
Rusya’nın devlet bütçesindeki petrol gelirleri, Temmuz ayında bir önceki yıla göre üçte bir oranında azaldı. Bu düşüşün nedeni, küresel petrol fiyatlarındaki gerileme ve ülke para birimi olan rublenin değer kazanması olarak açıklandı.
Bloomberg’in Salı günü Rusya Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere dayanan hesaplamalarına göre; Temmuz ayında petrole dayalı vergi gelirleri yüzde 33’e yakın bir düşüşle 710,4 milyar rubleye (8,9 milyar dolar) geriledi. Petrol ve doğalgazdan elde edilen toplam gelir ise 787,3 milyar ruble olarak yıllık bazda yüzde 27 azalmaya işaret etti.
Petrol ve doğalgaz sektörleri Rusya’nın bütçesinin yaklaşık üçte birini oluştururken, gelirlerdeki düşüş Kremlin’in Ukrayna’daki savaş için yaptığı yüksek harcamalar nedeniyle zorlanan devlet maliyesi üzerindeki baskıyı artırıyor.
Savaş dördüncü yılına girerken, Batılı ülkeler Rusya’nın enerji gelirlerini sınırlamak amacıyla petrol endüstrisini yaptırımlarla hedef almaya devam ediyor. Avrupa Birliği, Rus petrolü için belirlediği tavan fiyatı düşürmeyi ve bu ülkeden elde edilen petrol ürünlerinin ithalatını yasaklamayı planlarken, ABD Başkanı Donald Trump da Rus enerji müşterilerine yaptırım uygulanabileceği tehdidinde bulundu.
Aylık bazda güçlü artış
Öte yandan Temmuz ayında petrol gelirlerinde aylık bazda yaklaşık yüzde 71 oranında artış görüldü. Bu artış, Rusya’nın ana petrol vergilerinden biri olan kâr bazlı verginin Mart, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere yılda dört kez ödenmesi nedeniyle gerçekleşti.
Maliye Bakanlığı, Temmuz ayındaki petrol gelirlerini, Haziran ayında Urals petrolünün varil başına ortalama 59,84 dolar olduğu varsayımıyla hesapladı. Bu, beş aylık düşüşün ardından Urals fiyatlarındaki ilk aylık artış olsa da Bloomberg verilerine göre fiyatlar hâlâ bir yıl öncesine göre yüzde 14 daha düşük seviyede.
Referans petrol fiyatları, Trump’ın ticaret politikalarının küresel ekonomiyi yavaşlatacağı beklentisi ve OPEC+’ın üretimi beklenenden hızlı artırması nedeniyle yıllık bazda düşüş gösterdi.
Gelirlerdeki güçlü ruble etkisi
Rus rublesi güçlenirken, gelirdeki düşüşe katkıda bulundu. Güçlü ruble, petrol şirketlerinin sattıkları her varil karşılığında daha az ruble elde etmelerine yol açtı.
Haziran ayında dolar karşısında ortalama 78,7183 seviyesinde işlem gören ruble, son iki yılın en güçlü değerine ulaştı. Bu, faiz oranlarının rekor seviyelere yakın kalmasıyla desteklendi. Bu nedenle Rus petrol üreticileri satılan her varil başına ortalama 4.711 ruble gelir elde etti. Bu rakam geçen yıl aynı dönemde 6.127 rubleydi.
Küresel ham petrol ve petrol ürünü fiyatlarındaki düşüş, hükümetin yurt içi ve dışı yakıt fiyat farkını dengelemek amacıyla rafinerilere ödediği sübvansiyonları azaltmasına yardımcı oldu. Bu sübvansiyonlar, benzin ve dizel arzını yurt içinde artırmayı hedefliyordu.
Temmuz ayında bütçeden rafinerilere 59,9 milyar ruble aktarılırken, bu rakam geçen yıla göre yüzde 58 düşüş gösterdi.