Borsa İstanbul, 2023’ün son aylarında aşağı yönlü hareketlerle dikkat çekti. Yılın genelinde BIST 100 endeksine dahil şirketlerin birçoğu beklentiler dahilinde hareket ederken gözde şirketlerin bazıları düşük bir performans gösterdi.
BIST 100 endeksi 2023’te yüzde 35,60, BIST 30 endeksi yüzde 34,92, BIST TUM endeksi ise yüzde 39,69 oranında yükseldi. Resmi veriler göz önüne alındığında tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yüzde 64,77’ye yükselirken endeks bazında getirilerin düşük kalması, borsaya olan ilgiyi de negatif etkiledi.
Son dönemde halka arz olan şirketlerin daha ilk günden negatifi göstermesi, yatırımcılarda şok etkisi yarattı. Bu durum özellikle borsaya yeni katılan 20-24 yaş grubundaki genç yatırımcı sayısının yüzde 11 oranında düşmesine neden oldu.
Kaynak: Paratic Piyasalar
İsrail ve Hamas arasındaki çatışmalardan hemen önce aracı kurumlar, finans şirketleri ve analistler ana trendin yukarı yönlü olduğunu belirtiyordu ve endeksin 2023’ün sonunda 9000 – 11.000 puan seviyelerine doğru çıkacağını belirtiyordu. Fakat jeopolitik krizler ve belirsizlik gibi unsurlar endeksin beklenti altı kalmasına neden oldu.
Zirve seviyesi olan 8562 puana 3 Ekim 2023 tarihinde çıkan endeks, bu noktadan itibaren toparlanmayı başaramadı. Endeks 5 Ocak saat 17.23 itibarıyla yüzde 0,6 artışla 7600 puanda seyrediyor.
Borsada Düşük Performansın Nedeni Ne?
Uzmanlar, Borsa İstanbul’da son dönemde gerçekleşen düşüşlerin yabancı yatırımcı girişi olmaması, işlem hacminin düşük kalması ve seçim belirsizliğinden kaynaklandığını belirtiyor. Borsa İstanbul’daki yükselişlerin seçimden sonra gerçekleşebileceği ve yabancı para girişlerinin yakından takip edileceğini aktarıyor. Ayrıca yabancı yatırım kuruluşlarının ve finans şirketlerinin Türkiye’deki ekonomi politikalarının hangi yönde devam edeceğinin de izleneceği vurgulanıyor.
Ortalamanın Altında Kalan Şirketler
BIST 100’de halka arz edilen 11 şirketin getirileri arındırılarak 89 şirketin ortalama getirisi yüzde 47,36 olarak hesaplanıyor.
2023’te yüzde 47,36 getiri oranının altına kalan şirketler Aselsan (ASELS), Enka İnşaat (ENKAI), Sasa Polyester (SASA), Ereğli Demir Çelik (EREGL) ve Şişecam (SISE) olarak sıralandı.
Aselsan
Kaynak: Paratic Piyasalar
ASELS, 2023 yılında yaklaşık yüzde 45 oranında yükselerek ortalamanın altına kaldı. Fakat hissenin 28 Aralık’tan itibaren yukarı yönlü hareket etmesi, borsada düşen şirketler arasından pozitif ayrışmasını sağladı.
Jeopolitik krizlerin öne çıktığı süreçte dünyanın önde gelen ülkelerin savunma sanayii tarafında çok yüksek bütçeler ayırdığı gözlemleniyor. Aselsan’ın son dönemde açıkladığı yeni sözleşmeler de şirketin hasılatına ve bilançosuna pozitif anlamda etki edebilir. ASELS, 5 Ocak 17.40 itibarıyla 47,4 TL’de yatay seyrediyor.
Aselsan, 5 Ocak’ta hava savunma ve haberleşme sistemleri ihracatına yönelik sözleşme imzaladığını duyurdu.
