Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), para politikası değerlendirme notunu paylaştı. TEPAV Makroekonomi Çalışma Grubu tarafından hazırlanan değerlendirme notunda, ekonomisi batan ve savaş durumunda olan ülkelerle Türkiye’nin aynı verilere sahip olduğuna dikkat çekildi.
Türkiye’nin 191 ülke arasında en yüksek enflasyona sahip altıncı ülke olduğunun belirtildiği raporda, yüksek enflasyonun küreselleştiği ve bu yüzden Türkiye’de hayat pahalılığının yaşandığı tezine atıf yapıldı.
Rasyonel ekonomi politikalarından vazgeçmeyen büyük ekonomilerde son bir yıldır enflasyonun düşüşe geçtiği söylenerek, ABD’de, İngiltere, Euro Bölgesi ve Avrupa Birliği (AB) enflasyonu örnek gösterildi.
Son gelişmelerin de hesaba katıldığı değerlendirmelerde, Orta Doğu’da gelişen savaş şartlarının, endişe edilenin aksine bölgesel bir savaşı tetiklemediği kaydedildi.
Böylece Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) son faiz toplantısından bu yana petrol ve doğal gaz fiyatlarında düşüş yaşandığı aktarıldı.
Piyasa Beklentilerinin Üzerinde Artışa Gidilmeli
Enflasyonla mücadele için Merkez Bankası’nın geçen ay faizi yüzde 40 seviyesine çıkarması gerektiği önerisinin TEPAV tarafından sunulduğu ancak toplantıdan yüzde 35 kararının çıktığı hatırlatıldı.
Raporda, “Politika faizinin önümüzdeki toplantıda yüzde 40 düzeyine çıkarılmasının ve gelişmelere göre daha da artırılabileceğinin açıkça karar metninde belirtilmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz” ifadesi yer aldı.
Böylece 250 baz puan olan piyasa beklentisinin üzerine çıkılarak Perşembe günü toplantıda 500 baz puan kararının çıkması gerektiğine dikkat çekildi.
Cari Açıkta “Normal Olmayan” Finansman Kaynakları Detayı
Raporda, Türkiye’nin geçen yıl olduğu gibi bu yıl da cari açık sorunuyla karşı karşıya kaldığı ve finansman ihtiyacını normal kaynaklardan karşılamadığı şöyle ifade edildi:
“Türkiye hem 2022’de hem de bu yılın ilk sekiz ayında cari işlemler açığından doğan finansman ihtiyacının önemli bir kısmını “normal” finansman kaynaklarından karşılayamadı; ağırlıklı olarak resmi rezervlerden ve net hata noksan kaleminden finanse etti. Ancak tek başına Eylül ayındaki ödemeler dengesi hareketleri bu eğilimin tersi yönde gelişti. Bu olumlu gelişmenin ne ölçüde devam edeceği önemli bir sorudur.”
Bir başka soru ise söz verildiği üzere enflasyonun nasıl tek haneye düşeceği yönünde oldu. Gelecek yılın ortalarında yüzde 70 seviyesiyle tepe noktasına ulaşması beklenen enflasyonun, senenin sonuna gelindiğinde yüzde 36’ya nasıl ineceği ve sonraki dönemde bu düşüşün nasıl olacağı soruları yöneltildi.
Ekonomi yönetiminin elinin rahatlatılması ve Merkez Bankası ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yapısının bağımsızlık yönünde değiştirilmesi gerektiği önerisi sunuldu.
