Faizde indirim ısrarıyla çıkmaza sokulan ekonomi şimdi faizde artırımla düzlüğe çıkarılmaya çalışılıyor. Mayıs ayındaki seçimlerden sonra radikal şekilde değişen ekonomi kadrolarının getirdiği 180 derece farklı para politikaları yurt dışı piyasalarda olumlu karşılanırken yurt içinde iktisatçılar tarafından sorgulanıyor.
Değişen kadroların attığı adımları yakından takip eden İktisat Profesörü Selva Demiralp, Nureddin Nebati’den koltuğu devralan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve yeni ekonomi yönetiminin seçimden bu yana 100 günde nasıl bir performans sergilediğini kaleme aldı.
BBC Türkçe Haber’deki köşesindeki yazısında, “Seçim sonrasında adeta bir muhalefet partisi kazanmışçasına eski kadrolar ve izlenen politikalar büyük ölçüde terk ediliyor” diyen Demiralp, Şimşek’in görevi deraldığı ilk gün rasyonel politikalara dönüş sözü vermesini hatırlattı.
Demiralp, Şimşek için “Eski politikaların tasfiyesi amacı ile ortodoks politika ile uyumlu adımlar atılıyor. Bu adımlar uzun soluklu olur mu? Bilmiyorum. Daha iyisi yapılabilir miydi? Evet” dedi.
Ekonomi yönetimine gelen yeni kadronun 2018 sonrası uygulanan politikalardan memnun olmadığı çıkarımını yaparak, “Peki değişiklik yapacak kurumsal kapasite ve yetkisi var mı, Ne kadar süreyle var? Kritik sorular bunlar” diyen Demiralp, karar alıcı tarafın kim olduğu sorusuna vurgu yaptı.
İlk adım olarak faiz artırımının doğru hamle olduğunu ancak 100 günde sonuç alınamadığını belirterek şöyle ifadede bulundu:
“Seçim öncesi dönemde ertelenen akaryakıt zamları, deprem ve seçim harcamaları ile artan bütçe açığını kontrol amacı ile artan dolaylı vergiler, kurda izin verilen gevşeme ile birleşince, yıl sonu enflasyon tahminleri yüzde 70’leri zorlar hale geldi. Ancak enflasyon beklentisi bu kadar yüksekken Merkez Bankası üç ayda politika faizini sadece yüzde 25’e çıkarılabildi.”
“Bir Sonraki Adımı da Net Olmayan Bir Merkez Bankası”
“Son toplantıda gelen ‘jumbo’ faiz artırımı enflasyon raporunda bahsedilen ‘kademeli’ artış sinyali ile de çelişiyor” diyen Demiralp, Para Politikası Kurulu’na (PPK) gelen yeni üyelerin ikna gücü artırılsa da Merkez’in kurumsal bağımsızlığının tahsis edilmediği eleştirisini yaptı.
Bir sonraki PPK toplantısı için öngörülerin neden muğlak kaldığına ilişkin, “Kurumsal bağımsızlığı tam oturmadığı için bir sonraki adımı da net olmayan bir Merkez Bankası izlenimi ediniyorum” dedi.
“Enflasyon Sadece Enflasyonu Göstermiyor”
Türkiye ekonomisinde dile getirilenin aksine sadece enflasyon sorununun olmadığına dikkat çeken Demiralp, “Enflasyon probleminin sadece hatalı kurgulanmış para politikasının sonucu olmadığını; erozyona uğramış kurumsallık, yapısal reformlarda ihmal, yatırım iştahında düşüş, vergi sisteminde çarpıklıklar ve potansiyel üretim kapasitesinde yaşanan gerileme gibi çok daha derin sorunların yüzeye çıkması ile alakalı olduğunu hatırlatmak lazım” dedi.
Bu yüzden para politikasını düzeltmenin enflasyonu ve ekonomik problemleri çözmeyeceği çıkarımında bulunarak şöyle yazdı:
“Henüz enflasyonla mücadelenin kalıcı olup olmayacağını bilmediğimiz gibi acı reçeteden oluşacak maliyetin düşük gelir kesimlerinden alınıp, daha yukarıya dağıtılıp dağıtılmayacağını bilmiyoruz. Geçtiğimiz hafta açıklanan Orta Vadeli Program (OVP) söz konusu bedelin oldukça küçük olacağını varsaymış görünüyor. Zira önümüzdeki 4 yılda ciddi bir dezenflasyon hedefi olsa da bunun büyüme ve işsizliğe yansımasının çok düşük tutulduğunu gözlemliyoruz. Acı reçetenin bedeli resmi rakamlara yansımayınca nasıl paylaştırılacağına dair bir tartışma için de uygun zemin oluşmuyor maalesef.”
