Domuz popülasyonları, Afrika domuz ateşi hastalığı nedeniyle tarihi düşük seviyelere ulaşırken Çin’deki domuz eti fiyatlarının gelecek yıla kadar yüzde 70’in üzerinde artacağı öngörüldü. Zaten geçtiğimiz günlerde açıklanan Çin Mart TÜFE verileri de domuz fiyatları ile 5 ayın en yükseğine çıktığını göstermişti. Uzmanlar, üretim seviyelerinin 2021 ya da sonrasından önce toparlanamayacağını belirtirken küresel fiyatlarda yaşanabilecek artışlara dikkat çekti.
Bu arada, domuzlar için ölümcül olan ancak insanlar için bulaşıcı olmayan hastalık, dünyanın en büyük domuz yetiştiricisi olan Çin’in ötesine yayılarak Güneydoğu Asya’nın ve Avrupa’nın bazı bölgelerini vurdu. Kaldı ki uzmanlara göre vebanın daha da yayılma riski vardı ve bu da küresel arz kıtlıklarını kötüleştirecekti.
Çin’in domuz sürüsü sayılarıyla ilgili bariz bir şeffaflık ve kesinlik eksikliği olsa da uzmanlar, küresel domuz eti fiyatlarının yükseleceğini söylüyordu.
Ancak Japon bankası Nomura tarafından yapılan tahminlere göre Ocak 2020’de Çin’de fiyatlar kilogram başına 33 yuan seviyesindeki zirveye ulaşabilirdi. Rakam Şubat ayında kilogram başına 18.5 yuan seviyesindeydi ve öngörüye göre yüzde 78’ civarında bir yükseliş olacaktı. Nomura, yakın tarihli bir raporunda da fiyatların Mayıs 2018’deki en düşük seviyeden yaklaşık % 40’lık bir yükselişte olduğunu açıklamıştı. Çin domuz fiyatlarının yükselmesinden önce üç domuz hastalığı salgını döngüsünden geçmişti. Ancak Nomura’ya göre bu kez fiyatlar her zamankinden fazla yükselebilirdi.
Dolayısıyla domuz döngüsünün yükselmesi daha uzun zaman alabilirdi ve daha önceki döngülere kıyasla fiyatlar çok daha fazla yükselebilirdi. İlaveten düşen domuz fiyatlarına bağlı tahıl oranının ve damızlık domuz oranlarının da tarihi düşük seviyeleri görebileceğini belirtti. DBS Bank’ta kıdemli araştırma direktörü Mavis Hui de Çin’deki azalan stoğun küresel arzdaki ağırlığıyla birlikte ABD’deki domuz fiyatlarının da artabileceğini anlattı. Çin geçen hafta hastalığı kontrol altına almak için bir milyondan fazla domuzun ıskartaya çıkartıldığını duyururken rakam ekonomistlere göre tartışmalıydı.
Green; “Kilit soru Çin’in Afrika domuz ateşi salgınının gerçek şiddeti nedir? Ve aslında hiç kimse, hatta Pekin bile cevabı bilmiyor” diyerek yetkililerin hastalığın şiddetini küçümsediklerini, küçük ve orta ölçekli işletmelerin de devasa hayvan ve ticari kayıp korkularıyla salgını gizlemeye teşvik edildiklerini vurguladı. Açık olan şeyin ise hastalığın Çin üzerinde uzun süreli bir etkiye sahip olacağını dile getirdi. TS Lombard, Çin domuz stoklarının sadece 2021’in sonlarında veya sonrasında iyileşeceğini tahmin ederken Rabobank ve Nomura domuz stokunun yeniden iyileşmesinin 2020’de başlayabileceğini belirtti.
Bu yalnızca domuz fiyatlarının değil diğer et fiyatlarının da yükselmesi anlamına geliyordu. Green ayrıca Çin’in domuz eti üretiminin yüzde 20’den fazla düşebileceğini, domuz eti ithalatının da yüzde 40’tan fazla artabileceğini öngördü. Tüm bunların yanında hastalığın Çin dışında ülkelere yayılması da durumun ciddiyetini artırdı.
Hastalık Avrupa, Japonya, Avustralya ve Güneydoğu Asya’nın bazı kısımlarına yayılırken Rabobank, Vietnam’da üretim kayıplarının yüzde 10’u geçmesini bekliyordu. Kamboçya’da da hastalığın dağıldığını ve daha çok kayıpla Güneydoğu Asya’ya taşınabileceğini belirten Rabobank, Tayland ve Filipinler’de de risk altında olabilecek yüksek domuz popülasyonları olduğunu aktardı.
