Çin’in Wuhan kentinde başlayıp tüm dünyaya yayılan koronavirüs pandemisi, küresel ekonomiyi büyük bir krize itiyor. Şu an yaşadığımız mevcut ekonomik gerilemenin temelinde bu pandemi yatıyor. 2008 finansal krizi ise çok daha farklı nedenlere bağlıdır.
Ancak piyasadaki stresi ölçen bir gösterge, 2008 trendlerinin tekrarlandığına işaret ediyor. Ayrıca tekrar düşmeye hazır olduğunu da gözler önüne seriyor.
Bloomberg ABD Finansal Koşullar Endeksi, trend anlamında yaşanan benzerliği bizlere gösteriyor.ABD hisse senedi, tahvil ve para piyasalarındaki stresi ölçen metrik, Nisan ayında bir miktar toparlandı. Ancak Şubat ortasından Mart sonuna kadar düşüş kaydetti. Bu hareket, endeksin 2008 yılının Eylül ve Ekim ayları arasında yaşananların neredeyse aynısı.
İki resesyon ortamının çok az ortak noktası bulunuyor. Ancak benzer eğilim çizgileri, piyasaların virüs öncesi zirvelere dönmeden önce bir ay düşeceğini göstermektedir.
ABD piyasalarından alınan bu sinyaller, ekonominin yeniden açılmaya başladığı zamanda geldi. Bazı ekonomisler, resesyondan kaçınmak için ekonomilerin yeniden açılması gerektiğini dile getiriyorlar. Ancak bazı ekonomistler, ikinci dalga koronavirüs salgınından korkuyor ve bunun piyasaları daha da aşağı çekeceğini söylüyorlar.
Chicago FED tarafından yayımlanan Ulusal Finansal Koşullar Endeksi (NFCI), 17 Nisan ile sona eren haftada -0,15 seviyesinde.Risk göstergeleri ise 0,02 düzeyine işaret ederken, kredi göstergeleri -0,10 seviyesindeydi. Bloomberg endeksine benzer şekilde, NFCI seviyeleri 2008 küresel kriz dönemine benzer oranlar gösteriyor. NFCI, 2008 krizi öncesinde bu seviyelere yakın işaretler verirken, devamında görülebilecek sahne hem yatırımcıları hem de ekonomistleri korkutuyor.
6 trilyon dolarlık pandemik kaynaklı durgunluk, tüm dünyaya endişe vermeye devam ediyor. Üstelik bu etkilerin ekonomilerde bir süre devam etmesi ve önemsiz şirket borçları gibi risklerin devam edecek olması da korkuları artırıyor.
Ayı eğilimi ise Wall Street’in neredeyse her köşesinde hissediliyor. DoubleLine CEO’su Jeff Gundlach, S&P 500’de kısa pozisyon açtığını açıkladı. Gundlach, ekonomik görünümün endeksi daha da düşüreceğini tahmin ediyor. Guggenheim Investment Baş Yatırım Sorumlusu Scott Minerd ise ABD ekonomisinin virüs zararlarını atlatmasının dört yıl süreceğini düşünüyor.
Bazı yatırımcılar ise FED’in tarihi müdahalesini riskli piyasalar için sağlan bir dayanak noktası olarak görüyor. Şirketler ve küçük işletmeler için kredi verme olanakları, salgının zaman çizelgesinin erken dönemlerinde kredi streslerini artırdı. O zamandan bu yana çeşitli borç dereceleri haberlerde toplandı ve hisse senetleri, merkez bankasının çabalarından dolaylı olarak destek gördü.