Pandeminin ekonomide devasa bir oluk yarattığı ülkeler arasına Güney Afrika da eklendi. 8 Eylül’de 2020’nin ikinci çeyrek GSYİH verisini açıklayan Güney Afrika %51 küçülme oranıyla büyük yankı uyandırdı. Ve uzmanlar, Stats SA’nın GYSİH’deki düşüş oranı açıklamasını eleştirmeye başladı.
%51’lik düşüşün Güney Afrika’nın ekonomik çıktısının son çeyrekte yarı yarıya düştüğü izlenimini verdiğini ancak bunun olmadığını belirten uzmanlar rakamın son derece anormal çeyreğin gerçekliğini yansıtmadığını öne sürdü.
BusinessTech’in haberine göre Witwatersrand Üniversitesi’nden Imraan Valodia, konuyla ilgili düşüncesini şöyle açıkladı:South Africa’s 51% GDP number explained – and a ‘swoosh’ recovery https://t.co/zClCtKgIuY
— BusinessTech (@BusinessTechSA) September 9, 2020
“Normal bir dünyada, GSYİH verileri dahil çoğu ekonomik verinin yıllık hale getirilmesini istiyoruz. Bunun başlıca nedeni, yıllık hale getirilmiş verilerin farklı zaman dilimlerinde toplanan verileri karşılaştırmamıza izin vermesidir. GSYİH verileri için durum açıkça budur.
Normalde bir çeyrekten diğerine, GSYİH verileri önemli ölçüde dalgalanmaz, bu nedenle yıllıklandırılmış veriler yararlı bir yaklaşımdır ve böylece GSYİH büyüme oranlarını karşılaştırabiliriz.
Ancak Covid-19 ve kilitlenmede olduğu gibi üç aylık verilerin çarpıcı bir şekilde dalgalanma gösterebileceği durumlarda tahmini yıllık hale getirmek için yapılan bu hesaplama son derece yanıltıcıdır. Çünkü bir kilitlemenin ekonomik etkilerinin ikinci çeyrekte olduğu gibi art arda dört çeyrek boyunca devam edeceğini varsayar.”
Yani ekonomilerin açıldığı göz önüne alındığında ikinci çeyrekte görülen düşüşün devam etmesinin pek olası olmadığını, dolayısıyla %51’lik düşüşün temsilci olmadığını vurguladı.
Bu görüş Özgür Devlet Üniversitesi’nden Philippe Burger ve birçok uzman tarafından yinelendi. Burger, ikinci çeyrekteki ekonominin birinci çeyrektekinin büyüklüğünün yarısı olmadığını dile getirdi. Tüm bunların yanında yorumcular GSYİH’nin %51’lik düşüşle yanlış beyanına rağmen ülkenin derin bir durgunluk içinde olduğu gerçeğinden uzaklaşmaması gerçeğinin de üzerini çizdi.
Absa Global Investments & Solutions’da yatırım stratejisti olan Ricardo Smith, hükümet kilitleme düzenlemelerini ve kısıtlamalarını hafifletirken Covid-19’un kısa vadeli sonuçlarından ekonomik aktivitede bir iyileşme beklendiğini söyledi. Ancak uzun vadeli sonuçların düzeltilmesinin önemli ölçüde daha fazla zaman ve çaba gerektireceğini ekledi.
Momentum Investments Ekonomisti Sanisha Packirisamy, ekonomik faaliyet seviyesinin Covid-19 öncesi seviyelere ancak 2023/24 yılında dönebileceğini belirtti.
Ekonomist Mike Schüssler de son dönemde yaşanan gelişmelerin ardından önümüzdeki aylarda ekonomi için daha yavaş bir toparlanma görüldüğünü aktardı. 2020 yılının 3. çeyreğinde GSYİH‘de güçlü bir geri dönüş muhtemelken eski seviyelerine dönüşün kolay olmayacağını kaydetti. Geleceğe yönelik beklentilerini şu sözlerle ifade etti:
“Ekonomistler, yaşadığımız şeyi Nike logosundaki gibi hızlı bir iyileşme olarak adlandırıyor. Düşüş hızlıydı ve toparlanmanın ilk kısmı da aynı şekilde gerçekleşti. Ancak bunlardan sonra kuyruk uzundur. Önümüzdeki çeyreklerde iyileşme devam edecek olsa da daha istikrarlı ve daha yavaş bir hızda olacak. Ekonominin kilitlemeden önceki seviyelerine dönmesi biraz zaman alacak.”
