Yurt içi piyasalarında geçen hafta Perşembe gününden beri konuşulan en önemli konu kuşkusuz ki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) verdiği faiz kararı. Merkez Bankası, ekonomistlerin beklentisine zıt yönde bir karar açıklayarak, politika faizini 100 baz puan düşürdü.
kolayca yatırım yapın
Yüksek enflasyona rağmen atılan bu adım alanında uzman birçok ekonomist tarafından yanlış bir karar olarak yorumlandı. Ekonomist Mahfi Eğilmez ise enflasyonun da bir bileşen olarak yer aldığı sefalet endeksini değerlendirdi.
Ünlü ekonomist kaleme aldığı yazıda, Türkiye’nin sefalet endeksindeki son durumuna, etkileyen unsurlara ve düşürmenin yollarına değindi.
Türkiye’de Sefalet Endeksi 100’e Dayandı
Eğilmez, sefalet endeksinin tarihçesinden bahsederek başladığı yazısında, endeksin formülünü şu şekilde paylaştı:
Sefalet Endeksi = (Enflasyon Oranı + İşsizlik Oranı + Faiz Oranı) – Büyüme Oranı
Endeksin ilk olarak Arthur Okun tarafından ortaya atıldığını, daha sonrasında Robert Barro ve Steve Hanke tarafından yeniden formüle edilerek bu son halini aldığını söyledi.
Faiz kısmında on yıllık devlet tahvili faizlerinin alındığını belirten Eğilmez, büyüme oranındaki artışın sefaleti azalttığını, düşüşün ise sefaleti artırdığını söyledi.
2015 yılında 23,5 değerinde olan sefalet endeksi, son yıllarda katlanarak arttı ve 99,5’e kadar çıktı. Bu oranın Brezilya, Yunanistan ve Endonezya gibi ülkelerden fazla olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin bu durumdan kurtulabilmesi için öncelikle enflasyonu düşürmesi gerektiğini söyleyen Eğilmez, bunun için ilk olarak faizi artırmak gerektiğini ancak bu durumda büyümenin düşük kalmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.
“Türk siyasetçisi daima yüksek büyümeyi düşük enflasyona tercih etmiştir. O nedenle seçim öncesinde hükümetin, büyümeyi feda edip faizi artırarak enflasyonu düşürmeye yönelmesini beklemek gerçekçi görünmüyor. “ diyen ünlü ekonomist, Türkiye’nin bir süre daha yüksek sefalet endeksiyle yaşamaya devam edeceğini belirtti.
Endeksi Oluşturan Temel Göstergelerin Güncel Halleri
Sefalet endeksi hesaplanırken kullanılan temel göstergelerden biri olan enflasyon, tüm dünyada olduğu gibi bizde de en önemli sorunlardan biri konumunda.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre enflasyon Temmuz ayında yüzde 79,60 oranına yükseldi.
Bir diğer bileşen olan 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 14,07 seviyesinde.
İşsizlik ise Haziran ayı itibarıyla hafif düşüş göstererek yüzde 10,3’e geriledi.
Son olarak endeksi etkileyen en önemli bileşen olan gayri safi yurt içi hasıla rakamlarına göz atalım. Türkiye ekonomisi, 2022 yılının ilk çeyreğinde yüzde 7,3 oranında büyüyerek, beklentilerin üzerinde bir performans gösterdi.
