İlk olarak Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgını şu anda dünyanın birçok ülkesinde yayılmış durumda. 381 bin kişinin enfekte olduğu Covid-19 salgınının yayılmasını önlemek amacıyla dünya genelinde üst düzeyde tedbirler alındı.
Bunların en başında ülkelere giriş-çıkışlarının yasaklanması, seyahatlerin durdurulması, uçuşların askıya alınması gelirken bu durum akaryakıta olan talebi hızla düşürdü. Küresel petrol fiyatlarında meydana gelen sert düşüşler yurt içinde akaryakıt fiyatlarında etkiledi.
Elde edilen bilgilere göre akaryakıt pompa fiyatlarına getirilen indirimlerle benzin ve motorin satışlarında 81 milyon litre ile tarihi rekor kırıldı.
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) verilerine göre, bir günde satılan en yüksek akaryakıt miktarına ulaşıldı.
Koronavirüs salgınının küresel düzeye ulaşması petrol talebini hızla düşürürken, fiyatlar da buna paralel tarihi kayıplarını verdi. Brent türü ham petrolün varil fiyatı 24 dolara kadar indi. Rusya ile Suudi Arabistan arasında fiyat savaşının başlaması bu düşüşü hızlandıran en önemli faktör oldu.
Küresel ölçekte düşen fiyatlar yurt içinde pompa rakamlarına da yansırken, salgının ülkemizde ilk görüldüğü tarih olan 10 Mart itibarıyla benzinin pompa fiyatında 60, motorinin pompa fiyatında 56 kuruş indirim uygulandı. EPGİS tarafından açıklanan verilere göre iç piyasada akaryakıta olan talebin artmasıyla 11 Mart’ta 70 milyon 9 bin 355 litre motorin ve 10 milyon 897 bin 598 litre benzin satışı ile rekor kırıldı.
EPGİS Başkanı Fesih Aktaş, 11 Mart’ta vatandaşların önlem amacıyla benzin ve motorin aldığını söyledi. Günlük ortalama satış açısından bakıldığında benzinde %40, motorinde %27 oranında artış olduğunu söyleyen Aktaş, “Fakat, son haftaya ilişkin veriler rakamlara tam yansımamış olsa da fiili saha satışlarında gönüllü sokağa çıkmama durumundan dolayı ciddi anlamda kayıplar oluşuyor.” dedi.
Bu nedenle kamu ve özel bankalardan ek destek limit talebinin ilgili bakanlıklarca değerlendirilmesini istediklerini sözlerine ekledi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, petroldeki düşüşün etkisinin korona salgınından daha uzun süreceğini bildirdi.
Tayland, Hırvatistan ve İzlanda gibi ülkelerin ekonomisinin turizme çok bağlı olduğu ifade edilen değerlendirmede, petrol fiyatlarındaki düşüşe değinildi. Bu durumun ekonomiye etkisinin koronavirüs salgınının yarattığı etkiden çok daha fazla hissedileceği söylendi.
Salgının en çok ulaşım ve turizm gibi sektörlere darbe vurduğunu belirten Fitch analistleri, gelişmekte olan ülkelerin emtia ihraç gelirlerinin, sermaye akımlarının ve döviz kurlarının da risk altında olduğu ifade edildi.
Bu riskleri en çok taşıyan ülkelerin başında Gabon, Irak ve Surinam’ın geldiği söylendi. 2020 yılında Türkiye, Brezilya, Hindistan ve Polonya’nın dış fona en fazla ihtiyaç duyan ülkeler olduğu bildirildi.
