Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Haziran 2022 Petrol Piyasası Raporu’nu yayımladı.
Raporda küresel petrol piyasalarındaki arz-talep dengesini etkileyen faktörlere yer verildi. Ayrıca 2023 için olası gelişmeler hakkında tahminlerden bahsedildi.
Petrol Piyasalarının Dengelenmesi için Şartlar Var
Petrol piyasalarının yeniden dengelenmesi için birkaç gelişmeye dikkat çekildi. IEA, daha sert yaptırımların Rusya’yı daha fazla kuyu kapatmaya zorlayacağının altını çizdi.
Ayrıca bazı üreticilerin kapasite kısıtlamalarına karşı çıkması nedeniyle küresel petrol arzının gelecek yıl talebi karşılayamayacağı konusunda uyardı.
Rapora göre dünya petrol piyasalarının yeniden dengelenmesi için art arda gelen yedi çeyrek yüksek envanter çekimlerinin ardından, talep büyümesinin yavaşlaması ve yıl sonuna kadar dünya petrol arzında artış yaşanması gerekiyor.
Ancak Libya’da daha sert kayıplar görülürse ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun yedek üretim kapasitesinde düşüş yaşanırsa bu durumun kısa ömürlü olabileceği aktarıldı.
IEA, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin Rus ham petrol ve petrol ürünleri ithalatının yüzde 90’ını önümüzdeki altı ila sekiz aylık süre zarfında yasaklama yönündeki kararını hatırlattı. Bu gelişmenin küresel petrol arzının gelecek yıl talebe ayak uydurmakta zorlanacağına işaret etti.
Bireysel Ürünlerdeki Kıtlıklar Devam Edebilir
IEA raporuna göre, talep büyümesindeki düzensizlik ve rafinaj sistemindeki sınırlamalar bireysel ürünlerdeki kıtlıkları devam ettirebilir.
Dizel ve gazyağı tedarikleri ise özel bir endişe kaynağı olarak görülüyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) endüstri orta distilat stoklarının Ocak 2021’den beri yüzde 25 oranında düşerek 2004’ten bu yana en zayıf seviyelere indiği aktarıldı.
Ayrıca küresel petrol stoklarının Nisan’da 77 milyon varil arttığı ve Mayıs’ta kara stoklarında daha fazla kazanım elde edileceği bilgisine yer verildi. Yine de petrol fiyatlarının yukarı yönlü seyri devam ediyor.
IEA 2023 Tahminleri
IEA raporunda, dünya üzerinde petrol talebinin 2023’te pandemi öncesi seviyeleri aşarak günde 101,6 milyon varile ulaşacağı tahmin edildi.
Yüksek petrol fiyatları ve zayıf kalan ekonomik görünümün talepte büyüme beklentilerini düşürdüğü ifade edildi. Özellikle dizel ve gazyağı tedariklerinde yaşanan endişelere ek olarak ürün piyasalarının daralacağı bildirildi.
Öte yandan 2022’nin aksine, OECD dışında kalan ekonomilerin gelecek yılda büyümenin yaklaşık yüzde 80’ini oluşturacağı düşünülüyor. Afrika, Orta Doğu ve Asya’daki yeni rafineri girişimleriyle 2023’te günde 1,9 milyar varil daha artış bekleniyor.
Pandemi sonrası yeniden canlanan Çin’in 2022’deki günlük 1,8 milyon varilden 2023’te 2,2 milyon varile hızlanarak kazançları yönlendireceği belirtildi.
