Türkiye’nin değerli iktisatçılarından biri olan Mahfi Eğilmez, kamuoyunun fazlasıyla merak ettiği basit ancak aklı kurcalayan sorularına cevaplar verdi. Kişisel bloğunda “Dolar nasıl sabit kalıyor” ve “TL faizler döviz faizi haline nasıl dönüşüyor” sorularını da cevapladı.
Mahfi Eğilmez “Doları nasıl oluyor da sabit tutabiliyorlar? Bunu ekonomi bilmeyen birine gider ve gelirler dengesi gibi nasıl anlatabiliriz? Uzmanlar bu durumun sürdürülemez olduğunu söylüyor ama bir şekilde devam ettiriliyor” şeklindeki soruya şu cevapları verdi:
- Önceleri Merkez Bankası dolar satarak kuru baskıladı ve bu yolla sabit tuttu.
- İnsanlar bankaların verdiği faizin yıllık net yüzde 40, dolar kurunun da 34’lerde olduğunu görünce ellerindeki ya da banka hesaplarındaki dolarları bozdurup TL mevduata döndüler. Bu kadar dolar bozdurulunca doğal olarak kur düşmeye yöneldi.
- Bu kez Merkez Bankası dolar alıp yine sabit tuttu.
- Bu durumdan mevduat sahipleri memnunlar: Çünkü vade sonunda tekrar aynı kurdan dolar aldıklarında yüzde 40 oranında dolar faizi almış oluyorlar.
- Merkez Bankası da memnun: Çünkü topladığı dövizlerle rezervlerini güçlendirmiş oluyor.
- Ne var ki bu mucize gibi görünen çözüm sonsuza kadar sürdürülemez.
Mahfi Eğilmez, TL faizinin döviz faizi haline dönüşmesini de bir örnekle açıkladı:
“Bir bankanın TL mevduata yüzde 40 net faiz verdiğini düşünün. Bir kişi 10 bin dolarını bugünkü kurla TL’ye çevirirse eline 345.000 TL geçer. Bunu yüzde 40 faizle TL mevduata yatırırsa yılsonunda elinde 483.000 TL olur. Eğer kur hiç değişmemişse bunu tekrar dolara çevirdiğinde 14 bin dolar olur. Yani 10 bin dolarına 4 bin dolar almış olur. Bu da yüzde 40 dolar faizi demektir. İşte bu şekilde TL faizi dolar faizine dönüşmüş olur.”
