Moderna, Pfizer ve Alman ortağı BioNTech’e, ABD’de onaylanan ilk COVID-19 aşısının geliştirilmesinde patentini ihlal ettiğini neden göstererek, dava açtı. Şirket pandemiden yıllar önce geliştirdiği teknolojinin BioNTech tarafından kopyaladığını öne sürüyor.
İlaç devinden yapılan açıklamada, maddi tazminat talebi içeren davanın Massachusetts’teki ABD Bölge Mahkemesi’nde ve Almanya’daki Düsseldorf Bölge Mahkemesi’nde açıldığı bildirildi.
Moderna CEO’su Stephane Bancel, “Bu davaları, öncülüğünü yaptığımız, yaratmaya milyarlarca dolar yatırım yaptığımız ve COVID-19 pandemisinden önceki yıllarda patentini aldığımız yenilikçi mRNA teknoloji platformunu korumak için açıyoruz.” açıklamasında bulundu.
İki Şirket COVID-19 Aşıları ile Öne Çıkmıştı
Her iki şirket 2020 yılında COVID-19 pandemisi ortaya çıktığında, ilk aşı geliştiren gruplar arasında yer alıyor. Moderna, COVID-19 aşısının geliştirilmesinde eşi görülmemiş bir hız sağlayan mRNA teknolojisinde yenilikçi bir firma olarak biliniyor.
Daha önce yıllar süren bir onay süreci, büyük ölçüde insan hücrelerine bağışıklık tepkisini tetikleyecek bir proteinin nasıl üretileceğini öğreten mRNA aşılarındaki atılım sayesinde aylar içinde tamamlandı.
Almanya merkezli BioNTech de ABD’li ilaç devi Pfizer ile ortaklık yapmış ve bu alanda çalışıyordu. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, COVID-19 aşısı için önce Aralık 2020’de Pfizer/BioNTech’e, ardından bir hafta sonra Moderna’ya acil kullanım izni verdi.
Moderna’nın COVID aşısı bu yıl 10,4 milyar dolar gelir getirirken, Pfizer’in aşısı yaklaşık 22 milyar dolar sağladı. Pfizer geçtiğimiz haftalarda Covid-19 aşı satışları ile karında yüzde 78 artış görmüştü.
Moderna, Pfizer/BioNTech’in, 2010 ve 2016 yılları arasında sahip olduğu patenti COVID-19’un 2019’da ortaya çıkmasından sonra izinsiz olarak kopyaladığını iddia ediyor.
Salgının başlarında Moderna, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerin kendi aşılarını geliştirmelerine yardımcı olmak için COVID-19 patentlerini uygulamayacağını söylemişti.
Geçtiğimiz Mart ayında Moderna, Pfizer ve BioNTech gibi şirketlerin fikri mülkiyet haklarına saygı duymasını beklediğini açıklamış ve 8 Mart 2022’den önce herhangi bir faaliyet için tazminat talep etmeyeceğini bildirmişti.
İki Şirket Başka Davalarla Karşı Karşıya
Pfizer ve BioNTech, ortaklığın aşısının patentlerini ihlal ettiğini söyleyen diğer şirketlerden halihazırda çok sayıda dava ile karşı karşıya. Firma buna rağmen patentlerinin arkasında duracağını belirtiyor.
Almanya’nın CureVac şirketi geçtiğimiz Temmuz ayında BioNTech’e dava açmıştı. BioNTech her fırsatta çalışmalarının orjinal olduğunu savunuyor.
Moderna ayrıca ABD’de patent ihlali nedeniyle dava edilmişti. Şirket ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ile mRNA teknolojisi hakları konusunda devam eden bir anlaşmazlık içerisinde.
Moderna, Pfizer/BioNTech’in iki tür fikri mülkiyete sahip olduğunu belirterek, bunlardan birinin 2010’da geliştirmeye bşalanan mRNA yapısını olduğunu bildirdi.
Şirket Pfizer ve BioNTech’in ilk etapta dört farklı aşı türünü klinik testlere dahil ettiğini, geliştirilen aşının patenti kendisine ait olan mRNA teknolojisine ait olduğunu söyledi.
İddia edilen ikinci ihlal ise Moderna’nın MERS virüsü için geliştirdiği aşının spike proteininin, Pfizer/BioNTech tarafından kopyalandığı yönünde.
MERS aşısı hiçbir zaman piyasaya çıkmamış olsa da, Moderna’nın COVID-19 aşısını hızla piyasaya sürmesine yardımcı olduğu belirtiliyor.
