İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından bugün “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2022” araştırması yayımlandı. Raporun, 2022 yılı verileri ile de küçük ve orta ölçekli kuruluşların performansı açısından önemli sonuçları ortaya koyduğu belirtildi.
2022 yılında sanayi sektörünün başta Rusya-Ukrayna savaşı olmak üzere yükselen enflasyon, finansal koşullarda sıkılaşma gibi önemli gelişmelerin yaşandığı bir ortamda faaliyet gösterdiği belirtildi.
Ayrıca sektörün bunlara bağlı olarak yılın ikinci yarısında küresel büyüme ve ticaretin ivme kaybettiği bir ortamda faaliyet gösterdiği vurgulandı.
Araştırmanın değerlendirilirken söz konusu gelişmelerin göz önüne alındığı belirtildi.
İSO İkinci 500 sonuçlarına göre 2022’de üretimden satışları yüzde 104,8 oranında artırarak 339,2 milyar liradan 694,8 milyar liraya yükselttiği paylaşıldı.
Üretimden satışlarındaki değişimler yıl sonu tüketici fiyat endeksi (TÜFE) enflasyonundan arındırılarak incelendiğinde 2022’de yüzde 24,7 ile oldukça güçlü bir reel artış yaşadı. Ancak artışın, 2021’deki yüzde 30,4’lük artışın altında kaldığına işaret edildi.
Reel değişimler hesaplanırken yıl sonu TÜFE enflasyonunun kullanıldığı bildirilirken, 2022 sonunda TÜFE enflasyonunun yüzde 64,27 iken üretici fiyat endeksinin (ÜFE) yüzde 97,72 olarak gerçekleştiği anımsatıldı.
İSO İkinci 500’ün En Büyük Şirketleri
Sanayicinin ekonomik gerçeklerini yansıtan asıl enflasyonun ÜFE olduğunu bildirilerek, ÜFE’nin çok daha hızlı arttığını ve tüketici enflasyonu ile arasındaki makasın oldukça geniş olduğunu kaydedildi.
Yıl sonu ÜFE enflasyonu kullanıldığında, üretimden satışlardaki reel artışınsa yüzde 3,6’ya indiği paylaşıldı. İSO İkinci 500’ün en büyük üç şirketi ise üretimden satışlar baz alınarak yapılan 2022 yılı İSO İkinci 500’de şöyle sıralandı;
- Şirikçioğlu İplik ve Denim: 2 milyar 54 milyon TL
- Safa Tarım: 2 milyar 51 milyon TL
- Erdoğanlar Alüminyum: 2 milyar 47 milyon TL
2022 yılı İSO İkinci 500 sıralamasına üretimden satışları 2 milyar 54 milyon TL ile 886 milyon TL arasında kalan şirketlerin girebildiğinin altı çizildi. Bunun 2021 yılında üretimden satışları 980 milyon TL ile 444 milyon TL bandında gerçekleşen şirketlerin girebildiği hatırlatıldı.
İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 125 yeni sanayi kuruluşunun girdiğine işaret edilerek, bunlardan 51 tanesinin İSO 500’den İSO İkinci 500’e düşen şirketlerden oluştuğu eklendi.
2022 yılında İSO İkinci 500, satış performansının yanı sıra kârlılıkta da başarılı bir yıl geçirdiğine dikkat çekildi. Söz konusu yılda İSO İkinci 500’ün faaliyet kârının yüzde 91 oranında artarak 52,6 milyar liradan 100,4 milyar liraya çıktığına işaret edildi.
2022 yılında İSO İkinci 500’de diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârların 70 milyar lirayken, diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararların 63,5 milyar lira olarak gerçekleştiği vurgulandı.
Üretim faaliyeti dışı gelirlerin kârlılığa katkısının azaldığı belirtilirken, üretim faaliyeti dışı gelirlerdeki dönem kâr ve zarar toplamı içindeki payı 2021’de yüzde 17,2 iken 2022’de yüzde 8,7’ye geriledi.
Finansman Giderleri Yükseldi
Finansman giderleri, sanayi kuruluşlarının kârlılıklarında temel belirleyicilerden biri olmaya 2022’de de devam etti. İSO İkinci 500’ün finansman giderleri yüzde 60,8 oranında artarak 32,3 milyar liraya ulaştı.
İSO İkinci 500’ün borç/öz kaynak ilişkisi incelendiğinde uzun bir aranın ardından firmaların kaynak yapısında göreli bir iyileşme olduğu bildirildi.
2022 yılında İSO İkinci 500’de borçların payı yüzde 62,5’ten yüzde 55,3’e gerilerken, öz kaynakların payı yüzde 37,5’ten yüzde 44,7’ye çıktı. İyileşmenin, kârlılığın sürdürülebilmesinin yanı sıra sınırlanan borçlanma ve yeniden değerleme uygulamasının etkisi belirleyici olduğu ileri sürüldü.
İSO İkinci 500’ün istihdamının 2022’de binde 1 artışla 261 bin kişiye ulaştığına dikkat çekildi. Aynı yılda ödenen maaş ve ücretlerdeki artışınsa yüzde 75,9 olduğu paylaşıldı.
Yayımlanan raporda halka açık kuruluşların sayısının 2022 yılında bir önceki yıla göre 5 adet azalarak 26’ya gerilediğinin altı çizildi.
