Rusya’nın devlete ait enerji devi Gazprom, yaklaşık üç yıllık savaş boyunca gaz akışını sağlayan anlaşmanın sona ermesinden bir gün önce Ukrayna üzerinden Avrupa’ya daha az miktarda gaz pompalayacağını duyurdu. Pazartesi günü 42,4 milyon metreküp gönderim yapan Gazprom, bugün rakamın 37,2 milyon metreküp olduğunu bildirdi.
Açıklama, Rusya ile Ukrayna arasındaki beş yıllık transit anlaşmanın son gününde geldi.
1 Ocak 2025 itibarıyla gaz akışının durması beklenirken bu, Moskova’nın Avrupa gaz piyasası üzerindeki bir zamanlar güçlü olan hakimiyetinin neredeyse tamamen kaybedileceğinin işareti. Ukrayna’nın devam eden savaş çatışmaları nedeniyle yeni bir anlaşma müzakere etmeyi reddetmesi bu değişime katkıda bulunuyor.
Uzmanlar da Avrupa Birliği’nin Rusya alternatifleri bulmasıyla bu durumun, Avrupa gaz piyasası üzerinde fazla etki yaratmayacağını belirtiyor.
Öte yandan Rus gaz akışının durması Moldova gibi eskiden Sovyet etkisinde olan ülkeleri önemli ölçüde etkileyecek. Slovakya ve Macaristan da etkilenecek ülkeler arasında yer alacak. Macaristan, Ukrayna rotasını da korumak istemesine rağmen Karadeniz yatağındaki TürkAkım boru hattı üzerinden güneyden Rus gazı almaya devam edecek.
Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa gaz satışlarında 5 milyar dolarlık ücreti kaybederken, Ukrayna yıllık 800 milyon dolar kaybediyor. AB, 2022’den bu yana Rus enerjisine olan bağımlılığının azalmasının ardından Norveç ve Katar gibi alternatif gaz tedarikçilerine yöneldi.
