ABD Başkanı Joe Biden ile Çin lideri Xi Jinping, G20’den önce yaklaşık üç saatlik bir görüşme gerçekleştirdi. Her iki lider, bağları tekrar rayına oturtma vurgusu yaparken, Biden’dan Kuzey Kore konusunda dikkat çekici açıklamalar geldi. Uzun süren toplantıda iki lider Tayvan hakkında sert sözler kullandı.
Biden, Xi ile bir dizi sıkıntılı konuyu gündeme getirirken Beyaz Saray’a göre görüşmede özellikle şu konular gündeme geldi: Çin’in, Tayvan’a yönelik zorlayıcı ve giderek artan saldırgan eylemleri, Pekin’in piyasa dışı ekonomik uygulamaları ve Sincan, Tibet ve Hong Kong’daki uygulamalar ile ABD’nin de itirazlarını yükselttiği daha geniş anlamda insan hakları ihlalleri.
Biden’dan Çin’e Kuzey Kore Uyarısı
Biden, Jinping’i, Pekin yönetiminin Kuzey Kore’nin silah programlarını dizginleyemediği takdirde ABD’nin Asya’daki güvenlik konumunu artıracağı konusunda uyardı.
Biden, 2021’in başlarında cumhurbaşkanı olduğundan bu yana Xi ile ilk yüz yüze görüşmelerinin ardından bir basın toplantısı düzenledi. ABD-Çin ilişkilerinin on yıllardır en kötü durumda olmasına katkıda bulunan çeşitli konularda açık sözlü görüşmeler yaptıklarını söyledi.
İlişkileri Sıklaştırma Mesajları
Buna bağlı olarak yeni bir Soğuk Savaş’a gerek olmadığını ve Çin’in sıcak bir savaş planladığını düşünmediğini de sözlerine ekledi.
Biden konuşmanının devamında, Xi’ye ABD’nin Tayvan politikasının değişmediği konusunda güvence vermeye çalıştığını ve kendi kendini yöneten ada üzerindeki gerilimi düşürmeye çalıştığını söyledi.
Gazetecilere verdiği demeçte, “Çin’in Tayvan’ı işgal etme gibi bir girişimi olduğunu düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı, Kuzey Kore konusunda Çin’in, Pyongyang’ın silah programlarını dizginleyemezse ABD’nin bölgedeki müttefiklerini daha fazla korumak için daha fazlasını yapacağını da söyledi.
Biden, iki tarafın daha sık iletişim için bir mekanizma kurduğunu ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in tartışmaları takip etmek için Çin’e gideceğini sözlerine ekledi.
Xi: Tayvan, İlişkilerimiz için Aşılmaması Gereken İlk Kırmızı Çizgi
Çin devlet medyası ise görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada, Xi’nin Tayvan’ı ABD-Çin ilişkilerinde aşılmaması gereken “ilk kırmızı çizgi” olarak nitelendirdiğini söyledi.
Bilindiği üzere Pekin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos ayında Tayvan’ı ziyaret etmesinin ardından Washington ile bir dizi resmi diyalog kanalını durdurmuştu. İklim değişikliği ve askeri görüşmeler de buna dahil edilmişti.
Xinhua haber ajansı tarafından alıntılanan Xi’nin sözleri şöyle oldu: “Tayvan sorunu, ülkenin temel çıkarlarının tam merkezinde, Çin-ABD ilişkilerinin siyasi temeli ve iki ülke arasındaki ilişkilerde aşılmaması gereken ilk kırmızı çizgidir.”
Pekin, Tayvan’ı Çin’in ayrılmaz bir parçası olarak görmekte ve adanın demokratik olarak seçilmiş hükümeti, Pekin’in ada üzerindeki egemenlik iddialarını reddetmekte.
Xi, toplantıdan önce ayrıca, iki ülke arasındaki ilişkinin küresel beklentileri karşılamadığını ve sonrasındaki açıklamalarının devam eden bir ayrışmayı yansıttığını söyledi.
Devlet medyasına göre Xi, “Tayvan sorununu çözmek Çin ve Çin’in iç meselesidir. Tayvan’ı Çin’den ayırmaya çalışan herkes, Çin ulusunun temel çıkarlarını ihlal etmiş olacaktır” ifadelerini kullandı.
Tayvan’dan Memnuniyet Açıklaması
Tayvan cumhurbaşkanlığı ofisi ise Biden’ın ABD politikasını yeniden teyit etmesini memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Açıklamada, “Bu güvence, Tayvan Boğazı’nın barış ve istikrarının tüm uluslararası toplumun ortak beklentisi olduğunu bir defa daha tam olarak gösteriyor” denildi.
