Dolar karşısında 37 yılın en düşük seviyelerine gerileyen sterlin, İngiltere’nin bugünkü vergi indirimiyle kayıplarını artırdı. 1985’ten sonra ilk kez 1,1’e kadar inen sterlin, yüzde 2’ye varan düşüş yaşadı. Piyasalar son gelişmelerle yönlendirilirken uzmanlar, İngiltere’de açıklanan tarihi vergi indirimine yönelik eleştirilerde bulundu.
Üstelik söz konusu indirim, dün faiz artıran İngiltere Merkez Bankası’nın ekonominin resesyona girdiğini kabul etmesinin hemen ardından geldi. Banka, gayri safi yurt içi hasılanın (GDP) üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 daralacağını tahmin etti. Bu, ikinci çeyrekte yüzde 0,1’lik düşüşü izleyeceği için resesyon kabul edildi.
Başbakan Liz Truss, ülkenin bocalayan ekonomik büyümesini desteklemeye çalışırken yeni İngiltere hükümeti bugün kapsamlı bir vergi indirimi ve yatırım teşvik programı açıkladı.Avam Kamarası’na konuşan İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, hükümetin büyümeye odaklanan yeni bir dönem için yeni bir yaklaşım istediğini söyledi. Ekonomik büyümede orta vadeli yüzde 2,5 trend oranını hedeflediğini belirterek, şöyle konuştu:
“Yüksek vergilerin çalışma teşviklerini azalttığına, yatırımları caydırdığına ve girişimleri engellediğine inanıyoruz.”
Açıklanan pakette birçok önlem yer aldı. Kurumlar vergisinin G-20’deki en düşük oran olan yüzde 19’da tutulması ve temel gelir vergisi oranında 20 peniden 19 peniye indirim yapılması önlemler arasında.
Aynı zamanda Ulusal Sigorta primlerindeki yüzde 1,25’lik son artışın geri alınacağı, 150 bin sterlin üzerindeki gelirler için ödenen yüzde 45’lik verginin en yüksek yüzde 40 olarak değiştirileceği belirtildi. Ev alımlarında ödenen damga vergisi düşürülürken bankacıların ikramiyelerinin üst sınırının kaldırılacağı kaydedildi.
Hükümet, vergi indirimlerinin 2026-27 yılına kadar toplam 45 milyar sterlin olacağını öngördü. Mali Araştırmalar Enstitüsü (Institute for Fiscal Studies) Direktörü Paul Johnson, “Bu ölçekte ilan edilen vergi indirimlerini görmemizin üzerinden yarım yüzyıl geçti” dedi.
İngiltere’nin Vergi İndirimleri En Zenginlere Yarayacak!
İngiltere’nin resesyon ve sterlindeki çöküş gerçeklerine rağmen devasa indirim paketi açıklaması piyasalarda yankılandı. Sterlin dolar paritesi 1,08’leri gördü:
Paketi eleştirenler, kapsamlı vergi indirimleri ile hükümetin kısa süre önce açıkladığı enerji desteği birleşiminin, Birleşik Krallık’ın artan oranlar döneminde yüksek seviyelerde borç almasına yol açacağı konusunda uyarıda bulundu.
Enerji destek paketinin iki yıl içinde 100 milyar sterlinden (111 milyar dolar) fazlaya mal olması bekleniyor.
Maliye Bakanı Kwarteng ise bugünkü açıklamasında, İngiltere’nin G-7’deki en düşük ikinci borç/GSYİH oranına sahip olduğunu ve orta vadede borcu GSYİH’nin yüzdesi olarak azaltma planını duyuracağını söyledi.
Muhalefetteki İşçi Partisi, vergi indirimlerinin orantısız bir şekilde zenginlere fayda sağlayacağını ve sürdürülemez borçlanma ile finanse edileceğini savundu.
Ülkenin önde gelen düşünce kuruluşu Resolution Foundation’un CEO’su Torsten Bell, politikaların daha zengin haneler için şaşırtıcı derecede büyük bir vergi indirimi olduğunu söyledi.
Kuruluş, bugünkü raporunda Şansölye’nin Anthony Barber’ın talihsiz 1972 bütçesinden bu yana en büyük vergi indirimini duyurduğunu belirterek, “tüm mali kuralları ihlal edecek 411 milyar sterlinlik bir borçlanma artışı sağlayacak” dedi. Şu ifadeleri kullandı:
“Bugün teyit edilen kişisel vergi indirimlerinin neredeyse yarısı nüfusun en zengin yüzde 5’ine gidecek.”
Pantheon Macroeconomics’ten Samuel Tombs, düşük gelirli hanehalklarının vergi indirimlerinden sınırlı fayda göreceklerini, ancak düşük sterlin nedeniyle ithalat maliyetindeki artıştan sert bir şekilde etkileneceklerin ve değişiklikleri takiben daha da kötüleşeceklerini belirtti.
