Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 2019 yılı Mart ayına ilişkin Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu yayımlandı. Buna göre; bütçe dengesi, Mart ayında 24,5 milyar lira açık verdi. Şubat ayında ise 16,8 milyar lira açık vermişti. 2019 Ocak-Mart döneminde ise bütçenin 36,2 milyar lira açık verdiği belirtildi.
Mart ayında bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,8 oranında arttı ve 54,4 milyar lira oldu. Bütçe giderleri ise yüzde 15,2 oranında artışla 78,8 milyar liraya ulaştı.
Ocak-Mart döneminde bütçe gelirleri, 2018 yılının aynı dönemine göre yüzde 30,4 arttı ve 218,3 milyar lira olarak gerçekleşti. Aynı dönemde bütçe giderleri ise yüzde 35,4 artarak 254,4 milyar liraya yükseldi.
Vergi gelirleri Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre binde 4 azalırken, 41,1 milyar lira olarak gerçekleşti.
Mart ayında faiz hariç bütçe giderleri yüzde 14,6 artarak 67,5 milyar lira oldu. Ocak-Mart döneminde vergi gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,8 artarak 154,3 milyar lira olarak gerçekleşti. Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 33,5 artarak 221,1 milyar lira oldu.
2018 yılının Mart ayında 10 milyar 634 milyon lira faiz dışı açık verilirken, 2019 yılının Mart ayında 13 milyar 96 milyon lira faiz dışı açık verildi. Faiz gideri ise Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 artarak 11 milyar 381 milyon lira olarak gerçekleşti.
Faiz hariç giderler için öngörülen 843 milyar 659 milyon liralık ödeneğin yüzde 8’i kullanıldı ve 67 milyar 465 milyon lira harcama yapıldı. Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,6 artarak 19 milyar 775 milyon lira oldu. Personel giderleri için öngörülen 247 milyar 303 milyon liralık ödeneğin yüzde 8’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın Mart ayına göre yüzde 40,9 artarak 3 milyar 574 milyon lira olurken, öngörülen 43 milyar 375 milyon liralık ödeneğin yüzde 8,2’si kullanıldı.
Mart ayında cari transferler, 2018’in Mart ayına göre yüzde 14,2 artarak 31 milyar 851 milyon lira olarak gerçekleşti.
Cari transferler için bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon liralık ödeneğin yüzde 8,1’i kullanıldı. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 13 milyar 468 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi için yapılan transfer ise 1 milyar 702 milyon lira oldu.
Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 427 milyon lira, mahalli idare payları ise 6 milyar 772 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. 5 milyar 613 milyon lira sermaye gideri olurken, 300 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme gideri ise 1 milyar 625 milyon lira oldu.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirler ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 137,5 artarak 9 milyar 944 milyon lira düzeyinde gerçekleşti.
Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 195 milyon lira olurken, düzenleyici ve denetleyici kurumların geliri 1 milyar 143 milyon lira oldu. Vergi türleri itibarıyla Mart ayında gerçekleşmelere bakıldığında bir önceki yılın aynı ayına göre; kurumlar vergisi yüzde 56,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 31,8, gelir vergisi yüzde 18,4 ve damga vergisi yüzde 7,9 oranında arttı.
Katma değer vergisi yüzde 51,1, özel tüketim vergisi yüzde 9,8, harçlar yüzde 3,4 ve ithalde alınan KDV yüzde 2,6 azaldı. Diğer vergi tahsilatları ise yüzde 7,5 oranında artış gösterdi.
Ocak-Mart döneminde faiz gideri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 49,8 artarak 33 milyar 364 milyon lira olarak gerçekleşti.
İlgili dönemde personel gideri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,2 artarak 63 milyar 774 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi gideri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37,5 artarak 11 milyar 444 milyon lira oldu. Mal ve hizmet alım giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 artarak 13 milyar 607 milyon lira olarak gerçekleşti.
Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45,1 artarak 44 milyar 328 milyon lira transfer yapıldı. Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi için yapılan transfer tutarı 5 milyar 218 milyon lira oldu.
Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri, Ocak-Mart döneminde 9 milyar 56 milyon lira olarak gerçekleşti. Mahalli idare payları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 artarak 18 milyar 509 milyon lira oldu. Sermaye gideri 18 milyar 887 milyon lira olurken, sermaye transferi 6 milyar 140 milyon lira oldu.
Ocak-Mart döneminde genel bütçe vergi dışı gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 307,2 artarak 56 milyar 906 milyon lira oldu.
Vergi türleri bakımından Ocak-Mart dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre; banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 36,7, kurumlar vergisi yüzde 23,3, gelir vergisi yüzde 17,6, damga vergisi yüzde 14,9 ve ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 4,2 arttı.
Dahilde alınan KDV yüzde 18,6, özel tüketim vergisi yüzde 4,5 ve harçlar yüzde 4 oranında azaldı. Diğer vergi tahsilatı ise yüzde 6,9 oranında artış kaydetti.
