Çinli şirketler dünyadaki en popüler fotoğraf ve video uygulamalarının arkasında duruyor. Bu da siber güvenlik uzmanlarına göre, büyük miktarda kullanıcı verisinin Pekin’in eline düşme riski taşıdığı anlamına geliyor.
Zaten internet gizliliği ve veri koruması ile ilgili endişeler de küresel olarak artarken yeni odak noktalarından biri popüler fotoğraf uygulamaları. Çin’in mobil programları yüz milyonlarca aktif kullanıcıyı kapsıyor fakat özellikle de bu faktöre ülkede daha az vurgu yapıldığı için firmaların mahremiyeti sağlama kapasiteleri tartışma konusu olarak öne çıkıyor.
Baidu CEO’su Robin Li de geçen yıl, Çin halkının mahremiyet konusunda o kadar hassas olmadığını ve verimlilik için gizliliği takas etmeye istekli olduklarını söylediğinde bir tartışma başlatmıştı.
Öte yandan Rusya’nın FaceApp uygulamasının yaşlandırma efektiyle bir gecede patlaması, teknoloji şirketlerinin hükümetlerle potansiyel iş birliği yapma endişelerini artırdı. Söz konusu uygulamanın CEO’su, iddialara göre bir kaynağa verdiği demeçte Moskova’nın fotoğraflara erişemediğini ve şirketin kullanıcı verilerini üçüncü şahıslarla paylaşmadığını söyledi. Ancak FaceApp’ın aksine Çin’in en büyük kamera uygulamalarından bazıları, üçüncü taraflara veri sağladıklarını gizlilik anlaşmalarında açıkça belirtiyor.
Düşünce kuruluşu New America’da bir siber güvenlik politikası ve Çin dijital ekonomisi uzmanı olan Samm Sacks de siber güvenlik söz konusu olduğunda Çin’in kanunsuz olmadığını, hatta pek çok kılavuza sahip olduğunu öne sürdü. Yine de Çin’in kılavuzlarında belirsiz bir dil kullandığını ve bu yasaların seçici olarak devletin ihtiyaç duyduğu bir araç olarak uygulandığını bildirdi. Bağımsız veri izleme şirketi China Beige Book CEO’su Leland Miller; “Şirketler devlet taleplerine uymazsa, Komünist Parti ile başları derde girecek” dedi.
Yani China Beige Book CEO’suna göre Çin’deki veri gizliliği durumu yasal bir meseleden ziyade yapısal bir meseleydi. Çinli bir uygulamayı kullanan herkesin Pekin’in erişimine karşı gerçekçi bir şekilde savunmasız olduğunu da sözlerine ekledi. Genel gizlilik politikası sayfasında kişisel bilgilerinizi geçerli yasalara ve düzenlemelere uymak için ifşa edebileceğini yazan Çinli teknoloji devi Tencent hakkında da konuşan Miller, bunun gibi ifadelerin firmaları istendiği takdirde Pekin’e cevap verebileceğini belirtmek için kullanıldığını savundu.
Uluslararası hukuk firması Harris Bricken avukatı Sara Xia da Çinli bir şirket tarafından geliştirilen her uygulamanın, kullanıcı yurtdışında yaşasa veya şirket yurtdışına kayıtlı olsa da ülkenin siber güvenlik yasalarına tabi olacağını dile getirdi.
Örneğin Çinli fotoğraf düzenleme uygulaması Meitu, geçen Aralık ayında aylık 332 milyon aktif kullanıcıya sahipti ve bunların yüzde 68’i Çinli iken geri kalanı yurt dışındandı.
Meitu’nun gizlilik politikalarına göre uygulama adlar, cinsiyetler, yerler, cihaz türleri ve hatta hangi şebeke operatörlerinin kullanıldığı gibi kişisel bilgileri topluyor. CNBC’den tekrarlanan araştırmaların ardından Meitu Çin hükümetiyle veri paylaşacağını inkar etmeyi reddetmek yerine şimdiye dek böyle bir şey yapılmadığını belirtti. Bu arada, dünya çapında en çok indirilen oyun dışı uygulama olan TikTok’un da Çin ile ilişkileri var.
Çünkü uygulama aslında Douyin adı altında Pekin merkezli Bytedance tarafından geliştirildi, Çin’e hizmet etmeyen uluslararası versiyonsa 2017’de TikTok altında yeniden başlatıldı. Şirketten bir sözcü, uygulamanın Çin hükümeti ile ne bilgi paylaştığını ne de ülkede faaliyet gösterdiğini aktardı. Yine de, TikTok’un 2018 gizlilik politikası, şirketin bu web sayfasının arşivlenmiş sürümlerine göre uluslararası kullanıcıların verilerini Çin’e aktarabileceğini gösteriyordu.
Şirket bu maddeyi 2019 tarihli güncellenmiş gizlilik politikası sayfasından kaldırmış görünse de Miller TikTok hakkındaki şüphelerini korudu. Gerçekte, Pekin Çin merkezli ana şirketten bilgi paylaşmasını isterse firmanın Çin Komünist Partisi‘nin herhangi bir talebine bağlı kalacağını öngördü. Nisan verilerine göre TikTok’un Çin dışında 1.1 milyardan fazla kullanıcıya sahip olduğu düşünüldüğünde, Pekin’in elinde ne kadar büyük bir koz olduğu açıkça anlaşıldı.
