Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile dün İran’ın başkenti Tahran’da bir araya geldi. Üçlü zirvenin ardından ortak açıklama yayımlandı.
Açıklamada; devlet başkanlarının Suriye’deki güncel durumu ele alarak, üçlü iş birliğini güçlendirmeye yönelik kararlılıklarını vurguladıkları belirtildi.
Liderlerin uluslararası ve bölgesel gelişmeleri ele alarak, Astana sürecinin, Suriye krizinin barışçıl ve sürdürülebilir çözümündeki öncü rolüne vurgu yaptıkları kaydedildi.
Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğü ile Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nın amaç ve ilkelerine olan kuvvetli bağlılıklarını vurguladıkları söylendi.
Bu ilkelere evrensel olarak saygı gösterilmesi ve kim tarafından yapılırsa yapılsın hiçbir eylemin söz konusu ilkeleri zayıflatmaması gerektiğine işaret ettikleri bildirildi.
Terörle mücadele etmek amacıyla birlikte çalışmaya devam etme kararlılıklarını vurgulayan liderlerin, sivil tesisleri hedef alan ve masum can kayıplarına neden olan saldırıları kınadıkları belirtildi.
Liderler, Suriye’nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün yanı sıra komşu ülkelerin milli güvenliğini tehdit eden sınır ötesi saldırıları ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını vurguladılar.
Suriye’nin Kuzeyindeki Durum Değerlendirildi
Devlet başkanları, Suriye’ye ait olması gereken petrol gelirlerinin yasa dışı olarak ele geçirilmesine ve aktarılmasına karşı olduklarını ifade ettiler.
İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumun ayrıntılarıyla ele alındığı bildirilen açıklamada; sahada sükunetin sağlanması için İdlib’le ilgili bütün anlaşmaların tam olarak uygulanması gerektiği söylendi.
İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi ve çevresindeki normalleşmenin sürdürülebilir olmasını sağlamak için daha fazla çaba gösterme hususunda mutabık kalındığı aktarıldı.
Suriyelilere Yönelik Yardımları Artırma Çağrısı Yapıldı
Suriye’deki insani durumdan duydukları derin endişeden bahseden liderler; BM ve insani yardım kuruluşlarının uluslararası topluma tüm Suriyelilere yönelik yardımlarını artırma çağrısı yaptı.
Liderlerin, Suriye ihtilafına askeri çözüm getirilemeyeceği ve ihtilafın yalnızca BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 Sayılı Kararı çerçevesinde sona erdirilebileceği konusunda hemfikir oldukları iletildi.
Astana garantörlerinin belirleyici katkılarının ve Soçi’deki Suriye Ulusal Diyalog Kongresinin kararlarının sonucunda ortaya çıkan Anayasa Komitesinin önemli rolünün altı çizildi.
Liderler; Anayasa Komitesinin etkili çalışmasını sağlamak için Komite üyeleriyle ve BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen ile sürekli etkileşimi desteklemeye hazır olduklarını belirttiler.
Komite’nin anayasa reformu hazırlama ve halkın onayına sunma görevini yerine getirebilmesi için çalışmalarında uzlaşı ve yapıcı iş anlayışıyla yönetilmesi gerektiğini açıkladılar.
Açıklamada Suriyeli taraflar arasında güven inşa etmenin etkisi ve gerekliliğine vurgu yapıldı.
Bu duruma bağlı olarak liderler; tutukluların serbest bırakılması konusundaki çalışmalarını sürdürme, cenazelerin teslimi ve kayıp kişilerin kimliklerinin belirlenmesi konusunda faaliyetleri genişletmeye yönelik kararlılıklarını açıkladı.
Açıklamada sığınmacıların; Suriye’deki asıl ikamet yerlerine güvenli ve gönüllü geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının gerekliliği ön plana çıktı.
Liderler uluslararası topluma; sığınmacıların yeniden yerleşimleri ve günlük yaşamlarını sağlayabilmesi için daha fazla sorumluluk alınması gerektiğini iletti. Erken toparlanma projeleri aracılığıyla Suriye’ye yönelik yardımları artırma çağrısında bulundu.
İsrail’in, Suriye’deki Askeri Saldırıları Tartışıldı
Devlet başkanları İsrail’in Suriye’deki askeri saldırısını kınadıklarını belirterek; saldırıların uluslararası insancıl hukuku ve Suriye’nin egemenliğini ihlal ettiğini vurguladılar.
Liderlerin; evrensel olarak tanınan uluslararası hukuk kararlarına uyulmasının gerekliliğini teyit ettikleri belirtildi.
Yeni Üçlü Zirve Rusya’da Yapılacak!
Açıklamada, Suriye meselesine ek olarak, ortak siyasi ve ekonomik iş birliğini artırmak için farklı alanlardaki üçlü koordinasyonu güçlendirmeye yönelik isteklerin konuşulduğu aktarıldı.
Astana Formatında düzenlenen Suriye konulu Uluslararası Toplantının; bir sonraki Üçlü Zirve’nin Putin’in daveti üzerine Rusya’da gerçekleştirileceği açıklandı.
