Pandeminin ardından yaşanan küresel çaplı çip krizi, Çin-Tayvan arasında yaşanan gerilimin ardından bir kere daha gündeme geldi. Çip krizi için Amerika’nın bulduğu çözüm, 50 milyar doları aşkın teşvik paketi ile çip üretiminin ABD’de yapılması olmuş, ABD Başkanı Joe Biden, Ağustos ayının başında Çin ile rekabeti artırmayı amaçlayan Çip ve Bilim Yasası‘nı imzalamıştı.
ABD, son hamlesinde gelişmiş yarı iletken teknolojisini Çin’den uzak tutmak için harekete geçti. Biden yönetimi, ülkede bilgisayar çipi üretim kapasitesini artırma planı kapsamında teşvik fonunu kabul eden şirketlerin Çin’de 10 yıl boyunca üretim tesisi kurmasının yasaklanacağını ilan etti.
Konuya ilişkin açıklama Ticaret Bakanlığı’ndan yapıldı. Ticaret Bakanı Gina Raimondo, Biden’ın imzaladığı yasadaki kuralların Çin’e teknoloji transferi konusunda belirli bir sınırlama içerdiğini açıkladı. Raimondo, “Çip fonları alan şirketler, 10 yıl boyunca Çin’de öncü ya da ileri teknoloji tesisler inşa edemez” dedi.
“Çip Meselesi Ulusal Güvenlik Sorununa Dönüştü”
Raimondo konuşmasında, çip eksikliği nedeniyle araba fiyatlarının arttığını, bunun ise enflasyonun üçte birini oluşturduğunu söyledi.
Böylece çip arzında yaşanan aksaklıkların Amerikan aileleri üzerinde olumsuz etkisinin olduğunu savundu.
Ekonomik baskının yanı sıra çip meselesinin bir ulusal güvenlik sorununa da dönüştüğüne dikkat çekerek şöyle konuştu:
“Bu fonla, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir daha asla ulusal güvenlik çıkarlarımızın tehlikeye girdiği veya burada evde temel yarı iletkenleri üretemememiz nedeniyle kilit endüstrilerin hareketsiz kaldığı bir konumda olmadığından emin olacağız.”
ABD Çip Tüketiminde Ön Sırada
Ticaret Bakanlığı tarafından verilen bilgiye göre dünyanın en gelişmiş bilgisayar çiplerinin yüzde 25’ini ABD tek başına tüketiyor ancak üretmiyor. Daha az gelişmiş çiplerin ise yüzde 30’unu tüketiyor; bunların içinden yalnızca yüzde 13’ünü üretiyor.
Gelişmiş çiplerin aynı zamanda silah sistemlerinde de kullanılıyor olması, Bakan Raimondo’nun işaret ettiği ulusal güvenlik sorununa temel oluşturdu.
Diğer teknolojilerde de çip kullanıldığından, olası bir çatışma halinde rakip ya da düşman ülkelerin arz kesintisine gidebileceği senaryoları üzerinde duruluyor.
Çin Büyükelçiliğinden Yanıt Gecikmedi: ABD Tekel Olmak İstiyor
Washington’daki Çin Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu, ABD’nin aldığı karara Pekin’in yanıtını iletti.
Sözcü, “Çin tarafı, ilgili yasanın küresel iş dünyasının ekonomik, ticari ve yatırım işbirliğine müdahalesine ve kısıtlamasına karşı çıkıyor” dedi.
Söz konusu yasanın Çin’in yatırım ve ticareti ile Çin-ABD/bilim-teknoloji işbirliğini sınırladığını belirtti.
Alınan kararın, küresel yarı iletken tedarik zincirlerinde kırılma yaratacağını vurgulayarak, Çin’in kesinlikle karşı tavır aldığını iletti. Büyükelçilikten yapılan açıklama şöyle:
“ABD, teknoloji ve ticaret meselelerini siyasallaştırıyor, araçsallaştırıyor ve silahlandırıyor. Dünyanın ileri teknolojilerini tekeline almak, bilim-teknoloji sektöründeki hegemonyasını sürdürmek ve yakın çevreye zarar vermek için teknoloji ablukasına giriyor. Küresel endüstriyel ve tedarik zincirleri birbirine bağlı. Bu tür hareketler, kendine fayda sağlamadan başkalarına zarar verir.”