Enka İnşaat
Kaynak: Paratic Piyasalar
2023’ün Ocak ayında 32,8 TL’yi gören ENKAI, yılı 33,5 TL’den tamamladı. Yıllık bazda yatırımcısına kaybettiren hisse 33,2 TL’den işlem görüyor.
Enka İnşaat, faaliyetlerini yoğun olarak Rusya – Ukrayna bölgesinde sürdürüyor. Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın uzun süredir devam ediyor olması şirketin projeleri ve faaliyetleri üzerinde negatif baskı oluşturuyor.
2023’ün ilk 9 aylık döneminde satışlarını yüzde 26 oranında artıran Enka İnşaat, 10 milyar TL net kar açıkladı. Şirketin dönen varlıkları yüzde 9, duran varlıkları ise yüzde 4 oranında yükseldi.
Türkiye’nin yüreğini yakan deprem felaketleri neticesinde bölgede kentsel dönüşüme yönelik büyük projeler yürütülüyor. Bu doğrultuda 2024’te inşaat şirketleri için de olumlu rakamların görülebileceği düşünülüyor.
Sasa Polyester
Kaynak: Paratic Piyasalar
2022’de çok yüksek kazanç oranlarıyla uzun süre gündem olan Sasa Polyester, 2023’te negatif hareketlerle dikkat çekti.
SASA, 2023’te bedelsiz sermaye artırımı gerçekleştirdi. Bölünmüş fiyatı üzerinden değerlendirildiğinde SASA hisseleri 6 Haziran’da 65 TL seviyelerini gördü. Devamında aşağı yönlü hareketlerin hızlanmasıyla ciddi değer kaybeden SASA, 36,3 TL’den işlem görüyor. Şirketin bedelsiz hikayesinin çok önceden fiyatlanması ve bölünme sonrasında kar realizasyonlarının gelmesi, düşüşlerde etkili oldu.
Ayrıca 2023’ün Aralık ayında Erdomoğlu Holding’in SASA hisselerinde yüklü satışlar yapması da hisse üzerinde ciddi etkilere neden olmuştu.
Şirket, 2023’ün 9 aylık döneminde net karını yüzde 42 oranında düşürdü ve 4,6 milyar TL olarak açıkladı. Bu dönemde net borç yüzde 19, finansal borç ise yüzde 13 seviyesinde arttı.
Ereğli Demir ve Çelik
Kaynak: Paratic Piyasalar
Ereğli Demir Çelik de 2023’ün 9 aylık döneminde negatif bilanço açıklayan şirketler arasında yer aldı. Şirketin hasılatı geçen yılın aynı dönemine sabit kaldı. EREGL, bu dönemde 3,8 milyar TL net zarar açıkladı.
Küresel çapta özellikle dünyanın en büyük ekonomilerinde talebin zayıflaması, çelik satış fiyatlarının düşmesi ve jeopolitik krizler Ereğli’nin faaliyetlerini ciddi oranda etkiledi.
2023 yılına 41,2 TL’den başlayan EREGL, yıllık bazda yerinde saydı ve 5 Ocak’ta yüzde 0,2 artışla 42,4 TL’den işlem görüyor.
Şişecam
Kaynak: Paratic Piyasalar
Şişecam, 2023’ün 9 aylık döneminde net karını önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşürdü ve 13,3 milyar TL olarak açıklandı. Bu dönemde şirketin finansal borçları yüzde 23 oranında arttı.
Piyasalardaki sıkılaşmanın ve resesyon endişelerinin gündemde olmasının şirketin satışlarında baskı oluşturduğu söylenebilir. Şirketin Lüleburgaz’da 190 milyon dolar değerindeki yatırımı, pozitif unsurlardan biri olarak değerlendiriliyor.
Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Kırman, 26 Aralık 2023 tarihinde yaptığı açıklamalarda 4 kıtada, 14 ülkede 25 bin çalışanla hizmet verdiklerini söylemişti. Kırman, 20242te 1,5 milyar doların üzerinde yatırım hedeflediklerini duyurmuştu.
