ABD Başkanı Donald Trump, ABD’ye yapılan ithalatlara uygulanacak gümrük tarifelerini belirten mektupların Cuma günü itibarıyla ülkelere gönderilmeye başlayacağını açıkladı. Bu, daha önce onlarca ikili ticaret anlaşması yapılacağı yönündeki taahhütlerinden açık bir sapmayı temsil ediyor.
170’ten fazla ülkeyle müzakere yürütmenin karmaşıklığını kabul eden Trump, Perşembe günü Iowa’ya hareketinden önce gazetecilere yaptığı açıklamada, her seferinde 10 ülkeye mektup gönderileceğini ve bu mektuplarda yüzde 20 ila 30 gibi tarifelerin belirtileceğini söyledi.
Trump, “170’ten fazla ülke var; kaç anlaşma yapabilirsiniz ki? Bunlar çok daha karmaşık işler,” ifadelerini kullandı.
Çarşamba günü Vietnam ile duyurulan ticaret anlaşmasının ardından birkaç ülkeyle daha ayrıntılı anlaşmalar yapılmasını beklediğini söyleyen Trump, çoğu ülke için kapsamlı müzakerelere girmeksizindoğrudan belirli bir gümrük tarifesi bildirmeyi tercih ettiğini vurguladı.
Trump’ın açıklamaları, tarife engellerinden tarım ürünleri ithalatına yönelik yasaklara kadar çeşitli konuları kapsayan ticaret anlaşmalarının tamamlanmasının zorluklarını ortaya koydu.
90 günde 90 anlaşma hedefi
Trump yönetiminin üst düzey yetkilileri Nisan ayında 90 günde 90 anlaşma hedefiyle çalışacaklarını söylemişti. Ancak bu hedef, geçmişin uzun ve zahmetli ticaret müzakerelerini bilen uzmanlar tarafından şüpheyle karşılanmıştı.
Hazine Bakanı Scott Bessent, Bloomberg TV’ye verdiği demeçte, yaklaşık 100 ülkenin yüzde 10’luk karşılıklı bir tarife oranı göreceğini ve 9 Temmuz’da tarifelerin keskin şekilde artma riski doğmadan önce bir anlaşma yağmuru yaşanacağını öngörmüştü.
100 ülkeye yüzde 10’luk tarife uygulanması, Trump yönetiminin başlangıçta planladığından daha düşük bir sayı anlamına geliyor. Orijinal tarife listesi, çoğu küçük ülke ve bazı bölgeler dahil olmak üzere 123 yargı bölgesine yüzde 10 oranı verilmesini öngörüyordu.
Trump, 2 Nisan’da yüzde 10 ila yüzde 50 arasında değişen kapsamlı karşılıklı gümrük tarifeleri açıklayarak piyasaları sarsmıştı. Ancak müzakerelere zaman tanımak amacıyla çoğu ülke için tarifeyi geçici olarak yüzde 10’a çekmişti.
Başlangıçta yüzde 10 tarife uygulanan birçok ülkeyle henüz bir müzakere yapılmadı. Bir istisna olarak, Birleşik Krallık Mayıs ayında bir anlaşma yaparak yüzde 10’luk oranı korumayı başardı ve otomotiv ile uçak motorları gibi bazı sektörlerde tercihli muamele elde etti.
Şu anda müzakerelere dahil olan büyük ticaret ortakları çok daha yüksek tarifelerle karşı karşıya. Avrupa Birliği için yüzde 20, Hindistan için yüzde 26 ve Japonya için yüzde 24 tarife beklentisi var.
Trump yönetimiyle henüz görüşme yapmamış diğer ülkeler daha da yüksek oranlarla karşı karşıya. Örneğin; Lesotho yüzde 50, Madagaskar yüzde 47 ve Tayland yüzde 36 tarife oranına maruz kalabilir.
Trump Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Vietnam ile bir anlaşmaya vardıklarını ve bu kapsamda birçok Vietnam ürününe uygulanan ABD tarifesinin yüzde 46’dan yüzde 20’ye indirileceğini söyledi. Ayrıca birçok Amerikan ürünü Vietnam’a gümrüksüz şekilde giriş yapabilecek.
