İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her ayın ilk işlem günü açıkladığı Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) verileri yayımlandı. Ekonomik büyümenin göstergesi olan imalat PMI Eylül’de 46,9 oldu. Böylelikle Temmuz ayındaki seviyesine geri dönmüş oldu.
Türkiye’nin İmalat PMI verisi Ağustos ayında 47,4’e yükselmişti. Temmuz’da 46,9 olan rakama göre bakıldığında faaliyet koşulları zayıflama olmuş fakat sektördeki bozulma hız kesmişti.
Eylül ayındaki gerileme ile Türkiye İmalat PMI, üçüncü çeyrek sonunda yavaşlamanın daha belirgin hale geldiğini gösterdi. Enflasyonist baskıların ve taleplerdeki kırılgan durumun hem üretimde hem de yeni siparişlerde yavaşlamaya yol açan temel faktör olarak belirtildi.
Üst Üste 12 Ay Yeni Siparişlerde Yavaşlama Görüldü
Yeni siparişlerdeki yavaşlama eğilimi üst üste on ikinci aya ulaştı. Buna bağlı olarak satılmamış ürün miktarının artması, firmaların nihai ürün stoklarında da yükselişe sebep oldu. Üretim sonrası stokları üst üste beşinci ayda artış gösterdi ve artış Şubat 2012’den beri en yüksek hızda ölçüldü. Nihai ürün stoklarında ise Şubat 2012’den beri en hızlı artış gerçekleşti.
İstihdam son yirmi sekiz ayda ilk kez azaldı. Eylül ayında iş yükündeki hafifleme işaret edilerek, gönüllü istifalara bağlı olarak istihdamın azaldığı aktarıldı. Talepteki geri çekilmenin, girdi alımları ve stoklarında düşüşe sebep olduğu söylendi.
Liradaki Değer Kaybının Girdi Fiyatlarını Yükseltti
Manşet PMI üst üste yedinci ay da eşik değer olan 50’nin altında kalarak imalat sektörü performansındaki bozulmanın sürdüğünü gösterdi.
Girdi maliyetleri yükselişini sürdürürken birçok firma başta enerji fiyatlarındaki yükselişin enflasyonda belirleyici etken olduğunu vurguladı. Anket katılımcılarına göre ham madde maliyetlerindeki artışın ve liradaki değer kaybının girdi fiyatlarının yükselmesinde önemli rol oynuyor.
Açıklanan rapora değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, küresel piyasalardaki durumu işaret ederek zorlu talep koşulları nedeniyle Eylül PMI verisinin imalatçılar için olumlu bir tabla sergilemediğini paylaştı. Harker açıklamasına şunları ekledi:
“Yeni siparişlerde devam eden yavaşlama istihdamı etkiledi ve firmalar salgının ilk dalgasından bu yana ilk kez çalışan sayısını azalttı. İmalatçıların nihai ürün stoklarında süregelen artış, üretimin önümüzdeki aylarda zayıf seyredebileceğine işaret ediyor.”
