Tarihi Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına saatler kala, yeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ilk faiz kararı ile piyasalara nasıl bir mesaj vereceği soru işaretleri yaratmaya devam ediyor.
Uzun süre sonra faiz artırımı yoluna gitmesi beklenen ekonomi yönetiminin 22 Haziran tarihinden sonra piyasaları etkileme gücüne odaklanılırken, yurt içindeki ekonomistler yeni oranın yüzde 20-25’ler seviyesine çıkmasını, uluslararası finans kuruluşları ise yüzde 15 ila yüzde 40 bandına yükselmesini bekliyor.
Konuyu gündemine taşıyan ekonomi yazarı Enver Erkan, Merkez’in faiz kararının etkilerini kaleme aldı.
Faiz artışındaki eşik seviyelerinin olası sonuçlarını ele alarak, “İlk apron ticari kredi faizleri olabilir. TCMB EVDS verilerine göre TL üzerinden açılan ticari kredilerin ağırlıklı ortalama faizi 9 Haziran haftası itibariyle yüzde 14,9 seviyesindedir. TCMB eşlenik bir seviye yakalamak ve biraz da sıkılaşma sağlamak için politika faizini yüzde 15 üzerine çıkarmayı düşünebilir” dedi.
İkinci alanın TL mevduat faizleri olduğunu söyleyerek, politika faizi ile oluşan kopukluğun giderilmesi için faizin yüzde 30 seviyesine kadar çıkarılabileceğini şöyle paylaştı:
“Bankalara ve mevduat tiplerine göre değişkenlik olsa da en yaygın vade olan 1 aylık dilimdeki ağırlıklı ortalama mevduat faizi olan yüzde 26,5 seviyesini gösterge olarak kabul ediyoruz. Politika faizi ile mevduat faizi arasındaki bağıntıyı sağlamak amaç olacaksa faizin yükseltilebileceği ikinci dilim yüzde 25-30 bandı olacaktır.”
Üçüncü ve sonuncu alanın enflasyon olduğunu ve bu senaryoda faizin yüzde 40 bandına kadar çıkarılması gerektiğini ekledi.
Erkan, “12 aylık enflasyon beklentileri ve cari enflasyon seviyelerini ele alıyoruz. TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi Haziran fasikülüne göre 12 aylık piyasa beklentisi %30,7. Bloomberg ve Reuters terminallerindeki ekonomist beklentileri ise 2Ç24 için %39,8 seviyesinde bir ağırlıklı ortalamaya işaret ediyor. Cari enflasyon oranı ise Mayıs 2023 itibariyle %39,6. Dolayısıyla enflasyon ve beklenti kanalı baz alındığında %40 bandı ortaya çıkmaktadır” diye yazdı.
Krediler için Tüm Yollar Tıkalı
Merkez Bankası’nın 3 senaryodan herhangi birini seçmesi halinde kredi kanallarının daha da tıkanacağı çıkarımını yapan Erkan, özellikle son iki yıldır bankacılık sektörü üzerinde artan müdahalelerin gevşetilmeye başlayacağı beklentisini paylaştı.
Merkez Bankası’nın faiz kararından ilk etapta etkilenecek olan grubun yüzde 14,9 olan ticari kredi faizleri olacağını, kredili mevduat hesabı (KMH) ve kredi kartı faizlerinin ise bugün açıklanacak politika faizine bağlı olacağını kaydetti.
İhracat temelli büyüme hedefine kanalize olan ekonomi yönetiminin iş dünyasının elini rahatlatmak için alabileceği kararlar için şöyle konuştu:
“Ticari kredilerin devamı için seçici teşvikler söz konusu olabilir. Özel tüketimi kısıtlayıcı olarak ise bir takım mali düzenlemeler de yapılabilir (ÖTV artışı, taksit sınırlaması gibi). Yeni dönemde makro ihtiyati tedbirlerin tüketimi azaltmayı ve talep enflasyonunu dizginlemeyi amaçlayan bir dizi önlem şeklinde oluşmasını bekleriz.”
