Gıda fiyatlarının son aylarda geldiği seviye hiç kuşkusuz gündemimizin en önemli konuları arasında başı çekiyor. Başta yaz aylarında yükselen dolar kurunun, gübre ve mazot gibi ihtiyaçlarda çiftçinin maliyetini artırması tarım fiyatlarının yükselişinde fitili ateşleyen etken oldu. Ardından kış mevsiminin normalin dışında seyretmesi, Ege ve Akdeniz bölgesinde görülen sel ve hortum gibi doğal afetler tüketicinin cebini yakacak ölçüde fiyat artışına sebep oldu.
Bunlara bir de durumu fırsata çevirmek isteyen aracılar girince hükümet, gıda fiyatlarını düşürmek için tanzim satışları gibi çeşitli uygulamaları devreye soktu. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık ise gıda fiyatlarının düşmesi için çiftçilerin örgütlenmesi gerektiğini belirtti.
FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, çiftçinin yetiştirdiği mahsulleri direkt olarak pazara ulaştıramamasının fiyat artışına yol açtığını söyledi.
Yükselen gıda fiyatları ile ilgili görüşlerini paylaşan Selışık, Türkiye’deki tarım sektörünün en önemli sorunu olarak üretici örgütlenmesinin güçsüzlüğünü gösterdi. Çiftçilerin ürünlerini pazara aracısız şekilde sunamadıkları için fiyatların yükseldiğini, komisyoncu ve fırsatçıların dünyanın her yerinde olduğunu belirtti.
Bu durumun önüne geçebilmek için çiftçilerin kurumsallaşması, örgütlenmesi ve pazar erişim kapasitelerini artıracak çalışmalar yapmaları gerektiğini anlattı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, gıda fiyatlarını düşürmek için aracı sayısının azaltılacağını duyurmuştu.
Ayşegül Selışık, Türkiye’nin üretim çeşitliliği ve tarım sektöründeki gelişim açısından çok zengin bir ülke olduğunu dile getirdi.
Türkiye’de tarım danışmanlığının ve ziraat mühendislerinin çiftçiye nasıl ulaşacağına dair yasal bir altyapının olduğunu belirten Selışık, uluslararası müdahalelerin yanında, aracıların, özellikle stokçuluk yaparak fiyatların yükselmesine sebep olduğunu anlattı. Hatırlayacağınız üzere yaz aylarında patates ve soğan fiyatları çok yükselmişti. Hatta 2018 yılının zam şampiyonu %184 fiyat artışıyla soğan olmuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ilgili bakanlıklara talimat vererek, stokçuluk yapanların tespit edilmesini söylemiş ve birçok yere baskın yapılmıştı. Ayşegül Selışık da aracıların bir üründe stok imkanı olduğunu anladığında fiyatları manipüle ettiğini ve üründe çok fazla talep olduğunda stoktakileri kullandıklarını söyledi.
Selışık, küçük ölçekli çiftçilerin desteklenmesi halinde, buna paralel olarak gıda fiyatlarının da dengeye kavuşacağını yorumladı.
Üreticilerin yetiştirdiği ürünleri doğrudan pazarlara getirseler bile aracıların tamamen ortadan kalkmayacağını belirten FAO Türkiye Temsilcisi, fiyatların düşmesi için özel sektör ve kamunun birbirleriyle iletişim halinde olması gerektiği önerisinde bulundu. Ayşegül Selışık’ın değindiği bir başka konu ise gıda israfı oldu.
Tarladan tüketim aşamasına gelinceye kadar tonlarca miktarda gıda israfı olduğunu söyleyen Selışık, bunun azaltılması durumunda çiftçinin cebine girecek olan paranın da artış göstereceğini dile getirdi. Gıdadan kaynaklanan atıkların azaltılmasının ülkelerin ekonomisine de ciddi oranda katkı sağlayacağını aktardı.
