Tengri Partners ve IHS Markit tarafından yayımlanan Kazakistan imalat PMI verileri, ülkede koronavirüsün üretim koşullarını kötüleştirdiği sonucunu gösterdi. Kazak malları üreten sektördeki üretim koşulları, koronavirüs salgınını kontrol altına almak için alınan önlemlerle Kasım’da kötüleşti.
Ülkede Kazak malları üretim sektörünün sağlığında az bir düşüş olsa da yeniden bir bozulmaya işaret etti. Manşet endeksindeki aşağı yönlü hareket, Kasım ayında hem üretim hem de sipariş defterlerinde yenilenen daralmalardan kaynaklandı. Fabrika üretimi ise Haziran ayından bu yana ilk kez ve sağlam bir şekilde düşüş gösterdi.
Ankete katılan panelistler daha katı karantina önlemlerinin talep koşullarını bastırdığını ve bazı fabrikaların üretimi geçici olarak askıya almasına neden olduğunu bildirdiler. Ülkede çıktı sabit kalırken, sipariş defteri hacimleri marjinal bir daralma gösterdi. Her ikisi de Temmuz ayından bu yana ilk kez düşüş kaydetti.
Kazakistan’da uygulanan daha sıkı karantina önlemleri ve zayıf müşteri talebi, Nisan ayından bu yana en düşük pozitif duygu seviyesi ile fiyatların güvenini zedeledi. Yeni siparişlerde ise Temmuz ayından bu yana ilk kez düşüş gerçekleşti. Anket katılımcıları bunun nedenini zayıf müşteri talebine bağladı.
Daha sıkı karantina önlemleri ve daha düşük üretim gereksinimleri, firmaların Kasım’da personel sayılarında daha fazla kesinti yapmasına neden oldu.
İş bırakma oranı, Kasım ayında hızlanırken, personel kesintisine rağmen şirketler bekleyen siparişleri karşılamak için yeterli kapasiteye sahip değildi. Bekleyen işler ise mevcut üç aylık düşüş dizisinde en hızlı ve genel olarak orta düzeyde düşüş gösterdi.
Şirketler, Kasım’da satın alma oranlarını da düşürdüler. Satın alma faaliyeti, çok az da olsa altı ay içinde ilk kez düşüş kaydetti. Bununla birlikte birçok ülkedeki daha katı kilitleme önlemleri, tedarik teslim süreleri, sınırların kapatılması, seyahat aksaklıkları ve lojistik sorunları nedeniyle Temmuz’dan beri büyük ölçüde ve keskin bir uzamaya işaret etti.
Kazak üreticiler, Haziran ayından bu yana maliyet yüklerinde en keskin artışı kaydettiler. Tedarik kıtlığı ise daha yüksek hammadde maliyetleri ve elverişsiz döviz kurları, panelistler tarafından Kasım’da enflasyonun itici gücü olarak gösterildiler. Ortalama ücretler de Ağustos’tan bu yana en hızlı oranda artarken, daha yüksek maliyetler kısmen müşterilere yansıtıldı.
Yine de şirketler, önümüzdeki 12 ay boyunca üretim konusunda iyimser kaldıklarını belirttiler. Olumlu duygu seviyesi, yedi ayın en düşük seviyesine inse de bazı panelistler pandeminin uzun ömürlülüğü ve ekonomik etkisi hakkında endişelerini dile getirdiler.
