Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blogunda yayımlanan yeni bir analiz, 2018 ve 2023 parasal sıkılaşma dönemlerinde firmaların tahsili gecikmiş alacak (TGA) oranlarının farklı seyir izlediğini ortaya koydu.
“Parasal Sıkılaşma Dönemlerinde Firmaların Temerrüde Düşme Davranışları Nasıl Farklılaşıyor?” başlıklı çalışmada, 2018’de sıkılaşma döneminde hızla artan TGA oranlarının, 2023’teki parasal sıkılaşma döneminde görece düşük kaldığı vurgulandı. Bu durumun, makroekonomik faktörlerin ve sektör dinamiklerinin etkisiyle şekillendiği belirtildi.
Çalışma, firmaların finansal borçlanma yapılarının, sıkılaşma dönemlerindeki temerrüt oranlarına nasıl yansıdığına odaklanıyor. 2018’de ticari kredi faiz oranları hızla yükselirken TGA oranları da aynı hızla artmıştı. 2023’te ise faiz oranlarındaki yükselişe rağmen, TGA oranları oldukça düşük kaldı. Bu fark, iki dönemdeki ekonomik koşulların ve firmaların borç yapılarına bağlı olarak açıklandı.
Analizde, firmaların borçluluk düzeyi ve ölçeklerine göre farklı gruplandırmalar yapılarak, hangi firmaların temerrüde düşme olasılıklarının daha yüksek olduğuna dair çıkarımlara yer verildi. Borçluluğun yüksek olduğu firmaların, faiz artışlarına daha duyarlı olduğu ve bu tür firmaların temerrüt risklerinin daha fazla olduğu sonucuna varıldı.
2023 sıkılaşma döneminde ise firmaların genel olarak temerrüde düşme oranlarının, önceki dönemlere göre daha olumlu seyrettiği belirtildi. Bunun arkasındaki nedenler arasında, reel sektörün döviz borçlarının azalması ve firmaların kur şoklarına karşı daha dayanıklı hale gelmesi gösterildi.
