıklı yazı, son dönemde her Merkez Bankası toplantısında vurgulanan stratejiyi detaylarıyla ele aldı.
Liralaşmanın, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Aralık 2021’de duyurulan Türkiye Ekonomi Modeli’nin baş unsurlarından biri olduğunu söyledi.
“Liralaşma stratejisi ile birlikte, hanehalkı, firma ve bankacılık kesimlerinin varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsi kalemlerin ağırlığının kademeli bir şekilde artırılması, böylece finansal sistemin bütüncül olarak Türk lirası ağırlıklı bir yapıya kavuşması hedeflenmektedir.” dedi.
Bu kapsamda, para politikası duruşunun sürdürülebilir fiyat istikrarını sağlama temel amacı doğrultusunda, üretimin sürekliliği, cari dengenin bileşenleri, kredilerin büyümesi, kompozisyonu ve kullanım amaçları ile döviz piyasasında sağlıklı fiyat oluşumları gözetilerek belirlendiğini aktardı.
TCMB’nin para politikasını uzun dönemli bir perspektifle geliştirdiğini ekledi.
Kavcıoğlu’nun yorumları, TCMB’nin izlediği politika tüm dünyadan tepkiler alırken geldi. Merkez Bankası, geçen ay yaptığı sürpriz faiz indirimiyle piyasaları şok ederken Türkiye’nin küresel sıkılaşmaya inat hareket etmesi büyük yankı uyandırmıştı.
Uzmanlar yüzde 80’e yaklaşan enflasyona ve eriyen liradaki duruma atıfla faiz indiriminin yaklaşan bir krizin habercisi olabileceğini söylemişlerdi.
Ancak Kavcıoğlu, izlenen politikaların ve liralaşma stratejisinin kazanımlarını savundu.
Liralaşma stratejisinin, Türkiye ekonomisinin kalıcı fiyat istikrarını ve finansal istikrarı yakalayabilmesi için sürekli geliştirilen kapsamlı politika çerçevesini ortaya koyduğunu belirtti.
Bu noktada şu ifadelere yer verdi:
“Kalıcı fiyat istikrarının önündeki başlıca iki engelin gelişmiş ve benzer nitelikteki gelişmekte olan ülkelere kıyasla hanehalkı, firma ve banka bilançolarında yerel para ikamesinin yüksek olması ve cari işlemler dengesinin süregelen şekilde açık vermesi olduğu değerlendirilmektedir. Birbiriyle de ilişkili bu iki kırılganlığın yüksek seviyelere ulaşması aktarım mekanizmasını olumsuz etkileyerek ve sıklıkla zayıflatarak para politikasının etkinliğini azaltmakta, ekonominin dışsal şoklara duyarlılığını artırmakta ve büyüme ile fiyat istikrarı arasındaki ödünleşimin yüksek kalmasına neden olmaktadır.”
İşte bu çerçevede Merkez Bankası’nın 2021 yılı Aralık ayı Para Politikası Kurulu kararında fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla geniş kapsamlı politika çerçevesi gözden geçirme süreci yürüteceğini duyurduğunu anımsattı.
Ocak ve Nisan 2022 enflasyon raporlarında ise liralaşma stratejisinin, politika gözden geçirme sürecinin asli unsuru olarak kamuoyu ile paylaşıldığını aktardı.
Dolarizasyonun yüksek olmasının, ekonominin yurt içi veya yurt dışı kaynaklı şoklara hassasiyetini artırdığını ve belli aralıklarla döviz kurlarında ekonomik temellerden uzak fiyat oluşumlarına yol açtığını kaydetti.
Ülke ekonomisinin ve finansal sisteminin temel aktarımlarının kısmen yabancı paraya bağımlı hale gelmesinin göreli fiyatlarla geçici olarak değil yapısal ve kalıcı olarak bertaraf edilmesinin, TCMB’nin ve ilgili tüm kurumların liralaşma stratejisinin temel hedefi olarak tanımlandığını vurguladı.
TCMB Başkanı, yazısını şu sözlerle sonlandırdı:
“Temel önceliğimiz, liralaşma stratejisi sayesinde enflasyonla mücadelede uzun yıllardır yapısal sorun olmayı sürdüren, yüksek yerel para ikamesi sorununu çözmek ve kalıcı dış denge sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Makro ve mikro ihtiyati tedbirlerin de desteği ile bu sefer kamu finansmanındaki güçlü dengeye dış denge sürdürülebilirliği de eşlik eder hale geleceği için fiyat istikrarını sağlama ve sürdürme hedefi tamamen gerçekleşmiş olacaktır.”
