Rusya’nın tahıl koridoru anlaşmasına ilişkin kararı, dünya gündeminde yankılanıyor. Hafta sonu Rusya, Ukrayna’nın tahıl sevkiyatının güvenliğini sağlayan bölgeye saldırılar düzenlediği gerekçesiyle anlaşmayı askıya aldığını duyurdu.
Anlaşma, 22 Temmuz’da Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM yetkililerinin bir araya gelmesiyle İstanbul’da imzalanmıştı. Dünyanın önde gelen iki buğday ihracatçısı arasında gerçekleşen uzlaşma, gıda arzına ilişkin endişelerini kısmen hafifletmişti. Ancak hafta sonundaki olumsuz gelişmelerle, korkular yeniden alevlendi.
Rusya’nın askıya alma kararının, ithalata bağımlı ülkelere yapılan sevkiyatları vuracağı, küresel gıda krizini derinleştireceği ve fiyatlarda artışlara yol açacağı tahmin ediliyor.Singapur merkezli iki tüccar, Afrika ve Orta Doğu’ya teslimat için rezerve edilen yüz binlerce ton buğdayın Rusya’nın kararının ardından risk altında olduğunu, Ukrayna’nın Avrupa’ya mısır ihracatının düşeceğini söyledi.
Tüccarlardan bir tanesi, Ukrayna’dan gelmesi gereken bir gemiyi değiştirmesi gerekirse neredeyse hiç seçeneği olmadığının altını çizdi. Aynı zamanda Asya’nın önemli bir buğday tedarikçisi olan Avustralya’nın, Şubat ayına kadar rezerve edilen nakliyelerle birlikte herhangi bir arz boşluğunu doldurmasının pek mümkün olmadığını söyledi.
“Durumun nasıl gelişeceğini görmemiz gerekiyor. Ukrayna’nın tahıl sevkiyatına devam edip etmeyeceği ve Rusya’nın ihracatına ne olacağı belli değil” diyen tüccar, Ukrayna’nın Kasım ayı için rezerve edilen Avrupa’ya mısır ihracatının da durumdan etkilenebileceği konusunda uyardı.
“Avrupa söz konusu olduğunda, mısır buğdaydan daha büyük bir sorun çünkü Ukrayna mısırı için Kasım ayında en yoğun sezona giriyoruz” ifadeleriyle endişesini açıkladı.
Buğday ve mısır fiyatlarının yanı sıra Rusya’nın kararı, Ukrayna’nın başlıca yemeklik yağ ithalatçısı Hindistan dahil önemli ülkelere ayçiçek yağı ihracatını tehdit ediyor.
Dolayısıyla dünya bitkisel yağ fiyatlarının da risk altında olduğu düşünülüyor. Bu arada küresel tarımsal emtia fiyatları son aylarda rekor seviyelere ulaşırken yerel perakende gıda fiyatları da yüksek kalmaya devam ediyor ve şimdi daha fazla yükseliş riskiyle karşı karşıya.
Enflasyon, Türkiye dahil birçok ülkede görülmemiş seviyelere ulaşırken fiyatlara en yüksek yukarı yönlü katkıda bulunanlar arasında gıda ilk sıralarda yer alıyor. Ve Avustralya merkezli bir analiste göre daha yüksek tahıl fiyatlarının tüketicilere geçici, normalde iki ay sürse de bu kez çok daha hızlı olacak.
