Rusya-Ukrayna savaşının bir sonucu olarak Avrupa Birliği petrolde tavan fiyat uygulama konusunda kesin kararı aldı. Kararı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanması ile beraber Pazartesi günü yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Bu karar sonrası Rusya’nın günlük 1,1 milyon varil petrolü küresel piyasalarda ihraç etmesinin zor olduğu belirtildi. AB, Rusya’dan petrol ürünü tedarikini ise 5 Şubat tarihinden itibaren sonlandırmış olacak. Bu durumun halihazırda Avrupa’nın içinde bulunduğu enerji krizini daha da artıracağı belirtiliyor.
Bunun önüne geçmek amacıyla Macaristan, Slovakya ve Çekya gibi denize kıyısı olmayan ve boru hattıyla alım yapan ülkelere geçici süreyle istisna uygulanma kararı alındı. İlgili ülkeler Rusya’dan petrol almaya devam edecek, ancak aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak.
Yaptırımların AB’nin Rusya’dan petrol ithalatını büyük oranda azaltacağı tahmin edilirken, varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasının da aynı gün devreye girmesi bekleniyor.
‘AB Daha Çok Zarar Görebilir’
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy, Rus petrolüne yönelik yaptırımların uygulanması halinde Ocak 2023 itibarıyla günlük yalnızca 600 bin varillik Rus petrolünün AB’ye ulaşacağı tahmin ediliyor.
Energy Intelligence Group Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, yaptırımların Rus petrol sektörüne ve ekonomisine zarar vereceği konusunda şüpheleri olduğunu söyledi.
Mathonniere yaptırımların Avrupa’ya Rusya’dan daha çok zarar verebileceğini belirterek, “Avrupa’nın dizel bağımlılığı sorunu var. Bu dizel talebinin yüzde 25’ini ithal etmesi gerekiyor. Bunun yarısı da Rusya’dan geliyordu. Buna ek olarak, orta distilat açısından zengin Ural kaynaklı Rus ham petrolü, dizel üretmek için ideal ve bunun yerine koyacağınız başka bir ham petrol bu verime ulaşamaz.” ifadelerini kullandı.
‘Rusya Alıcı Bulmakta Zorlanabilir’
Yaptırımların Rus petrol ticaretine etkisine dikkat çeken Mathonniere, Rusya’nın AB üyesi olmayan alıcılara artık daha fazla petrol satmakta zorlanacağını söyledi. Günlük yaklaşık 7,5 milyon varil ham petrol ve petrol ürünü ihracatının bir kısmının 2023’te tehlikeye girebileceğini kaydetti.
Energy Intelligence, AB ham petrol yasağının 5 Aralık’ta yürürlüğe girmesinden sonra, günlük 1,1 milyon varil Rus petrolünün küresel olarak alıcı bulamayacağını tahmin ediyor. Mathonniere, şimdiye kadar yalnızca Çin, Hindistan ve Türkiye’nin indirimli Rus ham petrolü alımlarını büyük ölçüde artırdığını ve böylece Rusya’nın en büyük alıcıları haline geldiğini söyledi.
Petrolde Yükseliş Uyarısı
Rusya-AB hattında yaşananların, petrol fiyatlarını yükseltebileceği belirtiliyor. Petrol ve doğal gaz şirketi Mazarine Enerji’nin Finanstan Sorumlu Üst Düzey Yöneticisi (CFO) Valery Konyushenko
Rusya’nın nasıl bir tepki vereceğini tahmin etmek zor olduğunu söyledi. Rusya’nın söz konusu ülkelere petrol sevkiyatını tamamen durdurması halinde üretiminin de azalacağını belirten Konyushenko, bunun fiyatları yükseltecek etki yaratabileceğini ifade etti.
Rusya’nın bu ülkelere petrol sevkiyatına devam ettiği bir senaryoda piyasanın dengede kalacağını belirten Konyushenko, “Benim öngörülerime göre Rusya bu yaptırımlara boyun eğmektense üretimini azaltmayı tercih edecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Petrol ise yaşanan gelişmelerin gölgesinde haftayı yükseliş ile kapattı. Ham petrol haftalık yüzde 5’e yakın kazanç kaydetti ve varil başına 80 dolardan işlem görüyordu. Diğer yandan yarın Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC+) toplantı gerçekleştirecek ve buradan daha güçlü bir kesinti kararının çıkabileceği belirtiliyor. (AA)
